خواص چای سبز برای لاغری | تاثیر مصرف چای سبز در کاهش وزن
در سال‌های اخیر استفاده از چای سبز به دلیل خواص درمانی که به آن نسبت می‌دهند، رواج پیداکرده است؛ مصرف چای سبز برای لاغری، شایع‌ترین مورداستفاده آن است! عدم تحرک و مصرف غذاهای پرکالری باارزش تغذیه‌ای کم، رشد سرسام‌آور چاقی را در جامعه در پی داشته است. تحقیقات نشان می‌دهد که چاقی و اضافه‌وزن، دومین عامل مرگ‌ومیر در کشورهای صنعتی و پیشرفته مانند آمریکا محسوب می‌شوند. چاقی با دیابت، مشکلات قلبی و سکته و برخی سرطان‌ها ارتباط دارد و این حقیقت، لزوم برنامه‌ریزی منظم برای کاهش وزن و بهبود تغذیه را بیشتر از هر زمان دیگر آشکار می‌کند. با در نظر گرفتن این نکته که برای لاغری و کاهش وزن، داشتن فعالیت بدنی منظم در کنار یک رژیم غذایی سالم بسیار مهم است، در ادامه به بررسی تأثیر چای سبز بر لاغری می‌پردازیم.
چای سبز چیست؟
گیاه چای یا کاملیا سیننسیس، بومی منطقه جنوب شرق آسیا و چین است. گفته می‌شود که مردم چین هزاران سال از این گیاه به‌عنوان دارو و نوشیدنی استفاده می‌کردند. چای از طریق جاده ابریشم به کشورهای آسیایی و سپس به اروپا معرفی شد.
چین و هندوستان بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده چای در جهان هستند و بعد از آن‌ها کنیا، سریلانکا و ویتنام به ترتیب بیشترترین میزان تولید چای را به خود اختصاص داده‌اند. پس از آب، چای پرطرفدارترین نوشیدنی در دنیا به شمار می‌رود این یعنی بیشتر از یک بیلیون نفر در جهان چای می‌نوشند و این شامل جمعیت زیادی در آسیا و بیشتر اروپا است.
جالب است که بدانید تمام انواع چای از برگ‌های یک گیاه به نام کاملیا سیننسیس Camellia sinensis تهیه می‌شوند؛ درواقع از روش‌های مختلف فرآوری برگ این گیاه، انواع متفاوت چای تولید می‌شود. گیاه چای، همیشه‌سبز و بوته‌ای و دارای برگ‌های سبز تیره با لبه‌های دندانه‌دار است.
برای تولید چای سبز، برگ‌های تازه چیده شده به‌سرعت حرارت داده شده و سپس خشک می‌شوند؛ به‌این‌ترتیب از اکسیداسیون برگ و قهوه‌ای شدن آن جلوگیری می‌شود. همان‌طور که از نام چای سبز پیدا است، برگ‌های آن میزان بیشتری از کلروفیل خود را حفظ می‌کنند. تفاوت عمده بین چای سبز و سیاه، نوع فرآوری آن‌ها است.
چای سیاه تخمیر می‌شود اما چای سبز به‌وسیله بخار (روش ژاپنی) یا توسط ظروف مخصوص (وک) تحت حرارت قرارگرفته (روش چینی) و سپس خشک می‌شوند. حداقل میزان فرآوری انجام‌شده روی برگ چای سبز باعث می‌شود حاوی مقادیر قابل‌توجهی آنتی‌اکسیدان و ترکیبات فعال گیاهی باشد که هر کدام نقش برجسته‌ای در بهبود سطح سلامت بدن ایفا می‌کنند. فواید چای سبز برای لاغری از وجود همین ترکیبات نشأت می‌گیرد.
برخی از فواید چای سبز
چای سبز منبع طبیعی کافئین است و نوشیدن یک فنجان آن به افزایش میزان هوشیاری و تمرکز کمک می‌کند. یافته‌های علمی نشان می‌دهد کافئین به همراه برخی ترکیبات شیمیایی موجود در چای سبز، سوخت چربی و کاهش وزن را تسهیل می‌کند و به ترتیب شما می‌توانید با نوشیدن چای سبز 75 تا 100 کالری در روز بسوزانید. البته لازم به ذکر است که پژوهش‌های علمی انجام‌شده درزمینه ارتباط چای سبز برای لاغری به لحاظ آماری برای پژوهشگران چندان قانع‌کننده نبوده است.
پیشگیری از سرطان
هنوز محققان ارتباط بین مصرف چای سبز و کاهش سرطان را ثابت نکرده‌اند اما این یک واقعیت پذیرفته شده است که سلامت عمومی بدن می‌تواند به‌طور مؤثری از ابتلا به سرطان پیشگیری کند. مطالعات گسترده نشان می‌دهد که چای سبز سطح سلامت عمومی بدن را ارتقا می‌دهد و بعید نیست که در آینده نزدیک، پژوهش‌های علمی، خواص غیر سرطانی چای سبز را اثبات کند.
مطالعه منتشرشده در مجله Nature communications نشان می‌دهد که آنتی‌اکسیدان موجود در چای سبز میزان پروتئین خاصی را در بدن افزایش می‌دهد، این پروتئین به دلیل توانایی در ترمیم DNA یا تخریب سلول‌های سرطانی به‌عنوان نگهبان ژنوم شناخته می‌شود. تعامل موجود بین این پروتئین ضد سرطان و مواد فعال گیاهی موجود در چای سبز، مسیر جدیدی در تولید و توسعه داروهای درمان سرطان گشوده است.
ضدویروس و محافظت از بدن
چای سبز اثرات ضد باکتریایی و ضدویروسی دارد و این خاصیت چای سبز به پلی فنل‌های موجود در آن نسبت داده می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این گیاه با ایجاد اختلال در روند تکثیر ویروس، مانع از فعالیت آن‌ها می‌شوند. همچنین تحقیقات نشان داده است که مصرف چای سبز باعث افزایش تکثیر و فعالیت نوعی از سلول‌های سیستم ایمنی معروف به سلول‌های T گاما دلتا gamma delta T cells می‌شوند؛ این سلول‌ها خط اول دفاع در برابر عوامل عفونی ویروسی به شمار می‌روند.
بهبود عملکرد مغز
با افزایش سن، سازمان‌دهی مغز کاهش پیدا می‌کند؛ درنتیجه، عدم ارتباط درست بخش‌های مختلف مغز، پردازش اطلاعات به‌درستی انجام نمی‌شود و فرد به‌مرور دچار مشکلات حافظه و اختلال شناختی می‌گردد. مطالعات نشان می‌دهند که پلی فنل‌های موجود در چای سبز باعث تقویت ارتباط بین قشر جداری مغز و پیشانی می‌شود و به‌این‌ترتیب %35 اختلالات شناختی را کاهش می‌دهد.
اسیدآمینه L-theanine دیگر ماده مؤثر بر کارکرد مغز است که در چای سبز وجود دارد. این ماده طی واکنش‌هایی باعث افزایش دوپامین و امواج آلفا در مغز شده و درنهای، ت اضطراب را کاهش می‌دهد. همان‌طور که قبلاً ذکر شد کافئین موجود در چای سبز باعث افزایش کارایی مغز و تمرکز می‌شود.
پیشگیری از آلزایمر
بیماری آلزایمر با تغییرات بخش حافظه در مغز و عدم توانایی تفکر، شناخته می‌شود. در حال حاضر این بیماری درمان مشخصی ندارد اما نتایج تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای سبز می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد.
چای سبز و تاثیر آن در لاغری
در سال‌های اخیر شاهد تبلیغات گسترده در زمینه استفاده از مکمل‌های چای سبز به‌منظور کاهش وزن هستیم. تحقیقات علمی انجام‌شده در این زمینه هیچ دلیل محکمی‌برای اثبات خواص مکمل چای سبز برای لاغری ارائه نداده‌اند و حتی برخی پژوهش‌ها تأثیرات مخرب آن را بر روی کبد گزارش کرده‌اند. توجه داشته باشید نوشیدن چند فنجان چای سبز (بدون قند) عادتی بی‌خطر و سالم است اما به‌طورقطع باید مصرف مکمل‌های چای سبز را به‌منظور کاهش وزن کنار بگذارید!
ما می‌دانیم تناسب‌اندام و کاهش میزان چربی در بدن، به‌نوعی مترادف با سلامتی است؛ گفته می‌شود که مصرف چای سبز، متابولیسم بدن را به میزان اندکی افزایش می‌دهد؛ درنتیجه میزان سوخت‌وساز و مصرف انرژی بالاتر رفته و به دنبال آن میزان کمتری چربی در بدن اندوخته می‌شود. بهتر است مصرف چای سبز با ورزش و تحرک همراه باشد.
کمک به تجزیه سلول‌های چربی
فرآیند چربی سوزی در بدن با شکست سلول‌های چربی و ورود آن به سیستم گردش خون آغاز می‌شود. برخی از هورمون‌ها تحت عنوان نوراپی نفرین یا نور آدرنالین در این فرایند نقش دارند. تحقیقات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که مصرف چای سبز اثربخشی این هورمون‌ها را افزایش داده و فرآیند چربی سوزی را سرعت می‌بخشد.
چربی سوزی در حین تمرینات ورزشی
چای سبز می‌تواند اثرات چربی سوزی ورزش را افزایش دهد. مطالعات انجام‌شده نشان داده است که مصرف چای سبز قبل از تمرینات ورزشی، چربی سوزی را حدود %17 افزایش داده است. مطالعه دیگری نشان داد که مصرف چای سبز می‌تواند آسیب‌های وارده به ماهیچه‌ها را پس از انجام تمرینات شدید ورزشی، کاهش دهد.
افزایش متابولیسم بدن
مجموع فرآیندهایی که در طی آن مواد غذایی تبدیل به انرژی قابل‌استفاده می‌شوند، تحت عنوان متابولیسم شناخته می‌شوند. چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی به نام کاتچین catechins است. مهمترین نوع آن اپی گالوکاتچین گالات EGCG است که می‌تواند متابولیسم را افزایش دهد.
کاهش مصرف کالری
مصرف چای سبز با ایجاد احساس سیری به شما کمک می‌کند تا کالری کمتری استفاده کنید. تحقیقات نشان داده است که چای سبز با ترشح برخی هورمون‌های کنترل‌کننده اشتها، تأثیر زیادی در کاهش میل به غذا خوردن دارد. توانایی چای سبز در سرکوب کردن اشتها یکی از دلایل اصلی کاربرد چای سبز برای لاغری است. اما چای سبز چگونه بر اشتها تأثیر می‌گذارد؟ در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.
کاهش اشتها
پس از مصرف غذا، روده هورمونی به نام CCK تولید می‌کند که به مغز پیام می‌دهد که به‌اندازه کافی غذا مصرف‌شده است و این فرآیند احساس سیری را به دنبال دارد. مصرف چای سبز باعث آزاد شدن هورمون CCK در خون می‌شود و این به معنای احساس سیری و کاهش اشتها است. نوشیدن چای سبز در صبح به‌عنوان جایگزینی برای قهوه، می‌تواند در کاهش اشتها مؤثر باشد.
نوراپی نفرین و دوپامین دو هورمون پپتیدی هستند که تحت عنوان کاتکول آمین‌ها Catecholamine شناخته می‌شوند و سیستم عصبی سمپاتیک را فعال می‌کنند. یکی از تأثیرات شناخته‌شده این هورمون‌ها، کاهش میل به غذا است. محققان بر این باور هستند که پلی فنل‌های موجود در چای سبز با مهار آنزیم تجزیه‌کننده کاتکول آمین‌ها، باعث افزایش نقش بازدارنده این هورمون‌ها بر اشتها می‌شود.
کاهش اشتها و پایین آمدن سطح کالری ورودی به بدن، می‌تواند در درمان چاقی‌های حاصل از اختلال پرخوری سودمند باشد؛ این ویژگی می‌تواند مصرف چای سبز برای لاغری را بیشتر مورد توجه قرار دهد.
جمع بندی و نتیجه گیری
افزایش تحرک و تنظیم میزان کالری مصرفی، یکی از بهترین روش‌های کاهش وزن به شمار می‌رود. نوشیدن چای سبز در کنار یک برنامه درست ورزشی می‌تواند به‌طور مؤثری نتایج مثبت آن را افزایش دهد. هرچند تحقیقات علمی در مورد خواص چای سبز برای لاغری و سلامتی هنوز در ابتدای راه است اما فرهنگ هزاران ساله مصرف چای سبز در ژاپن و چین و طول عمر زیاد افراد در این کشورها، خود پشتوانه محکمی‌برای اثبات مفید بودن این نوشیدنی دل‌چسب است. لازم به ذکر است با آنکه چای سبز به‌عنوان یکی از بی‌ضررترین نوشیدنی‌ها طبیعی شناخته می‌شود اما ممکن است برخی افراد نسبت به کافئین آن حساسیت نشان داده و دچار سردرد و تپش قلب شوند. به‌طورکلی نوشیدن بیش از 8 فنجان چای سبز در روز توصیه نمی‌شود. مصرف چای سبز ممکن است با برخی داروها تداخل ایجاد کند؛ لذا قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.