بیماری گال چیست؟
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که بیماری گال چیه؟ و دلایل ابتلا به بیماری گال چیست؟ گال یک بیماری پوستی ناشی از هجوم یک نوع کنه به نام سارکوپتس اسکبی (Sarcoptes scabiei) است که درصورت عدم درمان میتواند تا ماهها بر روی پوست باقی بماند. این حشرات میکروسکوپی میتوانند بر روی پوست تکثیر شوند. نحوه حمله این حشرات، سوراخ کردن لایه خارجی پوست و تخم گذاری است. این حرکت منجر به پدیدار شدن لکههای پوستی قرمز و خارشدار بر روی پوست میشود.
کنه گال یا کنه خارش یک کنه انگلی است از گونه بند پایان که با سوراخ کردن پوست بدن باعث ایجاد بیماری گال میگردد. این کنه در همه نقاط جهان یافت میشود و میتواند علاوه بر انسانها به کلیه پستانداران اعم از حیوانات وحشی تا گربهها و سگهای خانگی حمله کند که در حیوانات خانگی منجر به ریزش موی آنها (کچلی) میگردد. مطالعات دو دانشمند ایتالیایی در قرن هفدهم کشف کرد که این کنه عامل ابتلا به بیماری گال است. بیماری با سوراخ کردن و تونل زدن کنه ماده به درون خارجیترین لایه پوست و تخم ریزی در سوراخ ایجاد شده، و با ایجاد خارش ثابت و شدید و راش (لکه) های پوستی آغاز میشود.
لاروهای کنه پس از سه تا ده روز از تخم خارج شده و به سمت خارج پوست حرکت کرده، در آن جا رشد نموده و به کنه بالغ تبدیل میشوند. کنههای بالغ در حدود سه تا چهار هفته بر روی پوست میزبان زندگی میکنند. فعالیتهای کنهها داخل و بر روی پوست منجر به واکنش خارشی و آلرژیک در ظاهر پوست میگردد. این کنهها در صورت دور بودن از پوست، بیش از دو تا سه روز زنده نخواهند ماند. همچنین گرمای زیاد (آب داغ یا خشکشویی) ، گوگرد، پرمترین و انواع ضدعفونی کنندهها میتوانند این کنهها را از بین ببرند.
آمارها نشان میدهد که بیماری گال یک بیماری با سرایت بالاست که به راحتی از طریق تماس مستقیم پوستی از یک فرد به فرد دیگر منتقل میشود. این بیماری از طریق لباس و ملحفه نیز قابل انتقال است. بیماری گال با وجود ناخوشایند بودن به راحتی و با استفاده از داروهایی که انگل و تخمهای آن را نابود میسازد، برطرف میشود. البته با توجه به میزان سرایت بالای این بیماری ممکن است پزشک این معالجه را برای تمامی افرادی که با فرد مبتلا در ارتباط بودند، تجویز نماید.
علایم گال چیست؟
پس از قرار گرفتن در معرض انگل این بیماری، ممکن است علایم گال تا 6 هفته پس از بروز بیماری به طول انجامد. این علائم معمولا در افرادی که قبلا نیز به این بیماری مبتلا شدهاند، سریعتر بروز پیدا میکند. علایم گال شامل لکههای پوستی و خارش شدید است که شبها شدت مییابد. به دلیل خارش شدید لکه، خاراندن مداوم آنها ممکن است منجر به ایجاد زخم و عفونت در آن ناحیه گردد. در این صورت تجویز آنتی بیوتیکها مورد نیاز خواهد بود.
علایم گال در کودکان با سن بالاتر و بزرگسالان، معمولا در مچ دستها، آرنج، زیر بغل، نوک پستان، آلت تناسلی، کمر، باسن و میان انگشتان پدیدار میشود. در نوزادان، افراد مسن یا دچار ضعف در سیستم ایمنی این نشانهها ممکن است در سر، صورت، گردن، دستها و کف پاها نیز دیده شود. راشهای پوستی شامل گزش، ورم یا برجستگی کوچک، زیر پوست است. گاهی رد سوراخهای کنه نیز بر روی پوست قابل رویت است که به شکل خطوط بی رنگ کوچک دیده میشوند.
دلایل ابتلا به بیماری گال چیست؟
این بیماری از هجوم کنههای هشت پای کوچکی اتفاق میافتد که برای شما قابل دیدن نیستند اما اثرات نامطلوبی بر روی پوست ایجاد میکنند. این حشرات برای زندگی و تغذیه، پوست را سوراخ کرده و نوع ماده آنها در آنجا تخم گذاری میکند. ظهور لکههای قرمز خارش دار، درواقع واکنش بدن شما به هجوم این حشرات است. این حشرات با تماس مستقیم بین افراد جابجا میشوند اما تماس پوستی تنها راه انتقال نیست بلکه آنها میتوانند از طریق مبلمان، لباسها و ملحفهها نیز جابجا شوند. وسایل و مکانهایی که افراد در آنها با یکدیگر در تماس نزدیک هستند مانند خانههای سالمندان یا تجهیزات مراقبتی نیز میتواند وسیله انتقال این انگل باشند.
روشهای درمان بیماری گال چیست؟
درمان اصلی بیماری گال عموما با از بین بردن هجوم انگل از طریق استفاده از لوسیونهای تجویزی توسط پزشک است. همچنین برای کنترل عوارض جانبی بیماری، آنتی هیستامینها برای کنترل خارش و آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت ناشی از خاراندن مداوم پوست تجویز میشوند. در بیشتر داروهایی که برای درمان بیماری گال استفاده میشوند، از ترکیبات حاوی گوگرد استفاده شده است.
عموما بیمار تا پایان هفته چهارم کاملا درمان میشود. درصورتی که بیماری ظرف مدت یک ماه بهبود نیابد، ممکن است همچنان با کنههای گال درگیر باشد. البته خارشها پس از درمان نیز تا حدود یک ماه ادامه خواهند داشت.
درمان طبیعی گال
درمانهای سنتی و خودسرانه این بیماری ممکن است منجر به اثرات نامطلوب مانند سوختگی و حساسیت پوستی، قرمزی، تورم و حتی بی حسی پوست گردند. درمانهای طبیعی برای بیماری گال، ممکن است به رفع خارش یا کاهش لکهها، حساسیت و التهاب پوست کمک کند اما معمولا اثری بر روی انگلهایی که داخل پوست پنهان شدهاند نخواهد داشت.
انواع بیماری گال چیست؟
تنها یک نوع کنه وجود دارد که میتواند بیماری گال را ایجاد کند. اما این کنهها میتوانند صورتهای متفاوتی از بیماری را ایجاد کنند.
- گال متداول: این نوع هجوم از انواع متداول آن است. این نوع منجر به بروز راشهای خارش داد روی دستها، مچها و و سایر نقاط متداول میشود. این نو ع گال معمولا به سر و صورت حمله نمیکند.
- گال گرهی: این نوع بیماری به شکل برجستگی خارش دار ظاهر میشوند؛ بهخصوص در ناحیه دستگاه تناسلی، زیر بغل یا کشاله ران دیده میشوند.
- گال نروژی: برخی بیماران ممکن است با نوعی از بیماری گال به نام گال نروژی یا گال پوستهای مواجه شوند. این بیماری نوع سختتر و شدیدتری از گال معمولی است. افراد مبتلا به گال پوستهای با پوستههای ضخیمی بر روی پوست خود مواجه میشوند که هزاران کنه و تخم در این پوستهها قرار گرفتهاند. این نوع گال ممکن است ضخیم و خاکستری بوده و با لمس کردن به راحتی پوسته ریزی کند. این نوع گال معمولا در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف پدیدار میشود. افراد مبتلا به ویروس HIV، افرادی که انواع استروئیدها یا داروهای خاصی مانند داروهای آرتریت را مصرف میکنند یا افراد تحت شیمی درمانی، ممکن است به این نوع بیماری گال مبتلا شوند. کنههای گال ممکن است بر سیستم ایمنی بدن غلبه کرده و با سرعت بیشتری تکثیر شوند. نحوه سرایت گال نروژی همانند گال معمولی است.
راههای پیشگیری از بیماری گال چیست؟
بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به بیماری گال، پرهیز از تماس مستقیم با فرد مبتلا است. همچنین لازم است که از دست زدن به لباسها یا ملحفههای شسته نشده فرد مبتلا به این بیماری خودداری نمود. کنههای گال تا سه الی چهار روز پس از افتادن از روی بدن فرد مبتلا میتوانند زنده بمانند. کلیه لباسها، ملحفهها، حوله و بالشهای فرد مبتلا باید در آب گرم حداقل 50 درجه سانتی گراد شسته شوند. سپس باید در خشککن با دمای خیلی بالا برای حداقل 10 الی 30 دقیقه خشک شوند.
کلیه وسایل غیر قابل شستشو باید به طور دقیق با جاروبرقی تمیز شوند. سپس کیسه جاروبرقی با مایع سفیدکننده و آب داغ شسته شود. استفاده از مایع سفید کننده و آب داغ برای شستشوی سایر سطوح که ممکن است حاوی این کنهها باشند، مناسب است.
همه افراد از هر سن، جنسیت، نژاد و طبقه اجتماعی میتوانند هدف این انگل باشند. ابتلا به این بیماری هیچ ارتباطی با سطح بهداشت فردی، تمیزی پوست و دفعات و کیفیت استحمام افراد ندارد و هرگونه پوست برای کنه گال محل مناسبی برای ورود و تخم گذاری است.
نحوه تشخیص بیماری گال چیست؟
پزشک با معاینه فیزیکی پوست میتواند بیماری گال را تشخیص دهد. در مواردی که کنهها قابل مشاهده نباشند، با برداشتن قسمت کوچکی از پوست و آزمایش آن زیر میکروسکوپ، به وجود کنهها و تخمهای آنها پی میبرد. بهتر است در صورت ابتلا به این بیماری حتما به پزشک مراجعه نموده و از تماس مستقیم با سایر افراد خودداری نمایید. علاوه بر درمانهای مورد تجویز پزشک، بهتر است استراحت نموده و در صورت امکان کمی ورزش کنید. غذاهای سالم بخورید تا سرعت بهبود را افزایش دهید. و به یاد داشته باشید که علایم گال به راحتی و در زمان کوتاه، قابل تشخیص و درمان است.