آشنایی با موضوع
ایزوتوپها (Isotopes) اتمهایی با عدد اتمی مساوی و عدد جرمی متفاوتند. این اتمها دارای خواص شیمیایی بسیار مشابه هم (در اغلب موارد غیر قابل تشخیص) هستند. مثلا در طبیعت دو نوع اتم کلر وجود داردکه هر دو 17 پروتون و 17 الکترون دارند ولی یکی دارای 18 نوترون و دیگری دارای 20 نوترون است. بنابراین، اختلاف ایزوتوپها در تعداد نوترونهای هسته ها آنهاست. بعضی از عناصر فقط به یک شکل ایزوتوپی در طبیعت وجود دارند(مثل سدیم، بریلیم و فلوئور). ولی اغلب عناصر بیش از یک ایزوتوپ دارند. مثلا قلع دارای ده ایزوتوپ است. اصطلاح نوکلید، به طور کلی، برای گونه های اتمی به کار می رود.
ایزوتوپ های یک عنصر خواص شیمیایی یکسانی دارند. اما خواص فیزیکی آنها متفاوت است. تقریبا تمام عناصر موجود در طبیعت مخلوطی از چند ایزوتوپند. مانند اکسیژن و ید که هر دو دو ایزوتوپ دارند. اورانیوم نیز دارای ایزوتوپ هایی به نام اورانیوم 235 و اورانیوم 238 است. برخی از عناصر دارای ایزوتوپ هایی هستند که از خود اشعه های نامرئی رادیو اکتیو ساطع می کنند. این ایزوتوپ ها پس از تشعشات رادیو اکتیوی به ایزوتوپ های دیگر تبدیل می شوند. دانشمندان با استفاده از وسیله ای به نام طیف نگار جرمی یا طیف سنج جرمی می توانند ایزوتوپ های یک عنصر را از هم جدا کنند. وسیله دیگری هم به نام شتابگر ذرات وجود دارد که باعث پرتوزایی ایزوتوپ ها می شود.
ایزوتوپ پایدار به عنوان ایزوتوپی تعریف میشود که تاکنون هیچ شکلی از واپاشی آن مشاهده نشدهاست. اگر نسبت نوترون به پروتون عنصر کمتر از یک و نیم باشد عنصر بدون واپاشی و پرتو زایی است. تاکنون ۲۵۴ ایزوتوپ پایدار شناسایی شدهاند که مربوط به ۸۲ عنصر اول جدول تناوبی (به جز تکنسیم و پرومتیم) هستند. البته پیشبینی میشود که تنها ایزوتوپهایی از ۴۰ عنصر اول (شامل ۹۰ ایزوتوپ)، نسبت به همه شکلهای واپاشی پایدار باشند و سایر ایزوتوپهایی که اکنون به عنوان ایزوتوپ پایدار خوانده میشوند، در مقابل شکلی از واپاشی، ناپایدار باشند که تاکنون مشاهده نشدهاست.
نوکلید دیرینه، به ایزوتوپی گفته میشود که ناپایدار است، ولی نیمعمر آن بیشتر از عمر زمین است و همچنان در پوسته زمین یافت میشود. تاکنون ۳۴ هسته دیرینه، شناسایی شدهاند. عناصر بیسموت، توریوم و اورانیوم، هیچ ایزوتوپ پایداری ندارند؛ ولی ایزوتوپهایی با نیمعمر بسیار زیاد دارند و به همین دلیل، همچنان در پوسته زمین یافت میشوند.
ایزوتوپ پرتوزا، گونهای از ایزوتوپ ناپایدار است که نیمعمر پایینی دارد. اگر نسبت نوترون به پروتون بیش از یک و نیم باشد پر تو زا است. البته هسته دیرینه نیز نوعی ایزوتوپ پرتوزا است، ولی به دلیل پرتوزایی بسیار پایین آن، به عنوان یک گروه جداگانه در نظر گرفته میشود. همه ایزوتوپهای تکنسیوم، پرومتیوم و عناصر با عدد اتمی بیش از ۸۳ (به جز یک ایزوتوپ توریوم و دو ایزوتوپ اورانیوم) در دسته ایزوتوپهای پرتوزا جای میگیرند.
در این صفحه تعداد 1168 مقاله تخصصی درباره ایزوتوپ که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.