آشنایی با موضوع
فنتانیل یک ضد درد مخدر است که به عنوان داروی ضد درد هنگام عمل جراحی، القای بیهوشی و حفظ آن و پیشگیری یا تسکین درد بلافاصله پی از عمل جراحی مصرف میشود.
فنتانیل بهعنوان یک آگونیست با گیرندههای شبهتریاک پیوند می یابد و بر احساس درد تأثیر می گذارد و از این طریق اثر ضد درد خود را برای دردهای متوسط تا شدید اعمال می کند. اثرات این دارو در تضعیف CNS و دستگاه تنفس مانند مرفین است. اثر خواب آور این دارو بسیار کم است و به ندرت موجب آزادسازی هیستامین می شود.
فنتانیل براحتی از سد خونی- مغزی عبور میکند. 89-80% دارو به پروتئینهای پلاسما پیوند مییابد. تجمع فنتانیل در بافتهای چربی ممکن است باعث طولانیشدن طول اثر دارو شود. متابولیسم دارو کبدی است. فنتانیل نیمه عمر سه مرحلهای دارد و نیمه عمر دفعی آن 6/3 ساعت است. زمان شروع اثر دارو حدود 15-7 دقیقه بعد از تزریق عضلانی و 2-1 دقیقه بعد از تزریق وریدیاست و طی 30-20 دقیقه بعد از تزریق عضلانی و 5-3 دقیقه بعد از تزریق وریدی به حداکثر اثر خود میرسد طول مدت اثر دارو از راه عضلانی 2-1 ساعت و از راه وریدی 1-5/0 ساعت است. دفع دارو عمدتاً کبدی است.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: رخوت، خوابآلودگی، اختلال در اعضای حسی، احساس سرخوشی کاذب، بی خوابی، آشفتگی، اغتشاش شعور، سردرد، لرزش، تشنجات، احساس ناراحتی و نارضایتی از خود، میوز، حملات تشنجی، سرگیجه.
قلبی- عروقی: تاکیکاردی، برادیکاردی، طپش قلب، سفتی دیوارة قفسة سینه، زیادی فشارخون، کمی فشارخون، سنکوپ، خیز، شوک، ایست قلبی- ریوی.
پوست: برافروختگی، بثورات پوستی، خارش، درد محل تزریق، تعریق بیش از حد.
دستگاه گوارش: خشکی دهان، بیاشتهایی، اسپاسم مجاری صفراوی (کولیک)، انسداد فلجی روده، تهوع، استفراغ، یبوست.
ادراری- تناسلی: احتباس ادرار یا اختلال در ادرار کردن، کاهش میل جنسی.
سایر عوارض: آپنه، کاهش فعالیت دستگاه تنفسی، سفتی عضلات اسکلتی (مخصوصاً دیوارة قفسة سینه) تاری دید.
مصرف همزمان فنتانیل با بنزودیازپینها، داروهای تضعیف کننده CNSو داروهای مهار کننده آنزیمهای کبدی باعث تشدید عوارض جانبی دارو میشود. تا 24 ساعت پس از مصرف این دارو، در صورت بروز سرگیجه، خوابآلودگی،منگی یا تاری دید باید احتیاط نمود. تا 24 ساعت پس از مصرف این دارو، از مصرف سایر فراوردههای حاوی الکل با داروهای مضعف CNS باید خودداری نمود. مگر اینکه اختصاصاً توسط پزشک تجویز شود.
هشدارها:
1- باید مراقب زمان شروع تضعیف تنفسی بود، که ممکن است به تأخیر افتد. حلالیت زیاد فنتانیل در چربی ممکن است در شدت بروز عوارض جانبی آن مؤثر باشد.
2- وضعیت ضربان قلب بیمار پیگیری شود. فنتانیل ممکن است موجب برادیکاردی شود. مصرف یک داروی ضد کولینرژیک (مانند آنتروپین یا گلیکوپیرولات) ممکن است این اثر را به حداقل برساند.
3- مصرف مقادیر زیاد فنتانیل ممکن است موجب سفتی عضلات شود. این اثر را میتوان با مصرف نالوکسون از بین برد.
4- بسیاری از پزشکان متخصص بیهوشی فنتانیل را از راه اطراف سخت شامهای یا تزریق به درون غلاف طناب نخاعی، بهعنوان یک داروی کمکی مؤثر در بیهوشی اطراف سختشامهای مصرف میکنند.
در این صفحه تعداد 653 مقاله تخصصی درباره فنتانیل که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.