آشنایی با موضوع
بُز (نام علمی: Capra aegagrus hircus) حیوانی است اهلی از راستهٔ زوجسُمان (Artiodactyla)، خانوادهٔ گاوسانان (Bovidae)، زیرخانوادهٔ بزیان (Caprinae)، جنس بزها (Capra).
به بچهبز یا بزِ خردسال، بُزغاله گویند. به بزغالهٔ شیرمست یا بزغاله ششماهه کهره میگویند. بز نر بالغ نیز «پازن» و بز غالب(آلفا) گله تکشاد یا تَکّه نام دارد.
نخستین نشانههای اهلیسازی بز در ایران یافت شده که مربوط به حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد است.
شکل ظاهری
بز شبیه گوسفند است اما معمولا اندکی کوچکتر از آن است. نر و ماده بیشتر نژادهای بز شاخ دارند. شاخ بزها ٬ بویژه در نرها ٬ خنجری یا شمشیری شکل و راست و مارپیچی است. بز در زیر چانه معمولا ریش کم و بیش بلندی دارد. دم بز کوتاه است و اغلب به سمت بالا ٬ راست میایستد. زیر دم بزهای نر غدهای وجود دارد که در دوران زاد آوری ٬ ماده بدبویی از آن ترشح میشود. بز برخلاف گوسفند که دارای پشم است مو و کرک دارد و همچنین برخلاف گوسفند که معمولا حیوان آرامی است٬ چالاک ٬ پر جست و خیز و بازیگوش است.
شکل و اندازه گوش نژادهای بز اهلی گوناگون است. بیشتر بزهای آفریقایی و هندی گوشهای بزرگ ٬ دراز و آویخته دارند٬ اما بزهای اروپایی از جمله نژادهای سانن و توگن بورگ دارای گوشهای کوچک و کوتاه ایستاده هستند. اندازه بدن و وزن بز بستگی به نژاد آن دارد. مثلا بلندی بعضی از بزهای خیلی کوچک پاکستانی حدود 47. 5 سانتیمتر از زمین تا شانه است و ٩ کیلوگرم نیز وزن دارند. وزن بعضی از بزهای نر نژاد سفید آلمانی تا ١١٠ کیلوگرم و بلندی قامت نژاد جمناپاری هند تا ١٢٢ سانتیمتر میرسد.
بدن بز از موهای صاف و گاهی مجعد ٬ به رنگهای مختلف سیاه ٬ قهوهای ٬ خاکستری ٬ سرخ ٬ سفید و یا ترکیبی از این رنگها پوشیده شده است. بلندی و جنس مو و کرکی که در لابه لای موها میروید در نژادهای مختلف فرق میکند. در بعضی نژادها مثل آنقره موها بلند ٬ نرم ٬ لطیف و ابریشم مانند و در بعضی نژادها کوتاه ٬ زبر و خشن هستند.
دستگاه گوارش
در دهان بز در قسمت جلویی فک پایین ٨ دندان پیشین دیده میشود اما درفک بالا از دندانهای پیشین اثری نیست و در جای آنها یک لایه سفت و سخت وجود دارد. بز هنگام چریدن ٬ علف را بین این لایه و دندانهای پیشین فک پایین میگیرد و قطع میکند٬ سپس به داخل دهان میبرد. بز در هر فک ١٢ دندان آسیا دارد که با ٨ دندان پیشین فک پایین ٬ در جمع دارای ٣٢ دندان است. بز حیوانی نشخوار کننده است با معدهای که ازچهار بخش تشکیل شده است. بز نخست علف را کمی با دندانهای آسیای خود میجود و فرو میدهد.
غذا از راه مری به شکمبه میرود و در آنجا ذخیره و انباشته میشود. سپس به نگاری میرود و در آن به شکل گلولههای کروی توپ مانند درمیآید. در زمان استراحت هر بار ٬ یک گلوله غذا از نگاری به دهان برمیگردد و به خوبی جویده میشود. این بار غذا مستقیما به هزارلا میرود. در هزارلا ٬ غذای جویده شده کاملا نرم میشود و قوام مییابد، سپس وارد شیردان میشود با شیره آن درهم میآمیزد و تا حدودی هضم میشود. سپس برای هضم کامل و جذب به روده میرود. درازای روده بز از ٢٢ تا ٤٣ متر است.
نژادهای بز
بز اهلی نژادهای گوناگون دارد که در سراسر جهان پراکندهاند و به احتمال زیاد منشاء آنها پازن یا بز وحشی ایرانی بوده است. امروزه بیش از ٣٠٠ نژاد بز اهلی ٬ با ویژگیهای مختلف ٬ در سراسر جهان دیده میشوند ٬ که شماری از آنها از نظر اقتصادی و زندگی انسان اهمیت فراوان دارد. مثلا نژادهای آنقره و کشمیر را برای تولید کرک و موی آنها و نژادهای سانن ٬ توگن بورگ و چند نژاد اصلی دیگر را برای تولید شیر فراوان و بعضی نژادها را برای تولید گوشت پرورش میدهند.
نوعی نژاد بسیار کوچک بز را در افریقا ٬ برای گوشت آن و در آمریکای شمالی به عنوان حیوان دستآموز خانگی پرورش میدهند و دانشمندان برای تحقیقات آزمایشگاهی از آن استفاده میکنند. در بخشهایی از آسیا و آفریقا طبق سنتهای رایج ٬ نگهداری گلههای بزرگ بز را نشانه برکت و ثروت میدانند. بز تقریبا هر نوع گیاه ٬ حتی گیاهان تلخ مزه و خارهای بیابان را میخورد. از اینرو گلهداران بزرگ از بز برای پاکسازی مراتع خود از این گونه گیاهان بهره میگیرند.
در این صفحه تعداد 1055 مقاله تخصصی درباره بُز که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.