آشنایی با موضوع
مصرف (به انگلیسی: Consumption) یک مفهوم مهم در علم اقتصاد است و در بسیاری از علوم اجتماعی دیگر نیز این مفهوم مورد مطالعه قرار میگیرد. اقتصاددانان به رابطه ویژه بین مصرف و درآمد بسیار علاقمند هستند که در نتیجه باعث شده تا تابع مصرف در علم اقتصاد نقش مهمی را ایفا کند. در مکاتب مختلف اقتصاددانان، تولید و مصرف را متفاوت از هم تعریف میکنند. بهطور کلی به گفته اکثر اقتصاددانان، تنها خرید نهایی از کالاها و خدمات توسط افراد به منزله مصرف درنظر گرفته میشود در حالی که انواع دیگر هزینهها (به عنوان مثال سرمایهگذاری ثابت، مصرف متوسط، و هزینههای دولت) در دستههای جداگانه قرار داده شده است.
عمده عوامل گوناگون مؤثر بر مصرف که مورد توجه و بررسی اقتصاددانان قرار گرفتهاند به اختصار شامل موارد زیر است:
درآمد:
اقتصاددانان مهمترین عامل مؤثر بر مصرف را سطح درآمد میدانند و میزان تأثیر سایر عوامل درجهٔ اهمیت کمتری دارد و لذا توابع مصرف عرضه شده، غالباً بر متغیر درآمد تأکید دارند. بدین ترتیب، درآمد اولین عامل مؤثر بر مصرف است. کینز درآمد جاری، دوزنبری درآمد جاری و نسبت آن به درآمد گذشته، و فریدمن درآمد دایمی را عواملی میدانند که مصرف فرد را تحت تأثیر قرار میدهد.
تغییرات قیمت و انتظارات مصرف کننده:
تغییر در سطح عمومی قیمتها، موجب تغییر قدرت خرید و درآمد مصرف کننده میشود. این مسئله موجب تغییر در میزان و کیفیت مصرف مصرفکننده شده و گاه حتی به تغییر سلیقهٔ او میانجامد. همچنین انتظارات نسبت به آینده، میتواند عامل مؤثری در تغییر هزینههای مصرفی باشد.
ثروت و داراییهای مختلف مصرف کننده:
منظور از دارایی، داراییهای نقدی به صورت پول نقد، سپردههای بانکی، اوراق بهادار و همچنین داراییهای فیزیکی مانند ذخیرهٔ کالاهای بادوام یا ثروت غیرمنقول مانند خانه، زمین و… است. عوامل یاد شده میتوانند بر روی مصرف تأثیر گذار باشد؛ زیرا اگر داراییهای یاد شده به آسانی تبدیل پذیر به قدرت خرید برای مصرف کننده شد، نزد او به صورت ذخیره میماند و در مواقع ضروری میتوان از آنها استفاده کرد.
اعتبارات مصرف کنندگان:
افزایش اعتبارات و رواج معاملات اعتباری اگر چه این امتیاز را دارد که به مصرف کننده این امکان را میدهد، تا در زمان حال از درآمدهای آتیاش استفاده کند، اما مخارج مصرفی بیشتری را نسبت به زمانی که تنها قدرت خرید، درآمد جاری است، ایجاد میکند.
نره بهره:
تغییرات نرخ بهره میتواند به صورت عاملی بر روی تصمیمات مصرفی خانوارها تأثیر بگذارد. افزایش نرخ بهره موجب افزایش پسانداز مردم میشود و در نتیجه هزینهٔ مصرفی آنها کاهش مییابد.
بزرگی و کوچکی خانوارها:
هزینه مصرفی خانوارها با افزایش تعداد افراد خانواده زیاد میشود، البته دربارهٔ برخی از کالاها، با افزایش تعداد خانوارها، هزینهٔ کالا به نسبت کمتری افزایش مییابد در نتیجه، خانوار دارای صرفه جوییهای ناشی از مقیاس در مصرف میشود.
گروههای اجتماعی:
مصرف خانوارها در گروههای مختلف اجتماعی، متفاوت است. مثلاً الگوی مصرف کارفرمایان با الگوی مصرف کارگران متفاوت است. هرچه در یک جامعه، شکاف میان گروهها و قشرها کمتر باشد، الگوی مصرف گروههای مختلف آن جامعه از تجانس و همگونی بیشتری برخوردار خواهد بود.
سلیقهٔ مصرف کننده:
یکی از عوامل بسیار مهم در شکل دادن به الگوی مصرف، سلیقه است. این عامل آن قدر مهم است که حتی میتواند سایر عوامل مانند درآمد و سطح قیمتها را تا حدودی تحت تأثیر خویش قرار دهد. از سویی، فرهنگ هر جامعه در شکل دادن به سلیقهٔ مصرف کنندگان تأثیر بسزایی دارد.
مناطق گوناگون:
الگوی مصرف در مناطق گوناگون متفاوت است. برای نمونه، این الگو در مناطق شهری و روستایی، مناطق کم جمعیت و پرجمعیت، مناطق فعال اقتصادی و مناطق غیرفعال اقتصادی و… با یک دیگر تفاوت دارد.
اثرات مصرف
مصرف کل، یک جزء از تقاضای کل است. به گزارش سازمان ملل، «مصرف امروز در حال تضعیف پایه منابع زیستمحیطیست که نابرابری را تشدید میکند و به پویایی رابطه مصرف-فقر-نابرابری-محیط زیست شتاب میبخشد. اگر این روند بدون تغییر ادامه یابد -عدم توزیع مجدد از مصرفکنندگان با درآمد بالا به مصرفکنندگان کم درآمد، عدم انتقال از محصولات آلوده به محصولات پاک و فن آوری تولید، عدم تغییر اولویت از مصرف به منظور تجملگرایی به مصرف در جهت رفع نیازهای اساسی- مشکلات امروز مصرف و توسعه انسانی بدتر خواهد شد. » کشورهایی درحال توسعه مانند هند، به عنوان آنها حرکت به پایین مسیر کپی کردن الگوهای مصرف از اقتصادهای توسعه یافته را در پیش گرفتهاند، اساساً حجم تقاضایی ایجاد میکنند که زمین قادر به تأمین نخواهد بود. برخی از اقتصاددانان بر این عقیدهاند که بایستی قیمت گذاری روی استفاده از منابع زمین، صورت گیرد که هزینهای بالغ بر صرفاً هزینههای استخراج منابع باشد.
در این صفحه تعداد 977 مقاله تخصصی درباره مصرف که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.