وظایف وکیل برای پرونده طلاق توافقی
گاهی ممکن است پس از امضای توافقنامه، یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند یا اختلافات جدیدی ایجاد شود. در چنین مواردی، وکیل موظف است از طریق مراجع قضایی، اجرای مفاد توافقنامه را پیگیری کند. برای مثال، اگر پرداخت نفقه یا مهریه متوقف شده باشد، وکیل میتواند با استناد به مواد ۱۱۹۵ و ۱۱۹۶ قانون مدنی، درخواست اجرای تعهد را به دادگاه ارائه دهد. علاوهبر این، در صورت تغییر شرایط (مانند ازدواج مجدد یکی از طرفین یا تغییر وضعیت مالی)، وکیل میتواند به اصلاح توافقنامه یا تنظیم قراردادهای الحاقی اقدام کند.

طلاق توافقی، بهعنوان یکی از روشهای کمتنش برای پایان دادن به زندگی مشترک، نیازمند همکاری طرفین و رعایت دقیق قوانین است. در این میان، نقش وکیل طلاق توافقی در تهران یا سایر شهرها، بسیار حیاتی است، چرا که این فرد با تسلط بر قوانین خانواده و رویههای قضایی، میتواند فرایند را تسهیل کند.
بر اساس ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ایران، طلاق توافقی زمانی محقق میشود که زوجین به صورت دوجانبه به جدایی رضایت دهند و در خصوص مسائل مالی، حضانت فرزندان و سایر شروط به توافق برسند. با اینحال، حتی در چنین شرایطی، حضور وکیل مجرب برای اطمینان از اجرای صحیح توافقات و پیشگیری از اختلافات آتی ضروری است.
مشاوره حقوقی و بررسی جوانب توافق
وکیل در اولین مرحله، موظف است به زوجین مشاوره حقوقی دقیقی ارائه دهد تا از حقوق قانونی هر دو طرف در توافقنامه طلاق محافظت شود. این مشاوره شامل بررسی مواردی مانند مهریه، نفقه، نحله، تقسیم اموال مشترک، حضانت فرزندان و حق ملاقات است. برای مثال، بر اساس قانون حمایت خانواده (مصوب ۱۳۹۱)، حضانت فرزندان تا سن ۷ سالگی با مادر و پس از آن با پدر است، مگر اینکه مصلحت کودک خلاف آن را ایجاب کند.
همچنین، وکیل باید این نکات را به زوجین تفهیم کند تا توافقاتشان مطابق با قوانین روز باشد. علاوهبر این، وکیل باید اطمینان حاصل کند که توافقنامه بهگونهای تنظیم شود که در آینده قابل اجرا باشد و از بروز ابهامات حقوقی جلوگیری کند.
تنظیم و ثبت توافقنامه طلاق
پس از مرحله مشاوره، وکیل موظف است توافقنامه طلاق را با دقت و جزئیات کامل تنظیم کند. این سند باید شامل تمامی شروط و تعهدات طرفین باشد تا در صورت بروز اختلاف، مرجع قضایی بتواند به آن استناد کند. برای مثال، اگر زوجین توافق کردهاند که مهریه بهصورت اقساطی پرداخت شود، باید مدت زمان قسط بندی مهریه، مبلغ هر قسط و ضمانت اجرایی آن بهطور شفاف درج گردد.
ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی نیز تأکید میکند که شروط ضمن عقد باید مشروع و قابل اجرا باشند. وکیل نیز باید از ذکر شروط غیرقانونی یا غیرمنطقی در توافقنامه جلوگیری کند تا سند از نظر قضایی معتبر بماند.
هماهنگی با مراجع قضایی و پیگیری دادگاه
وکیل طلاق توافقی در تهران یا سایر شهرها، مسئولیت تهیه و ارائه مدارک لازم به دادگاه خانواده و پیگیری روند دادرسی را نیز بر عهده دارد. این مدارک شامل عقدنامه، توافقنامه تنظیمشده، شناسنامه فرزندان و سایر مستندات مرتبط است. بر اساس ماده ۴ قانون حمایت خانواده، حتی در طلاق توافقی، حضور زوجین در دادگاه الزامی است، اما وکیل میتواند با ارائه وکالتنامه رسمی، بخشی از فرآیند را تسریع کند.
حل اختلافات پس از توافق اولیه
گاهی ممکن است پس از امضای توافقنامه، یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند یا اختلافات جدیدی ایجاد شود. در چنین مواردی، وکیل موظف است از طریق مراجع قضایی، اجرای مفاد توافقنامه را پیگیری کند. برای مثال، اگر پرداخت نفقه یا مهریه متوقف شده باشد، وکیل میتواند با استناد به مواد ۱۱۹۵ و ۱۱۹۶ قانون مدنی، درخواست اجرای تعهد را به دادگاه ارائه دهد. علاوهبر این، در صورت تغییر شرایط (مانند ازدواج مجدد یکی از طرفین یا تغییر وضعیت مالی)، وکیل میتواند به اصلاح توافقنامه یا تنظیم قراردادهای الحاقی اقدام کند.
مدیریت اختلافات روانی و عاطفی طرفین
اگرچه طلاق توافقی بر اساس توافق دو طرف شکل میگیرد، اما گاهی تنشهای عاطفی یا سوءتفاهمها میتواند روند کار را مختل کند. وکیل طلاق توافقی در تهران یا سایر شهرها، علاوهبر نقش حقوقی، باید توانایی مدیریت غیرمستقیم این اختلافات را داشته باشد. برای مثال، در مواردیکه یکی از طرفین بهدلیل احساسات لحظهای از امضای توافقنامه خودداری میکند، وکیل میتواند با ارائه توضیحات منطقی یا پیشنهاد مشاوره روانشناسی، از بنبست جلوگیری کند.
این موضوع در رویههای قضایی نیز بسیار مورد توجه است، چنانچه ماده ۳ قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱) بر لزوم ارجاع پروندههای خانوادگی به مراکز مشاوره خانواده پیش از صدور حکم تأکید دارد. وکیل نیز، باید زوجین را به سمت استفاده از این خدمات هدایت کند تا توافق نهایی با آگاهی کامل صورت گیرد.
بررسی مسائل مالیاتی و حقوق مالکیت
در طلاق توافقی، تقسیم اموال و داراییها اغلب یکی از چالشبرانگیزترین بخشها است. وکیل موظف است علاوهبر تنظیم توافقنامه، پیامدهای مالیاتی انتقال اموال را نیز بررسی کند. برای مثال، اگر یکی از طرفین ملکی را به دیگری منتقل میکند، وکیل باید مطمئن شود که این انتقال مطابق با ماده ۶۳ قانون مالیاتهای مستقیم (اصلاحی ۱۳۹۴) انجام شود تا از جریمههای احتمالی جلوگیری گردد.
همچنین، در مواردیکه اموال مشترک شامل سهام شرکتها یا داراییهای خارج از کشور است، وکیل باید با استناد به قوانین مربوط به حقوق بینالملل خصوصی (مانند ماده ۹۶۸ قانون مدنی)، سازوکارهای قانونی انتقال را توضیح دهد.
هماهنگی با نهاد های مرتبط خارج از دادگاه
وکیل طلاق توافقی گاهی نیازمند همکاری با نهادهای دیگری مانند اداره ثبت اسناد، بانکها یا سازمان تأمین اجتماعی است. برای مثال، اگر توافقنامه شامل تقسیم حسابهای بانکی مشترک باشد، وکیل باید نامههای رسمی به بانک ارسال کند یا در صورت انتقال حقوق بازنشستگی، با سازمان تأمین اجتماعی هماهنگی لازم را انجام دهد.
ماده ۳۰ قانون مدیریت خدمات کشوری نیز نحوه تقسیم مزایای پایان خدمت را مشخص کرده است که وکیل باید آن را در توافقنامه لحاظ کند. این وظیفه، بهویژه در شهرهای بزرگی مانند تهران که نهادهای اداری پیچیدهتری دارند، اهمیت دوچندانی پیدا میکند.
مدیریت اصلاح یا فسخ توافقنامه پس از طلاق
توافقنامه طلاق ممکن است در آینده نیاز به اصلاح داشته باشد، مثلاً بهدلیل تغییر وضعیت مالی یکی از طرفین یا تصمیم به تغییر حضانت فرزندان نیاز به تغییراتی باشد. از اینرو، وکیل طلاق توافقی باید در متن توافقنامه، سازوکارهای قانونی برای بازنگری در شروط را پیشبینی کند.
برای مثال، بر اساس ماده ۱۱۷ قانون مدنی، اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، طرف دیگر میتواند با مراجعه به دادگاه، درخواست فسخ یا اصلاح توافقنامه را داشته باشد. وکیل نیز باید به زوجین توضیح دهد که چگونه میتوانند از طریق ماده ۶۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست تجدید نظر یا اجرای اصلاحات را ارائه دهند.
رعایت اصول اخلاقی و حفظ محرمانگی
وکیل طلاق توافقی موظف است محرمانگی اطلاعات طرفین را کاملاً رعایت کند و از هرگونه سوءاستفاده از موقعیت حقوقی یا عاطفی زوجین خودداری نماید. این تعهد اخلاقی نهتنها بر اساس ماده ۶۲ قانون آیین دادرسی کیفری (حق سکوت وکیل) است، بلکه در ماده ۳۳ قانون وکالت ایران نیز بر لزوم حفظ اسرار موکل تأکید شده است.
برای مثال، اگر یکی از طرفین در جلسات خصوصی اطلاعاتی درباره سلامت روانی یا مالی خود افشا کند، وکیل حق ندارد بدون رضایت موکل، این اطلاعات را حتی به طرف مقابل فاش کند. همچنین، وکیل باید از تحریک اختلافات غیرضروری برای افزایش هزینههای حقوقی اجتناب کند، چرا که طبق رویه قضایی ایران، چنین رفتارهایی میتواند منجر به شکایت انضباطی از وکیل در هیئت نظارت بر رفتار وکلا شود.
پیش بینی شرایط احتمالی آینده
یک وکیل مجرب همچون وکلای موسسه دادسو باید در توافقنامه طلاق، شرایط غیرمنتظره آینده را نیز پیشبینی کند. برای مثال، اگر یکی از طرفین در آینده ازدواج مجدد کند یا به شهر دیگری مهاجرت نماید، حقوق فرزندان یا نفقه چه تأثیر خواهد پذیرفت؟
وکیل میتواند با الهام از ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی (که درباره تغییر شرایط حضانت است)، شروطی را در توافقنامه بگنجاند که انعطاف لازم را برای چنین مواردی داشته باشد. همچنین، در صورت فوت یکی از طرفین، وکیل باید تضمین کند که مفاد توافقنامه درباره ارث یا سرپرستی فرزندان، با قواعد قانون ارث (مواد ۸۶۱ تا ۹۴۹ قانون مدنی) در تعارض نباشد.