راه های کسری خدمت + انواع، شرایط و مراحل دریافت

خدمت سربازی یکی از مهم ترین دغدغه های مشمولان بالای 18 سال است. مدت زمان سربازی به طور میانگین 2 سال می باشد. این مدت طولانی باعث شده تا بسیاری از متقاضیان اعزام به خدمت به فکر کاهش زمان سربازی باشند.

کسری خدمت به معنای کم کردن مدت زمان سربازی از طریق استفاده از برخی امتیازات خاص بوده که فرد مشمول می تواند در دوران قبل از خدمت سربازی، برخی از این امتیازات را به دست آورده و در حین خدمت از آن ها بهره مند شود. متقاضیانی که شرایط دریافت کسری خدمت سربازی را احراز کرده اند، بایستی پس از تهیه مدارک مورد نیاز، از طریق یگان محل خدمت خود، فرایند دریافت کسری خدمت را شروع کنند.

ما در این مقاله مرکز مشاوره آویژه در تلاشیم تا انواع کسری های خدمت را تشریح کرده و شرایط، مدارک و مراحل دریافت هر کدام از آن ها را بررسی کنیم. پس در ادامه مقاله همراه ما باشید.

همانطور که اشاره کردیم، کسری خدمت حاصل استفاده مشمولان سربازی از امتیازات خاص است. این امتیازات به دو دسته تقسیم می شوند:

دسته اول:

مربوط به امتیازات و شرایطی می شوند که مشمول می تواند از طریق برخی اقدامات به آن ها دست یابد. به عنوان مثال کسری خدمت بسیج فعال در این گروه قرار می گیرد. مشمولان می توانند در سال های قبل از اعزام به خدمت از طریق عضویت در پایگاه های بسیج، گذراندن ساعت های خاصی در این پایگاه ها و در نهایت جمع آوری سوابق بسیجی فعال، از کسری خدمت بسیج به میزان مشخص و در حین خدمت سربازی استفاده کنند.

دسته دوم:

مربوط به امتیازات و تسهیلاتی است که مشمولان بالقوه شرایط استفاده از آن ها را دارند و امکان دست یابی به آن ها از طریق انجام یک سری اقدامات وجود ندارد. به عنوان مثال کسری ایثارگری در این گروه قرار می گیرد. افرادی که پدر آن ها سابقه حضور در جبهه، جانبازی و یا اسارت را دارند، می توانند به میزان معینی از کسری خدمت در حین سربازی بهره مند شوند.

با توجه به توضیحات فوق می توانیم انواع کسری خدمت را در جدول زیر خلاصه کنیم:

نحوه محاسبه کسری خدمت

همان طور که دیدیم، کسری خدمت سربازی انواع مختلفی دارد و مشمولان می توانند در صورت بهره مندی از آن ها، مدت زمان سربازی خود را کاهش دهند. در ادامه مشاوران آویژه راه های گرفتن کسری خدمت را بررسی کرده و در خصوص نحوه محاسبه کسری خدمت و میزان کاهش مدت زمان سربازی هر یک از آن ها را توضیح می دهیم.

کسری خدمت تاهل

یکی از راه های کاهش زمان سربازی، استفاده از کسری خدمت متاهلی است. مشمولانی که قبل از شروع خدمت و یا حتی در حین خدمت سربازی، ازدواج می کنند، می توانند به مدت 2 ماه از زمان سربازی خود کم کنند.

به گزارش مرکز مشاوره آویژه نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید، این است که ملاک ارائه کسری متاهلی صرفا درج نام همسر در شناسنامه مشمول بوده و مواردی چون دوستی، نامزدی و یا خواستگاری شامل این نوع کسری نمی شود.

کسری خدمت فرزند

سربازان متاهل در صورتی که قبل و یا حین خدمت صاحب فرزند شوند، فارغ از سن و یا جنسیت فرزند خود می توانند به مدت مشخصی از کسری خدمت بهره مند شوند.

براساس قانون جدید کسری فرزند، سربازان متاهل می توانند برای فرزند اول از 3 ماه، برای فرزند دوم از 4 ماه و برای فرزند سوم به بعد از 5 ماه کسری خدمت استفاده کنند. به عنوان مثال فردی که سه فرزند دارد، در واقع می تواند جمعا 1 سال (12 ماه) از سربازی خود را کم کند.

کسری خدمت پروژه نخبگان

کسری خدمت پروژه نخبگان امکانی است که طی آن، مشمولان با مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر می توانند در دوران قبل از اعزام به خدمت سربازی، از طریق بنیاد ملی نخبگان و یا بنیاد نخبگان نیروهای مسلح پروژه دریافت کرده و ضمن انجام آن ها از مدت زمان مشخصی کسری خدمت استفاده کنند.

معمولا فارغ التحصیلان رشته های فنی می توانند حداکثر دو پروژه با مجموع مدت 18 ماه کسری خدمت استفاده کنند. هم چنین فارغ التحصیلان رشته های غیر فنی با دریافت حداکثر دو پروژه می توانند جمعا از 12 ماه کسری خدمت بهره مند شوند.

کسری خدمت بسیج فعال

یکی از راه های کسری خدمت مختص مشمولان بسیجی است. سربازانی که قبل از اعزام به خدمت، سابقه حضور فعال در بسیج داشته و دارای کارت بسیجی فعال باشند، می توانند از این نوع کسری استفاده کنند. نحوه محسابه کسری خدمت بسیج فعال به شکل زیر است:

نکته مهم: سقف میزان کسری خدمت بسیج فعال 6 ماه می باشد؛ به این معنا که حتی در صورت داشتن 10 سال سابقه فعال بسیج، حداکثر 6 ماه از مدت زمان سربازی مشمولان کم می شود.

کسری خدمت ایثارگری

به گزارش مرکز مشاوره آویژه مشمولانی که پدر آن ها سابقه حضور در جبهه، جانبازی و یا اسارت را داشته باشد، می توانند حائز شرایط دریافت این نوع کسری شوند. به موجب قانون، مشمولان به ازای هر یک ماه جبهه پدر از 12 روز کسری خدمت بهره مند می شوند. هم چنین هر یک درصد جانبازی به میزان 12 روز و هر یک ماه اسارت نیز به مدت 12 روز از مدت سربازی مشمولان کم می کنند.

نکته مهم: هر یک ماه سابقه جبهه پدر مشمول یک امتیاز، هر یک درصد جانبازی یک امتیاز و هر یک ماه اسارت نیز یک امتیاز در نظر گرفته می شود. در صورتی که جمع امتیازات پدر مشمولان به عدد 30 برسد، دیگر کسری خدمت شامل مشمولان نشده و آن ها می توانند به صورت دائم از خدمت سربازی معاف شوند.

کسری خدمت مناطق محروم و بد آب و هوا

مشمولانی که به خدمت اعزام می شوند، پس از گذراندن دوره آموزشی سربازی، ممکن است یگان اصلی خدمت خود را در پادگان های مناطق محروم و بد آب و هوا سپری کنند. در صورت خدمت مشمولان در مناطق محروم و بد آب و هوا بسته به شرایط پادگان ها، به طور میانگین 2 ماه کسری خدمت به مشمولان تعلق می گیرد.

کسری خدمت مناطق عملیاتی و امنیتی

خدمت در مناطق عملیاتی و امنیتی موجب می شود تا به طور بالقوه مدت زمان خدمت سربازان کاهش یابد. سربازانی که در این مناطق خدمت می کنند، با توجه یگان محل خدمت خود، حداکثر تا 3 ماه کسری خدمت شامل آن ها می شود.

نکته مهم: برای دریافت کسری خدمت مناطق محروم، بد آب و هوا، عملیاتی و امنیتی نیاز به اقدام خاصی از سوی سربازان نبوده و این میزان کسری به صورت بالقوه و توسط پادگان و سازمان نظام وظیفه در سوابق خدمتی مشمولان ثبت می شود.

کسری خدمت دارندگان دیپلم هنرستان

در این نوع کسری، سربازانی که آخرین مدرک تحصیلی آن ها دیپلم هنرستان بوده و دارای مهارت مرتبط با رشته تحصیلی خود هستند، بنابر نیاز پادگان محل خدمت و موافقت فرمانده یگان می توانند حداکثر تا 1 ماه از کسری خدمت بهره مند شوند.

کسری حافظ قرآن

مشمولانی که قبل و یا در حین خدمت سربازی و با توجه به شرایط یگان خود، بتوانند به مقام حافظ قرآن نائل شوند، می توانند تا حداکثر یک ماه از کسری خدمت استفاده کنند. لازم به ذکر است که تعداد سوره ها و جزء های حفظ شده و مراحل ارائه آن، با توجه به شرایط هر یگان متفاوت است.

کسری خدمت سربازان ماهر

این نوع کسری خدمت، مختص سربازانی است که در درجه اول مهارت خاصی داشته و در درجه دوم در طرح سرباز ماهر شرکت کنند. بر این اساس، سربازان واجد شرایط می توانند با موافقت یگان مربوطه از میزان مشخصی کسری سربازی بهره مند شوند.

شرایط دریافت کسری خدمت

استفاده از انواع کسری های خدمت برای همه مشمولان (حتی دارندگان امتیازات خاص) امکان پذیر نیست. تمام مشمولان بایستی از شرایط و قوانین کسری خدمت اطلاع کافی داشته باشند؛ در غیر این صورت نمی توانند از امتیازات خود برای کاهش زمان سربازی بهره ببرند.

دریافت کسری خدمت سربازی دو شرط اساسی دارد:

نداشتن غیبت سربازی:

مشمولانی که غیبت دارند، نمی توانند کسری خدمت بگیرند. هم چنین سربازان فراری هم حتی در صورت بازگشت به یگان و معرفی خود امکان استفاده از کسری های خدمت را ندارند. البته این دستته از مشمولان در صورت توجیه غیبت و یا فرار خود می توانند امتیاز دریافت کسری خدمت را دوباره کسب کنند.

اعزام به خدمت و سرباز بودن:

مشمولانی که دانشجو یا فارغ التحصیل هستند، نمی توانند درخواست استفاده از کسری خدمت بدهند. همچنین افرادی که دفترچه اعزام خود را پست کرده و برگه اعزام گرفته اند، اما هنوز سرباز نشده اند، هم نمی توانند کسری خدمت بگیرند. امکان ثبت درخواست کسری خدمت تنها در زمان سربازی یگان اصلی امکان پذیر است؛ بدین معنا که سربازان ابتدا باید دوره آموزشی خود را سپری کرده و پس از تقسیم یگانی و خدمت در یگان اصلی سربازی، اقدام به ثبت درخواست کسری خدمت کنند.

مدارک لازم برای دریافت کسری خدمت

مشمولانی که حائز شرایط دریافت کسری خدمت سربازی هستند، باید مدارک زیر را آماده کنند:

مراحل دریافت کسری خدمت

با توجه به نکات ذکر شده در بخش های قبلی، حال سوال مهم مشمولان این است که چگونه کسری خدمت بگیریم؟ برای گرفتن کسری خدمت چه کاری باید انجام دهیم؟ برای کسری خدمت به کجا مراجعه کنیم؟ و به طور کلی، چه مراحلی را باید طی کنیم؟ در ادامه قصد داریم به این سوالات پاسخ دهیم. لازم به ذکر است که هر کدام از انواع کسری های سربازی روند خاص خود را دارند و در مطلب زیر، مراحل ثابت و مشترک بین همه آن ها را ذکر کرده ایم.

مشمولان متقاضی دریافت کسری خدمت پس از تهیه مدارک لازم، بایستی در حین خدمت سربازی مراحل زیر را تا پایان طی کنند:

در مرحله اول

مشمول باید در حین خدمت در یگان اصلی سربازی (بعد از دوره آموزشی) بوده و ضمن مراجعه به معاونت منابع انسانی پادگان، گواهی اشتغال به خدمت خطاب به ارگان صادر کننده کسری خدمت را دریافت کنند.

در مرحله دوم

مشمول باید به یگان صادر کننده کسری خدمت مراجعه کرده، گواهی اشتغال به خدمت و سایر مدارک خود را به متصدی مربوطه تحویل داده و نامه تاییدیه سوابق و برگه نهایی کسری خدمت را دریافت کند. به عنوان مثال، در کسری بسیج فعال، مشمول باید به پایگاه مقاومت بسیج که پرونده اش در آن جا قرار دارد مراجعه کند و ضمن ارائه گواهی اشتغال به خدمت، بررسی پرونده عضویت وی در بسیج و طی روند اداری مربوطه، در نهایت نامه کسری خدمت خود را بگیرد.

در مرحله سوم

مشمول برگه کسری خدمت را به معاونت منابع انسانی یگان محل خدمت خود ارائه می دهد. مدارک مربوط به کسری خدمت مشمولان توسط مسئولین معاونت مربوطه مورد بررسی قرار گرفته و ضمن تایید صحت آن ها، در صورتی که نقصی مدرک وجود داشته باشد، به مشمول اعلام می گردد.

در مرحله چهارم

در صورت تایید مدارک، میزان کسری خدمت در پرونده مشمولان درج شده و به سازمان نظام وظیفه اعلام می گردد.

در مرحله پایانی

پس از تایید نهایی سازمان نظام وظیفه مرکز استان محل خدمت سرباز، کسری خدمت تایید شده و از مدت زمان کل سربازی مشمول کسر می گردد.

نکات مهم

در خصوص دریافت کسری خدمت سربازی، به چند نکته زیر توجه داشته باشید:

• در صورتی که فردی شرایط استفاده از دو یا چند کسری خدمت را داشته باشد، می تواند از آن ها استفاده کند. مثلا فردی با داشتن 3 ماه کسری ایثارگری و 6 ماه کسری بسیج فعال، جمعا می تواند 9 ماه از دوران سربازی خود را کاهش دهد.
• اگر فردی بیش از مدت زمان سربازی، کسری خدمت داشته باشد، در این حالت، چنین فردی باید دوره آموزشی خود را سپری کند و پس از آن از خدمت سربازی ترخیص شود.
• مشمولان غایب و یا سرباز فراری امکان دریافت کسری خدمت ندارند؛ مگر آنکه ابتدا نسبت به توجیه مدت غیبت خود اقدام نمایند.
• مشمولان متاهل و دارای فرزند حتی در صورت غیبت از سربازی با تایید فرمانده یگان و سازمان نظام وظیفه، امکان دریافت کسری خدمت را دارند.
• کسری مناطق محروم، بد آب و هوا، عملیاتی و امنیتی به صورت پیش فرض در یگان منطقه محل خدمت ثبت می شود و داشتن غیبت سربازی و فرار از خدمت، مشکلی در دریافت این نوع کسری ایجاد نمی کند.
• افرادی که پروژه کسری نخبگان می گیرند، در صورتی که زمان اعزام آن ها به خدمت سربازی نزدیک بوده و هنوز پروژه به اتمام نرسیده باشد، به شرط تایید کارگروه نظام وظیفه مبنی بر پیشرفت بالای 70 درصد پروژه، می توانند در حین خدمت نیز پروژه خود را ادامه دهند.
• کسری خدمت دیپلم هنرستان، کسری حافظان قرآن و کسری سرباز ماهر همگی نیاز به تایید یگان محل خدمت سربازان دارند و با توجه به شرایط هر پادگانی متفاوت می باشند.

سخنی از مشاوران آویژه

کسری خدمت امکانی است که مشمولان سربازی در صورت دارا بودن امتیازات خاص می توانند از آن بهره مند شوند. کسری خدمت انواع مختلفی دارد که از جمله آن ها می توان به کسری تاهل، داشتن فرزند، ایثارگری پدر، بسیج فعال و ... اشاره کرد. نداشتن غیبت سربازی و سرباز بودن از شرایط اصلی دریافت کسری خدمت است. مشمولان در صورت احراز شرایط ابتدا باید مدارک لازم برای کسری خدمت را تهیه کرده و سپس از طریق یگان محل خدمت، درخواست خود را مبنی بر دریافت کسری سربازی ثبت کنند.

اگر در زمینه کسری خدمت سربازی، شرایط، مدارک و مراحل دریافت آن، نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، می توانید با مشاوران مجرب ما در مرکز آویژه ارتباط بگیرید.

سوالات متداول

• شرایط دریافت کسری خدمت سربازی کدام اند؟

دریافت کسری خدمت دو شرط اصلی دارد. اول اینکه، فرد مشمول نباید سابقه غیبت و یا فرار از خدمت داشته باشد و دیگری اینکه، فرد حتما باید در حین خدمت باشد تا بتواند درخواست خود را ثبت کند.

• سربازی که متاهل و دارای دو فرزند باشد، چند ماه می تواند کسری خدمت بگیرد؟

چنین فردی به دلیل داشتن شرایط تاهل می تواند 2 ماه کسری خدمت بگیرد. هم چنین به ازای فرزند اول 3 ماه و به ازای فرزند دوم 4 ماه کسری خدمت به وی تعلق می گیرد. در مجموع، این فرد می تواند 9 ماه از زمان سربازی خود را کم کند.

• کسری خدمت پروژه برای فارغ التحصیلان رشته های فنی چقدر است؟

فارغ التحصیلان رشته های فنی و مهندسی می توانند حداکثر 2 پروژه دریافت کرده و به ازای هر پروژه امکان دریافت حداکثر 9 ماه کسری خدمت وجود دارد.

منبع: مرکز مشاوره آویژه/ https://avije.org/