رفع گرفتگی بینی و خلط پشت حلق: راهکارهای عملی طب سنتی برای سرماخوردگی و سینوزیت!

انواع ترشحات تنفسی از منظر طب سنتی

دکتر زارعیان، استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، این ترشحات را بر اساس محل ریزش، به دو دسته تقسیم می‌کند:

• نزله: ریزش ترشحات از مغز به سمت حلق.

• زکام (سرماخوردگی): ریزش ترشحات از سر به سمت بینی.

این عارضه می‌تواند ناشی از سردی یا گرمی باشد که هرکدام علائم و درمان مخصوص به خود را دارند:

• زکام گرم: با ترشحات رقیق، همراه با سوزش و خارش بینی، چشم و دهان، و احساس گرمی در ناحیه سینوس‌ها بروز می‌کند.

• زکام یا نزله سرد: با ترشحات غلیظ، تغییرات شدید صدا، گزش زبان هنگام خوردن غذا و سنگینی زیاد در ناحیه سر و سینوس‌ها ظاهر می‌شود.

چگونه از تجمع خلط پشت حلق جلوگیری کنیم؟

متخصص طب سنتی، برای کاهش تجمع و غلظت خلط پشت حلق، راهکارهای زیر را توصیه می‌کند:

• نحوه خوابیدن: از خوابیدن به پشت اجتناب کنید. هنگام شدت علائم، سر را طوری روی بالش قرار دهید که ترشحات از بینی خارج شده و به پشت حلق راه پیدا نکند.

  • اهمیت دفع ترشحات: عدم خروج خلط پشت حلق، سبب غلیظ‌تر شدن و چسبندگی آن به مجاری تنفسی و در نهایت، عفونت و بدبو شدن دهان و حفره بینی می‌شود.

• شستشوی بینی: در صورت تجمع فضولات مغزی در مجرای بینی، ۲ تا ۴ بار در روز با استفاده از سرم شستشو به خروج آن اقدام کنید.

• فین کردن: فین کردن باید با ملایمت انجام شود، چرا که فین کردن شدید، به‌ویژه در کودکان، احتمال ورود ترشحات چرکی به مجاری گوش را در پی دارد.

راهکارهایی برای تسکین گرفتگی و سوزش بینی

برای تسکین گرفتگی بینی و گلودرد، متخصصان طب سنتی موارد زیر را پیشنهاد می‌کنند:

• رطوبت‌رسانی:

  • استحمام با آب نیمه‌گرم.

  • تنفس بخار آب (استنشاق هوای مرطوب از طریق دستگاه بخور).

• بخور گیاهی: بخور بابونه و مرزنجوش می‌تواند به کوتاه شدن دوره بیماری و کاهش علائم کمک کند.

• عادت‌های تسکین‌دهنده: شانه کردن و خاراندن سر می‌تواند به التیام علائم کمک کند.

توصیه‌های مهم در طول دوره بیماری

دکتر زارعیان نکات زیر را برای مدیریت علائم و جلوگیری از تشدید بیماری یادآوری می‌کند:

۱. اجتناب از مسدود کردن ترشحات

• برای پیشگیری از بروز سردرد و کوتاه‌تر شدن دوره سرماخوردگی، تا زمانی که ریزش ترشحات ادامه دارد، از مصرف داروهایی که موجب بند آمدن ترشحات می‌شوند، اجتناب کنید.

۲. کنترل خواب

• مضر در ابتدای بیماری: در ابتدای بروز علائم سرماخوردگی، زیاد خوابیدن (به ویژه در طی روز، بعد از غذا و استحمام) مضر است، مگر اینکه ترشحات رقیق و اندک باشد.

• مفید در اواخر بیماری: در زمان فروکش کردن علائم، خوابیدن به بهبود علائم کمک زیادی می‌کند.

۳. توجه به تغذیه

• استفاده از میوه‌های آبدار، خصوصاً هندوانه و خربزه، به دلیل ترکیبات آلرژیک، باعث افزایش علائم زکام و نزله در افراد مستعد می‌شود.

۴. در این مواقع جلوی عطسه را بگیرید!

• عطسه‌های مکرر در ابتدای زکام و نزله، موجب تشدید التهاب و احتقان مجرای تنفسی می‌شود.

• راهکار طب سنتی: بهتر است از ایجاد عطسه با استفاده از ترکیب روغن بنفشه و بادام جلوگیری شود.

۵. پیشگیری از تکرار سرماخوردگی

• افرادی که زیاد به سرماخوردگی دچار می‌شوند، باید در زمان تندرستی فعالیت بدنی منظم داشته باشند تا با کمک به گردش خون و تعریق، شدت علائم و تکرار بروز بیماری کاهش یابد.