درباره کپسول اورسوفار 300 چه می‌دانید؟

این روزها با توجه به سبک زندگی و نوع تغذیه افراد، بیماری‌های مرتبط با چنین شیوه زندگی نیز یکی پس از دیگری ظهور کرده و بخش‌های مختلف بدن و اندام‌های داخلی را درگیر می‌نمایند. به عنوان مثال، بیماری‌های مربوط به کبد و کیسه صفرا، باعث می‌شوند تا علاوه بر اختلال در این دو اندام مهم، سایر نقاط بدن نیز تاثیر گرفته و زندگی روزمره و فعالیت‌های معمول فرد، دچار نارسایی شده و مختل گردد. اما برای این نارسایی‌ها به ویژه سنگ‌های صفراوی که به سنگ‌های صفراوی کلسترولی نیز معروف هستند، داروهای متعددی در بازار قابل تهیه هستند. از جمله این داروها، کپسول اورسوفار (Ursodexycholic) است. در ادامه، قصد داریم تا درخصوص این کپسول، بیشتر توضیح داده و ببینیم که قرص اورسوفار دقیقاً برای چه مواردی استفاده می‌شود.

عملکرد کیسه صفرا چگونه است؟

بهتر است قبل از اینکه به معرفی کپسول یا همان قرص اورسوفار پرداخته و ببینیم برای چه مواردی استفاده می‌شود، درخصوص اندام کیسه صفرا، توضیحاتی ارائه دهیم. کیسه صفرا، در قسمت تحتانی کبد قرار گرفته است. این کیسه مایع زرد رنگ صفرا را در خود نگهداری می‌کند. چنین مایعی زمانی از کبد ترشح می‌شود که مواد غذایی به داخل معده راه پیدا کرده باشند. مایع موردبحث به وسیله مجرایی به داخل کبد راه پیدا کرده و سپس به کیسه صفرا می‌رود. چنین صفرایی، در مجاری موسوم به مجاری صفراوی کبد جمع می‌شود. اما این مجرا در هنگام ورود و خروج از کبد، نام‌های مختلفی خواهد داشت. بدین صورت که پس از ورود به کبد، مجاری صفراوی داخل کبدی نام خواهد داشت و وقتی خارج می‌گردد، به نام خارج کبدی تغییر پیدا می‌کند. وظیفه صفرا، کمک به گوارش، جذب چربی‌ها و مواد زائد خواهد بود. چنین عملیاتی در روده کوچک که به دوازدهه معروف است، انجام خواهد شد. مایع صفرا همچنین بر روی چربی مواد غذایی، تغییراتی ایجاد می‌کند.

دلایل ابتلا به کیسه صفرا

در برخی موارد، افراد به کیسه صفرا مبتلا می‌شوند. اگر این بیماری چندان وخیم نباشد، با استفاده از داروهای مربوطه، درمان خواهد شد. اما در صورتی که اوضاع بیمار رو به وخامت بگذارد، عمل جراحی مورد نیاز بوده و در حین عمل جراحی، کیسه صفرا از بدن خارج خواهد شد. بدین ترتیب، مجرای صفرا پس از مدت زمانی گشاد شده و وظیفه کیسه صفرا را انجام خواهد داد. اما از طرفی، انسداد مجاری صفراوی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که مهمترین آن‌ها سرطان، سنگ کیسه صفرا و زخم کیسه صفرا هستند. این موارد باعث می‌شوند تا مایع صفرا به معده راه پیدا نکرده و ماده فعال موجود در صفرا که بیلی روبین نام دارد، به جای انتقال به معده، وارد جریان خون شود. از جمله نتایج این اختلال، زردی در پوست و چشم‌ها خواهد بود. ضمن اینکه رنگ ادرار و مدفوع شخص، به رنگ بسیار روشن تغییر خواهد کرد.

کپسول اورسوفار برای چیست؟

کپسول یا قرص اورسوفار که به نام لاتین Ursodexycholic Acid نیز شناخته می‌شود، در گروه داروهای اسیدی قرار می‌گیرد. کپسول اورسوفار، از ترکیبی مشابه اسیدهای صفراوی سود برده و به‌عنوان حل کننده سنگ‌های صفرا و سنگ‌های کلسترولی، کاربرد داشته و برای درمان چنین اختلالاتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروی اورسوفار 300، در مدل‌های قرص و کپسول و در اندازه‌های 250 و 300 میلی گرمی تولید می‌شود. حال سوال اینجا است که اورسوفار 300 برای چه استفاده شده و چه عملکردی دارد؟

درخصوص عملکرد و مکانیسم این دارو باید عنوان کرد که کپسول اورسوفار 300 جلوی تولید و ترشح کلسترول در کیسه صفرا را گرفته و در ادامه نیز از جذب کلسترول در روده‌ها ممانعت به عمل می‌آورد. کاربرد دیگر داروی اورسوفار 300، افزایش جریان صفرا است که موجب می‌شود تا اسیدهای صفراوی در کبد و صفرا، کاهش پیدا کند. از نتایج افزایش جریان صفرا و کاهش اسیدهای صفراوی در کبد و صفرا، تولید و ایجاد یک اثر و لایه محافظتی بر روی سلول‌های کبدی است. این لایه‌ها، در مقابل تاثیرات سمی مواد صفراوی، مقاومت و محافظت ایجاد می‌کنند. یکی از موارد مثبت که به نوعی نقطه قوت کپسول یا قرص اورسوفار 300 به حساب می‌آید، جذب گوارشی سریع این دارو است. ضمن اینکه این جذب به میزان بسیار زیادی نیز انجام می‌شود و پس از مدت زمان 1 تا 3 ساعت، به حداکثر میزان خود در خون می‌رسد. در ادامه، اورسوفار 300 پس از انجام عمل جذب در خون، به پروتئین‌های پلاسما متصل شده و پس از آن این دارو در کبد به متابولیت‌ها، متابولیزه می‌گردد. متابولیت‌های موردبحث، تورین و گلیسین نام دارند که در هنگام مدفوع، از بدن شخص دفع می‌گردند.

موارد مصرف و تداخلات دارویی قرص و کپسول اورسوفار 300

پیشتر، موارد مصرف قرص و کپسول اورسوفار 300 را شرح داده و به نحوه عملکرد آن در بدن بیمار هم اشاره کردیم. داروی اورسوفار 300، به صورت کلی برای گزینه‌های ذیل، کاربرد داشته و مورد استفاده قرار می‌گیرد:

1. درمان اختلالات کبدی مانند کلستاز، کلانژیت اسکلروز، هپاتیت، سیزر و آترزی صفراوی
2. ایجاد شرایط مطلوب برای دفع سنگ‌های صفراوی؛ در این گروه، سنگ‌هایی مانند کلسترولی و رادیولوسنت قرار دارند.
3. کپسول اورسوفار 300، برای افرادی که چاق بوده و اضافه وزن دارند نیز کاربرد داشته و مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین صورت که از تشکیل سنگ صفرا در آنان جلوگیری می‌کند.

در ادامه، باید به تداخلات دارویی کپسول و قرص اورسوفار 300 هم اشاره شود که این مورد از اهمیت بسزایی برخوردار است. تداخلات دارویی اورسوفار 300، به شرح ذیل است:

1. کلوفیبرات
2. داروهای ضدبارداری
3. پروژسترون و استروژن
4. آنتی اسید
5. کلستیرامین
6. ذغال فعال
7. کلیستریول

کپسول اورسوفار 300، نباید با داروهای فزاینده کلسترول، مانند هورمون‌های استروژنی مورد مصرف قرار گیرد. این دارو باعث می‌شود تا اثربخشی داروهایی را که با اسیدهای صفراوی پیوند پیدا می‌کنند، به صورت موثری مورد کاهش قرار گیرد.

موارد منع مصرف و عوارض قرص و کپسول اورسوفار 300

برای کپسول اورسوفار 300، موارد منع مصرفی هم وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

1. در خصوص مواردی که شخص به جراحی کیسه صفرا نیاز داشته باشد، مصرف کپسول اورسوفار 300 باید قطع شود.
2. در انسداد صفراوی و کله سیستیت
3. فیستول صفراوی- روده‌ای
4. درخصوص موارد پانکراتیت حاصله از کیسه صفرا
5. بیماری‌های مزمن کبدی
6. وجود حساسیت به اسیدهای صفراوی
7. کودکان

کپسول اورسوفار 300، عوارضی هم به دنبال دارد. از جمله مهمترین عوارض آن می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1. کپسول اورسوفار 300 می‌تواند باعث ایجاد حالت‌های اسهال، استفراغ، تهوع و دل درد شود.
2. یبوست و سوء هاضمه، از دیگر عوارض کپسول اورسوفار 300 است.
3. ممکن است بر اثر مصرف کپسول اورسوفار 300، خارش پوست رخ داده و بدن شخص کهیر بزند.
4. ریزش مو، از جمله عوارض محتمل کپسول اورسوفار 300 است.
5. در اثر مصرف کپسول اورسوفار 300، ممکن است شخص دچار درد در ناحیه پشت شود.
6. التهاب لثه و دندان نیز می‌تواند بر اثر مصرف این کپسول رخ دهد.
7. دردهای مفصلی و عضلانی، از جمله عوارض مصرف اورسوفار 300 است.
8. ممکن است شخص با مصرف این دارو، سرفه، آبریزش و تعریق بدن پیدا کند.
9. کله سیستیت و پسوریازیس.

نکات مهم در خصوص مصرف کپسول اورسوفار 300

شایان توجه است که درخصوص مصرف قرص و کپسول اورسوفار 300 در دوران بارداری و شیردهی، تاکنون عوارضی دیده و گزارش نشده است. ضمن اینکه مسمومیت با این دارو نیز خطرناک نخواهد بود. توصیه شده که بهتر است تا کپسول اورسوفار 300، با وعده غذایی مصرف شود. ضمن اینکه بهتر است تا این دارو در طی درمان آنزیم‌های کبدی، پایش شود. نکته مهم اینکه داروی اورسوفار 300، برای درمان سنگ‌های کلسیفیه صفرا، کاربرد نداشته و تاثیری ندارد. اگر بیمار فراموش کند تا یک دوز از دارو را در زمان معین و مشخص مصرف نماید، نباید مصرف این دارو را در زمان بعدی دوبرابر کند. ضمن اینکه توصیه می‌شود دوره درمان شخص بیمار، با مصرف این دارو کامل شود. ولی از مصرف کپسول اورسوفار به صورت خودسرانه و بدون مشورت و توصیه پزشک، اکیداً پرهیز شود و در هنگام مصرف این دارو نیز تا حد امکان از مواد غذایی بدون کلسترول استفاده گردد. از طرفی، بهتر است تا در کنار مصرف کپسول اورسوفار 300 و رعایت پرهیزهای غذایی، انجام فعالیت‌های ورزشی نیز در دستور کار قرار بگیرد تا بهترین نتیجه از مصرف این دارو حاصل شود.

جمع بندی و نتیجه گیری

هنگامی که مجاری صفراوی آسیب ببینند، صفرا می‌تواند به کبد برگردد و گاهی به زخم برگشت ناپذیر بافت کبد (سیروز) منتهی شود. سیروز کلانژیت صفراوی اولیه یک بیماری خود ایمنی است؛ یعنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم و بافت خودی حمله می‌کند. قرص و کپسول اورسوفار 300، در حال حاضر تنها داروی تائید شده برای سیروز صفراوی است. کلانژیت صفراوی اولیه توسط این دارو درمان نمی‌شود، اما صفرا از کبد تخلیه شده و سرعت پیشرفت بیماری را در رابطه با تغییر سلول کم کرده و اغلب منجر به نتایج پایین‌تری در آزمون‌های عملکرد کبد می‌شود؛ ضمن اینکه جای زخم کبد را کاهش می‌دهد. این دارو معمولاً در ابتدای بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.