یکی از دلخوشی‌های هر کارگر یا کارمندی، دریافت حقوق و دستمزد در پایان هر ماه است. حقوق‌بگیران حساب زیادی روی مبلغ حقوق و دستمزد دریافتی خود باز می‌کنند. به همین دلیل باید نهایت دقت و حساسیت روی محاسبه و پرداخت حقوق آنها به‌کار گرفته شود تا اشتباه و قصوری رخ ندهد. این موضوع ضرورت آموزش حقوق و دستمزد به عنوان یک مهارت تخصصی را نشان می‌دهد. البته در شیوه‌های سنتی و دستی، بروز اشتباه در محاسبه و پرداخت حقوق کارکنان اجتناب‌ناپذیر است. ظهور سیستم‌های حقوق و دستمزد تا حدود زیادی ورق را برگردانده است!
با سیستم حقوق و دستمزد بیشتر آشنا شوید
در گذشته برای محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان از روش‌های سنتی و دستی استفاده می‌کردند که معایب بسیار زیادی داشت. با توجه به گسترش تکنولوژی، امروزه از سیستم حقوق و دستمزد یا نرم‌افزار محاسبه حقوق و دستمزد برای این کار استفاده می‌شود. این نرم‌افزار کار محاسبه، نحوه پرداخت و به طور کلی مدیریت و کنترل حقوق و دستمزد کارکنان را برعهده دارد. سیستم حقوق و دستمزد را می‌توان به نوعی مشاور یا دستیار حسابداران دانست.
استفاده از سیستم حقوق و دستمزد، باعث کاهش اشتباهات احتمالی و خودکار شدن محاسبات می‌شود. در این نرم‌افزار اطلاعاتی از قبیل کارکرد پرسنل، مشخصات پرسنل و ... را وارد می‌کنند. این سیستم به صورت اتوماتیک، اقدام به اعمال مزایا و کسورات حقوق و دستمزد کارکنان می‌کند.
در سیستم حقوق و دستمزد، می‌توان انواع احکام، استخدام، فرومول‌ها، جداول مالیاتی، الگوهای محاسبه حقوق، انواع وام، اضافه کاری، مزایای پرداختی، کسورات، بیمه تکمیلی و ... را تعریف کرد. در صورت وارد کردن اطلاعات مربوط به شرکت از جمله کارفرما، نام کارگاه و ... می‌توان در انتهای ماه، اطلاعات مرتبط را در اختیار سازمان‌های ذی‌ربط قرار داد. انجام خودکار این محاسبات، علاوه‌بر کاهش خطاهای احتمالی باعث صرفه‌جویی در زمان هم می‌شود. به همین دلیل بهره‌وری کار هم افزایش پیدا می‌کند.
با توجه به کاهش خطاهای احتمالی در سیستم حقوق و دستمزد، لیست و داده‌های آن هم قابل‌اعتمادتر هستند. اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزد هم در بانک اطلاعاتی نرم‌افزار ذخیره می‌شوند. به این ترتیب امنیت اطلاعات هم حفظ می‌شود. گزارشات مربوط به حقوق و دستمزد را هم می‌توان به صورت پرینت دریافت کرد. از مهم‌ترین پیامدها و مزایای استفاده از این سیستم در حسابداری، می‌توان به افزایش رضایت‌مندی کارکنان و بهره‌وری کسب و کار اشاره کرد.
بررسی مهم‌ترین مزایای استفاده از سیستم حقوق و دستمزد
امروزه سیستم حقوق و دستمزد به بخشی جدایی‌ناپذیر از شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف تبدیل شده است. استفاده از این سیستم مزایای زیادی برای شرکت‌ها به همراه دارد.
1. افزایش رضایت کارکنان
استفاده از روش‌های سنتی برای محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان، باعث افزایش اشتباه در محاسبات می‌شود. همین موضوع زمینه را برای نارضایتی و احساس بی‌عدالتی از سوی کارکنان فراهم می‌کند. از طرف دیگر استفاده از سیستم حقوق و دستمزد، باعث افزایش اطمینان کارکنان و روحیه آنها می‌شود. به این ترتیب نگرش منفی کارکنان از بین می‌رود و فضای مثبتی در محیط کار ایجاد می‌شود.
2. افزایش اعتبار شرکت
استفاده از سیستم‌های به‌روز و مطابق با نیاز کسب و کارها، باعث افزایش اعتبار شرکت می‌شود. از طرف دیگر وقتی حقوق و دستمزد با قوانین مالیاتی و قانون کار مطابقت داشته باشد، پایداری یک شرکت را تضمین می‌کند. افزایش پایداری و اعتبار شرکت، باعث بهبود بهره‌وری آن خواهد شد.
3. پیروی از قوانین
یکی از مسائل مهم در محاسبه حقوق و دستمزد، توجه به قانون کار است. پیروی از قوانین کار، نقش مهمی در افزایش اعتماد و رضایت کارکنان دارد.
4. ارائه گزارش مناسب به مراجع مربوطه
با توجه به این که سیستم حقوق و دستمزد از قوانین مالیاتی و قانون کار پیروی می‌کند، می‌توان انتظار داشت تا گزارشات فصلی یا سالانه مربوط به وزارت‌خانه‌ها را هم ارائه دهد.
5. پرداخت مالیات
مالیات حقوق یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که کارفرمایان موظف به پرداخت آن هستند. این مالیات باید توسط کارفرما از حساب کارکنان کسر شود. سیستم حقوق و دستمزد، باید میزان مالیات کارکنان را محاسبه و از حقوق کارکنان کسر کند.
منظور از حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟
بخشی از فعالیت‌های حسابداری به محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان اختصاص دارد. حسابداران حقوق و دستمزد، باید به صورت دقیق میزان دریافتی و کسورات کارکنان را محاسبه کنند. نتیجه محاسبات حقوق و دستمزد در فرمت فیش حقوقی منتشر می‌شود. به بیان دیگر حسابداری حقوق و دستمزد، ثبت و نگهداری اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان است.
چرا موضوع حقوق و دستمزد برای کسب و کارها اهمیت دارد؟ از جهات مختلف می‌توان به این موضوع نگاه کرد. حقوق و دستمزد عمده هزینه‌های شرکت را به خود اختصاص می‌دهد. به همین دلیل محاسبه آن برای درآمد شرکت هم حائز اهمیت است. از طرف دیگر محاسبه دقیق و صحیح حقوق پرسنل، باعث افزایش رضایت آنها می‌شود. اگر این محاسبه به صورت دقیق صورت نگیرد، احساس بی عدالتی و تبعیض بین کارکنان شکل خواهد گرفت که پیامد جالبی برای شرکت ندارد.
معمولا میزان دریافتی کارکنان در هر ماه متفاوت از دوره‌های قبل خواهد بود. همچنین حقوق و دستمزد کارکنان هم مشمول مالیات می‌شود. به همین دلیل ثبت آنها در دفاتر حسابداری اهمیت بسیار بالایی دارد. مواردی که باید در حسابداری حقوق و دستمزد مورد توجه باشند، عبارتند از:
-
دستمزد ناخالص
-
حقوق و مزایا
-
سودسالانه
-
کسر حقوق، بیمه و طرح‌های پس‌انداز
-
هزینه ایاب و ذهاب
-
حق اولاد
-
حق مسکن
-
حق خواروبار
-
بن کارگری
-
مزایای غیرنقدی کارفرما
آشنایی با تعریف حقوق و دستمزد در قانون کار
همه کارکنانی که با کارفرما قرارداد دارند، مشمول قانون کار می‌شوند. همچنین همه کارکنان مشمول قانون کار، باید در ازای فعالیتی که انجام می‌دهند، حقوق مشخصی دریافت کنند. حقوق و دستمزد به معنای پرداخت هزینه‌ای در قبال جبران فعالیت‌های نیروی کار است. کارفرما موظف به پرداخت این حقوق به کارگران است.
با توجه به تعریف حقوق و دستمزد در قانون کار، هیچ کارفرمایی نمی‌تواند از زیر بار مسئولیت پرداخت حقوق کارکنان شانه خالی کند. برای محاسبه حقوق و دستمزد هر کدام از کارکنان هم باید با توجه به جایگاه شغلی، عوامل مختلفی در نظر گرفته شوند. برخی عوامل مثل مهارت‌های شغلی، تجربه، مدرک تحصیلی و سختی کار، عوامل داخلی و برخی دیگر مثل وضعیت اقتصاد، تورم و ... هم عوامل خارجی محسوب می‌شوند. کارکنان روی عوامل خارجی کنترلی ندارند.
با مهم‌ترین مفاهیم در حقوق و دستمزد در قانون کار آشنا شوید
یکی از شروط آموزش حقوق و دستمزد، آشنایی درست با مفاهیم این حوزه است. در زمینه حقوق و دستمزد هم مفاهیم مختلفی وجود دارد که به مثابه الفبای آن هستند و باید با آنها آشنا شوید.
-
کارفرما:شخصی حقیقی یا حقوقی که کارگر برای او و به درخواست او فعالیت می‌کند.
-
کارگر: شخصی حقیقی که به درخواست کارفرما کار و حقوق دریافت می‌کند.
-
کارگاه: محلی که با توافق طرفین، کارگر در آن فعالیت می‌کند.
-
مزد: وجه نقد یا غیرنقد که کارکنان در ازای فعالیتی مشخص دریافت می‌کنند
-
مزد ساعتی: دستمزدی که در ازای ساعات کار انجام شده به کارگر پرداخت می‌شود.
-
ساعت کار: مدت زمانی که کارکنان طی آن مشغول فعالیت هستند.
-
مزایا:وجوه نقد یا غیرنقدی که جدا از حقوق اصلی یا پایه به کارگر پرداخت می‌شود.
-
مزایای مستمر: مزایایی که به صورت ماهانه و در کنار حقوق و دستمزد به کارگر پرداخت می‌شود.
-
کسورات: شامل وجوهی است که به صورت ماهیانه از حقوق و دستمزد کارکنان کسر می‌شود.
آشنایی با انواع نحوه پرداخت حقوق و دستمزد در ایران
نحوه پرداخت حقوق و دستمزد هم اهمیت زیادی برای کارکنان و کارفرمایان دارد که باید به آن توجه داشت. پرداخت حقوق و دستمزد به 3 شیوه انجام می‌شود.
پرداخت براساس زمان
در این حالت پرداخت حقوق کارمند براساس میزان ساعت کارکرد ارزیابی می‌شود. برای مثال ممکن است در قرارداد ذکر شود که کارگر باید روزانه 8 ساعت کار کند و میزان مشخصی حقوق دریافت کند.
پرداخت براساس فعالیت انجام‌شده
گاهی قرارداد به نحوی بسته می‌شود که طی آن فرد با توجه به میزان کاری که انجام می‌دهد، حقوق و دستمزد دریافت می‌کند.
پرداخت براساس طرح تشویقی
در این حالت هم میزان کار و هم زمان کار اهمیت دارند. برای مثال ممکن است به کارگری به ازای 8 ساعت کار و تولید بیش از یک مقدار مشخص، پاداش بیشتری در نظر گرفته شود.
منظور از دستمزد مستقیم و غیرمستقیم چیست؟
حقوق و دستمزد از نظر دریافت هم به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم دسته‌بندی می‌شود:
-
دستمزد مستقیم:به دستمزد کارکنانی که در تولید محصول یا خدمات نقش مستقیمی دارند، حقوق و دستمزد مستقیم می‌گویند.
-
دستمزد غیرمستقیم: به دستمزد دریافتی کارگرانی گفته می‌شود که به صورت مستقیم در تولید محصول دخیل نیستند، اما وجود آنها برای رونق کسب و کار ضروری است. برای مثال کارمندان بازاریابی دستمزد غیرمستقیم دریافت می‌کنند. همچنین کارکنانی که مسئولیت تعمیر دستگاه‌های تولیدی را برعهده دارند، دستمزد غیرمستقیم خواهند داشت.
منظور از حقوق پایه چیست؟
به کف حقوقی که کارمند دریافت می‌کند، حقوق پایه گفته می‌شود. میزان حقوق پایه هرساله توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود. به این ترتیب کارفرما براساس قرارداد قانون کار، باید حقوق پایه را به کارگر پرداخت کند. اگر به هر دلیلی کارفرما از پرداخت حقوق پایه کارگر خودداری کند، تخلف کرده است.
نحوه محاسبه حقوق پایه توسط دولت براساس شرایط اقتصادی است. به همین دلیل هر سال با توجه به شرایط تورم، میزان خرید کارگر و ... میزان دستمزد افزایش پیدا می‌کند.
فیش حقوق چیست و چه مواردی دارد؟
این فیش درواقع سندی است که در آن تمام جزئیات مربوط به دریافتی‌ها و کسورات حقوق و دستمزد کارکنان ذکر می‌شود. معمولا کارمندان سازمان‌های دولتی با این فیش آشنایی دارند. فیش حقوقی با استفاده از سیستم حقوق و دستمزد به‌راحتی برای همه کارمندان ارائه می‌شود. در این فیش موارد زیر وجود دارند:
-
جمع ناخالصی پرداختی: مجموع کل پرداختی‌های کارکنان که بدون محاسبه کسورات است.
-
جمع خالص پرداختی: به مبلغ دریافتی کارکنان پس از کسر مجموع کسورات گفته می‌شود.
-
کمک هزینه عائله‌مندی: این فیلد مخصوص افراد متاهل در سازمان‌های دولتی است. مبلغ عائله‌مندی طبق بخشنامه‌ای به سازمان‌ها اعلام می‌شود.
-
افزایش سنواتی:کارکنانی که در یک شرکت سابقه کار بالایی دارند، سنوات بیشتری هم دریافت می‌کنند.
-
کمک هزینه اولاد: کارمندان زن یا مرد شاغل که دارای فرزند هستند، مبلغی با عنوان کمک هزینه اولاد دریافت می‌کنند. این مبلغ در بخش دستمزد و مزایا قرار می‌گیرد.
-
حق بیمه: در همه سازمان‌ها و شرکت‌ها، مبلغی تحت عنوان حق بیمه تامین اجتماعی از حقوق کارکنان کسر می‌شود. حق بیمه 7 درصد است.
-
کسورات توافقی: مبالغی که به صورت توافقی بین کارفرما و کارگر از حقوق کارگر کسر می‌شود. مثال بارز این کسورات، اقساط وامی است که از حقوق کارگر کم می‌کنند.
-
کسورات قانونی: کسوراتی که به صورت ماهانه از حقوق کارکنان بابت حق بیمه و مالیات کسر می‌شوند.
معرفی بهترین نرم‌افزارهای حقوق و دستمزد
برای سهولت کار حسابداران و افزایش بهره‌وری کسب و کارها، شرکت‌های زیادی اقدام به طراحی و توسعه نرم‌افزارهای حقوق و دستمزد کرده‌اند. هر کدام از این نرم‌افزارها دارای قابلیت‌های خاص خود هستند.
نرم افزار حقوق و دستمزد نیلرام
یکی از سیستم‌های مدرن حقوق و دستمزد در ایران است که امکاناتی به منظور ثبت، ردیابی و کنترل داده‌ها در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این سیستم قابلیت ارائه گزارش اطلاعات مالی را هم دارد.
افزونه حقوق و دستمزد محک
این افزونه رابط کاربری بسیار ساده‌ای دارد. با استفاده از افزونه محک، امکان محاسبه و تهیه لیست حقوق و دستمزد در کمترین زمان در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
نرم افزار حقوق و دستمزد منطق
در این نرم‌افزار می‌توان تنظیمات بیمه، حقوق و مالیات را شخصی‌سازی کرد. با وجود قابلیت تنظیمات شخصی‌سازی، حقوق پرسنل دقیق‌تر محاسبه می‌شود.
نرم افزار حقوق و دستمزد میزان
یکی دیگر از نرم‌افزارهای کاربردی در زمینه حقوق و دستمزد است که کاربری بسیار ساده‌ای دارد. نرم‌افزار میزان داده‌های مربوط به مشخصات کارکنان و سوابق آنها را بایگانی می‌کند.
نحوه محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان
عوامل مختلفی روی حقوق و دستمزد دریافتی کارکنان تاثیرگذارند. بعد از اعمال مزایا و کسورات، نوبت به پرداختی خالص کارکنان می‌رسد. تمام جزئیات حقوق و دستمزد در فیش حقوقی به صورت خلاصه ذکر می‌شود. حقوق پایه کارکنانی که مشمول قانون کار هستند از طرف شورای عالی کار تعیین می‌شود. این شورا متشکل از وزیر رفاه، نمایندگان کارگران و نمایندگان کارفرمایان است. حقوق پایه بر اساس 30 روز ماه حساب می‌شود. کارفرمایان موظف هستند تا بر حسب روزهای کارکرد کارگران در ماه، حقوق آنها را محاسبه و پرداخت کنند.
طبق قانون کار، ساعات کار استاندارد در هفته 44 ساعت است. البته این میزان برای مشاغل سخت به 36 ساعت می‌رسد. با این وجود توزیع ساعات کاری در طول هفته، بستگی به توافق طرفین هم دارد. این میزان کار در طول روز به 7.33 و در ماه به 220 ساعت می‌رسد. نحوه محاسبه حقوق کارگر به شرح زیر است:
-
دستمزد یک ساعت کار: میزان حقوق روزانه / 7.33 ساعت
-
دستمزد یا حقوق پایه: میزان حقوق روزانه × تعداد روزهای کارکرد
-
دستمزد یک ساعت اضافه کاری: دستمزد یک ساعت × 1.4
کارفرما موظف است مزایایی نظیر کمک هزینه مسکن، بازخرید مرخصی، حق اولاد، بن خواروبار، بازخرید سنوات و عیدی را به کارگران پرداخت کند. مزایا یا عیدی آخر سال، معادل حداقل دو برابر دستمزد ماهانه و حداکثر 3 برابر دستمزد ماهانه است.
نحوه ثبت سند حقوق و دستمزد
ثبت سند را می‌توان یکی از مهم‌ترین بخش‌های حسابداری دانست. در پایان هر ماه ثبت سند رویدادهای مالی مختلف باید انجام شود که حقوق و دستمزد هم یکی از آنهاست. حقوق و دستمزد یک سند هزینه‌ای برای شرکت به حساب می‌آید. به این ترتیب بیشتر این سند ثبت بدهکار هزینه‌های پرسنلی می‌شود. در قسمت بستانکار هم جاری کارکنان مالیات و بیمه را خواهیم داشت. باید با جزئیات ثبت سند حقوق و دستمزد بیشتر آشنا شوید.
نحوه ثبت بدهکار سند حقوق و دستمزد
با توجه به معیارهای هر کسب و کار در تعیین حقوق، تعریف پارامترها (حق مسکن، حق اولاد، اضافه کاری و ...) در حسابداری به صورت معین در سرفصل کل هزینه حقوق و دستمزد انجام می‌شود. البته اگر حسابدار تشخیص بدهد این معیارها ممکن است به صورت تجمیع چند معیار ثبت شوند. بخش مهم دیگری از هزینه حقوق شامل بیمه بیکاری و سهم کارفرما است که به صورت 23 درصد محاسبه می‌شود. در ستون بدهکار موارد زیر را خواهیم داشت:
-
هزینه حقوق کارکرد
-
هزینه ماموریت
-
اضافه کار
-
حق اولاد
-
حق مسکن
-
23 درصد بیمه سهم کارفرما
نحوه ثبت بستانکار سند حقوق و دستمزد
در ستون بستانکار، جاری کارکنان و سایر بستانکاران قرار می‌گیرد. منظور از جاری کارکنان، مبلغی است که پرداخت می‌شود.
اهمیت یادگیری حسابداری حقوق و دستمزد
آشنایی و تسلط روی قوانین و محاسبات حقوق و دستمزد، برای حسابداران ضروری است. در واقع حقوق و دستمزد هزینه‌ای است که هر حسابداری باید شناخت کافی روی آن داشته باشد. البته در برخی شرکت‌های بزرگ که حجم فعالیت‌های مالی زیادی هم دارند، ممکن است اقدام به استخدام حسابدار حقوق و دستمزد به صورت جداگانه کنند. به همین دلیل آموزش حقوق و دستمزد با استقبال خوبی مواجه می‌شود.
به طور کلی افرادی که قصد واردشدن به شغل حسابداری را دارند، باید قوانین مربوط به کار، بیمه، مالیات، تهیه و ثبت اسناد و ... را بشناسند. محاسبه حقوق و مزایا کار بسیار پیچیده و در عین حال حساسی است؛ به همین دلیل باید تمرکز زیادی روی این موضوع گذاشته شود.
یادگیری حسابداری حقوق و دستمزد، مزایای زیادی برای داوطلبان دارد. با توجه به نیاز بسیاری از شرکت‌ها به استخدام حسابدار حقوق و دستمزد، افراد ماهر می‌توانند شغل خود را پیدا کنند. برای آموزش حسابداری حقوق و دستمزد، می‌توانید به آموزشگاه‌ها و موسسات حسابداری معتبر مراجعه کنید. در آموزشگاه‌های حسابداری با توجه به اصول و استانداردهای حسابداری آموزش داده می‌شود.
مشاوره حقوق و دستمزد محاسبان
موضوع حقوق و دستمزد با توجه به این که مستقیما با معیشت کارگران سروکار دارد از اهمیت بالایی برخوردار است. کارگران این حق را دارند تا حقوق و دستمزد خود را تمام و کمال دریافت کنند. گاهی این حق خواسته یا ناخواسته از سوی کارفرمایان به آنان تعلق نمی‌گیرد. با وجود ظهور سیستم‌ها یا نرم‌افزارهای محاسبه حقوق و دستمزد، هنوز هم ابهامات زیادی در خصوص نحوه محاسبه، مبلغ حقوق و ... ممکن است برای کارکنان و حقوق‌بگیران وجود داشته باشد. قطعا اطلاعات کارکنان در مورد قوانین حقوق و دستمزد کافی نیست. به همین دلیل بهتر است برای برطرف کردن ابهامات خود به متخصصان این زمینه اعتماد کنند.
مشاوره حقوق و دستمزد محاسبان، یکی از راهکارهای مطمئن برای دسترسی به متخصصان این حوزه است. محاسبان یکی از معتبرترین موسسات حسابداری و حقوقی کشور است که از وجود متخصصین باتجربه و کاربلد بهره می‌برد. شما می‌توانید با استفاده از دانش و تجربه متخصصان، پاسخ سوالات حقوق و دستمزد خود را دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در محاسبان تماس بگیرید.
سوالات متداول
از کجا حقوق نحوه پرداخت حقوق و دستمزد را یاد بگیریم؟
برای یادگیری حقوق و دستمزد می توانید به سایت محاسبان مراجعه کنید و به صورت اقساطی این آموزش را یاد بگیرید.
بهترین دوره آموزش حقوق و دستمزد در ایران کدام است؟
موسسات زیادی اقدام به آموزش حقوق و دستمزد می کنند اما موسسه محاسبان با استفاده از بهترین مدرس ها و شیوه های آموزش گزینه خوبی برای یادگیری حقوق و دستمزد می باشد.
منبع : http://mohaseban.org/