Choroba Wilsona – czynniki wpływające na obraz kliniczny

StreszczenieChoroba Wilsona (ChW) jest chorobą genetyczną, spowodowaną zaburzeniami metabolizmu miedzi, z jej odkładaniem się w wielu tkankach i ich wtórnym uszkodzeniem. Przyczyną choroby jest mutacja w genie ATP7B na chromosomie 13 kodującym ATP-azę 7B biorącą udział w transporcie miedzi. Objawy neurologiczne pojawiają się zwykle pomiędzy 20. a 30. rokiem życia. Przebieg choroby jest zróżnicowany pod względem wieku wystąpienia objawów, objawów klinicznych i skuteczności leczenia. Obecnie znamy ponad 500 mutacji wywołujących ChW, ale same różnice w mutacjach ATP7B nie tłumaczą tak dużej zmienności obrazu. Ostatnio wskazuje się na czynniki modyfikujące przebieg ChW, takie jak polimorfizmy w genach: apolipoproteiny E, białka prionów, reduktazy metylenotetrahydrofolianowej, genu metabolizmu miedzi Murr1, antyoksydantu 1, sprzężonego z chromosomem X inhibitora apoptozy a także zaburzenia metabolizmu żelaza, wpływ płci, procesy zapalne i stres oksydacyjny. Wyjaśnienie roli tych czynników może spowodować zmianę strategii leczenia ChW, dlatego celem pracy był przegląd oraz ocena znaczenia klinicznego dotychczasowych badań nad czynnikami potencjalnie modyfikującymi przebieg kliniczny ChW.

Wilson disease (WD) is a genetic disorder with copper metabolism disturbances leading to copper accumulation in many organs with their secondary damage. It is caused by mutation in the ATP7B gene on chromosome 13, which encodes ATP-ase 7B involved in copper transport. The age of neurologic symptom onset in WD is 20–30 years, but there is a wide spectrum of disease including: age at onset, clinical signs and treatment efficacy. More than 500 mutations of ATP7B have been described so far, but the WD genotype does not explain the disease variability. Several other factors are suspected to influence WD presentation, including polymorphisms in the genes encoding: apolipoprotein E, prion-related protein, methyltenetetrahydrofolate reductase, Murr1, antioxidant-1, X-linked inhibitor of apoptosis as well as iron metabolism disturbances, gender impact, inflammatory reactions and oxidative stress. The explanation of their significance can change the therapy of WD. The aim of our study was to review and assess the clinical significance of the factors affecting WD presentation.