نان نامناسب برای افراد مبتلا به قند خون بالا!
قند خون بالا یا هایپرگلیسمی وضعیتی است که در آن میزان قند در خون به طور غیر طبیعی افزایش می‌یابد. این وضعیت می‌تواند ناشی از کمبود انسولین یا مقاومت به انسولین باشد. عوامل متعددی از جمله انتخاب‌های غذایی نامناسب، کمبود فعالیت بدنی و بیماری‌ها می‌توانند در افزایش سطح قند خون نقش داشته باشند. عدم کنترل قند خون می‌تواند منجر به عوارض جدی درازمدت از جمله آسیب به چشم‌ها، کلیه‌ها، اعصاب و قلب شود.
تاثیر کربوهیدرات‌ها بر قند خون
کربوهیدرات‌ها به عنوان منبع اصلی انرژی برای بدن ضروری هستند، اما انتخاب نوع کربوهیدرات مصرفی، به ویژه برای افراد مبتلا به قند خون بالا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
نان‌های صنعتی و قند خون
مطالعات و توصیه‌های متخصصان نشان می‌دهند که نان‌های تهیه شده از غلات فرآوری شده و فاقد فیبر، از مضرترین انواع کربوهیدرات برای افراد با قند خون بالا هستند. این افراد باید به مصرف نان‌های حاوی فیبر بالا توجه کنند، زیرا فیبر به تثبیت سطح قند خون کمک می‌کند، در حالی که شکر افزوده می‌تواند باعث افزایش ناگهانی قند خون شود.
انواع کربوهیدرات و تاثیر آن‌ها بر قند خون
به طور کلی، کربوهیدرات‌ها به دو دسته ساده و پیچیده تقسیم می‌شوند. کربوهیدرات‌های ساده از فروکتوز و گلوکز تشکیل شده و ساختار شیمیایی ساده‌ای دارند، در حالی که کربوهیدرات‌های پیچیده از زنجیره‌های طولانی‌تر قندها تشکیل شده‌اند.
کربوهیدرات‌های پیچیده به دلیل ساختار پیچیده‌تر، دیرتر هضم می‌شوند و در نتیجه، تاثیر تدریجی‌تری بر افزایش قند خون دارند. به همین دلیل، مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده به افراد مبتلا به قند خون بالا توصیه می‌شود.
شاخص گلیسمی و انتخاب مواد غذایی
شاخص گلیسمی (GI) معیاری است که نشان می‌دهد یک ماده غذایی خاص تا چه اندازه می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد. این شاخص در مقیاس 0 تا 100 درجه‌بندی می‌شود. مواد غذایی با فیبر بالا و کربوهیدرات‌های غیرقابل هضم، به دلیل سرعت هضم پایین، تاثیر کمتری بر افزایش قند خون دارند.
غلات فرآوری شده به دلیل شاخص گلیسمی بالا، برای افراد مبتلا به قند خون بالا مناسب نیستند.
مطالعات دانشگاه هاروارد نشان داده‌اند که مصرف مواد غذایی با شاخص گلیسمی بالا مانند نان سفید، می‌تواند منجر به نوسانات شدید قند خون و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و اضافه وزن شود.
در اینجا جدولی برای مقایسه انواع نان از نظر تاثیر بر قند خون ارائه شده است:
| نوع نان | شاخص گلیسمی | فیبر | توضیحات |
|---|---|---|---|
| نان بربری | بالا | کم | تهیه شده از آرد سفید، مصرف زیاد آن می‌تواند قند خون را به سرعت افزایش دهد. |
| نان سنگک | متوسط | بالا | تهیه شده از آرد سبوس‌دار، فیبر بالا به کنترل قند خون کمک می‌کند. |
| نان لواش | بالا | کم | تهیه شده از آرد سفید تصفیه شده، فیبر بسیار کمی دارد و باعث افزایش سریع قند خون می‌شود. |
| نان تست سفید | بالا | کم | مشابه نان لواش، از آرد سفید تصفیه شده تهیه می‌شود و برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست. |
| نان جو | پایین | بالا | حاوی فیبر بالا، به آرامی قند را وارد خون می‌کند و از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کند. |
نکات مهم
- شاخص گلیسمی (GI) نشان می‌دهد که یک ماده غذایی خاص تا چه اندازه می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد.
- فیبر موجود در نان، سرعت جذب قند در خون را کاهش می‌دهد و به کنترل قند خون کمک می‌کند.
- نان‌های تهیه شده از آرد سفید تصفیه شده، شاخص گلیسمی بالاتری دارند و برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیستند.
- نان جو به دلیل فیبر بالا و شاخص گلیسمی پایین، گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت است.
- نان سنگک سنتی نیز به دلیل داشتن سبوس و فیبر بالا، انتخاب مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت است.
توصیه
- افراد مبتلا به دیابت بهتر است نان‌های سبوس‌دار مانند نان سنگک و نان جو را در حد اعتدال مصرف کنند.
- مصرف نان‌های سفید مانند نان لواش و نان تست سفید باید محدود شود.
- همیشه به میزان مصرف نان توجه کنید، حتی نان‌های سبوس‌دار.
- مشورت با یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما در انتخاب بهترین نوع نان و میزان مصرف آن کمک کند.
