رابطه جنسی بدون درد: آیا واژینیسموس درمان دارد؟

واژینیسموس چیست و چرا رخ می‌دهد؟

واژینیسموس به انقباض غیرارادی عضلات اطراف دهانه واژن گفته می‌شود که ورود هر چیزی مانند انگشت، تامپون، وسیله معاینه پزشکی یا آلت تناسلی مردانه را دشوار یا غیرممکن می‌سازد. این انقباضات یک واکنش غیرارادی بدن به ترس، اضطراب یا انتظار درد است و تحت کنترل ارادی فرد نیست.

دلایل واژینیسموس می‌تواند متنوع باشد و اغلب ترکیبی از عوامل جسمی و روانی در بروز آن نقش دارند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• عوامل روانی:
  • ترس از درد یا آسیب در حین رابطه جنسی
  • اضطراب عملکرد جنسی
  • تجربه‌های جنسی ناخوشایند یا آسیب‌زا در گذشته
  • نگرش‌های منفی نسبت به رابطه جنسی
  • مشکلات مربوط به صمیمیت و اعتماد در رابطه
  • استرس و اضطراب عمومی
• عوامل جسمی:
  • عفونت‌های واژن یا مجاری ادراری
  • آندومتریوز
  • بیماری‌های التهابی لگن
  • جراحی‌های ناحیه تناسلی
  • زایمان‌های دشوار
  • کمبود هورمون استروژن در دوران یائسگی (که می‌تواند باعث خشکی و حساسیت واژن شود)
  • در برخی موارد، هیچ دلیل جسمی مشخصی یافت نمی‌شود.

انواع واژینیسموس

به طور کلی، واژینیسموس به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. واژینیسموس اولیه: در این نوع، فرد از ابتدای زندگی هرگز قادر به دخول واژینال نبوده است.
2. واژینیسموس ثانویه: در این نوع، فرد قبلاً قادر به دخول واژینال بوده است، اما به دلایلی مانند عفونت، جراحی، زایمان یا عوامل روانی، دچار واژینیسموس شده است.

علائم واژینیسموس

علائم واژینیسموس می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و شامل موارد زیر می‌شود:

• انقباض غیرارادی عضلات اطراف واژن هنگام تلاش برای دخول
• احساس سوزش، درد یا ناراحتی شدید هنگام دخول
• ناتوانی در تحمل معاینه لگنی یا استفاده از تامپون
• ترس و اضطراب قبل، حین و بعد از تلاش برای دخول
• اجتناب از رابطه جنسی یا فعالیت‌هایی که شامل دخول واژینال می‌شوند
• در برخی موارد، درد در سایر نواحی لگن یا کمر

تشخیص واژینیسموس

تشخیص واژینیسموس معمولاً بر اساس شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص زنان انجام می‌شود. در طول معاینه، پزشک به دنبال نشانه‌های انقباض عضلات واژن و رد سایر علل احتمالی درد یا ناراحتی خواهد بود. در برخی موارد، ممکن است معاینه به دلیل انقباض شدید عضلات امکان‌پذیر نباشد.

خبر خوب: واژینیسموس قابل درمان است!

بسیاری از افراد مبتلا به واژینیسموس تصور می‌کنند که این وضعیت دائمی است، اما خوشبختانه روش‌های درمانی مؤثری برای غلبه بر آن وجود دارد. هدف از درمان، کاهش یا از بین بردن انقباضات غیرارادی عضلات واژن و کاهش ترس و اضطراب مرتبط با دخول است.

روش‌های درمانی معمولاً شامل ترکیبی از رویکردهای زیر است:

• آموزش و آگاهی: درک درست از آناتومی بدن، عملکرد جنسی و علل واژینیسموس می‌تواند به کاهش ترس و اضطراب کمک کند.
• تمرینات کگل: این تمرینات به تقویت و کنترل عضلات کف لگن کمک می‌کند و فرد را قادر می‌سازد تا به طور ارادی این عضلات را منقبض و منبسط کند.
• دیلاتورهای واژینال: این وسیله‌های مخروطی شکل در اندازه‌های مختلف وجود دارند و به تدریج برای باز کردن و حساسیت‌زدایی واژن استفاده می‌شوند. فرد با استفاده منظم و تدریجی از دیلاتورها، عضلات واژن را به ورود اشیاء عادت می‌دهد و انقباضات غیرارادی کاهش می‌یابد.
• رفتار درمانی شناختی (CBT) و سایر روش‌های روان‌درمانی: این روش‌ها به شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری منفی مرتبط با رابطه جنسی و درد کمک می‌کنند. پرداختن به ترس‌ها، اضطراب‌ها و تجربیات آسیب‌زا می‌تواند نقش مهمی در درمان واژینیسموس داشته باشد.
• حساسیت‌زدایی سیستماتیک: این تکنیک شامل قرار گرفتن تدریجی در معرض موقعیت‌ها یا محرک‌هایی است که باعث ترس و اضطراب می‌شوند، در حالی که فرد تکنیک‌های آرام‌سازی را تمرین می‌کند.
• درمان‌های دارویی: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای موضعی برای کاهش درد یا التهاب تجویز کند. همچنین، در صورتی که عوامل روانی مانند اضطراب یا افسردگی نقش مهمی در واژینیسموس داشته باشند، داروهای مرتبط ممکن است تجویز شوند.
• فیزیوتراپی کف لگن: یک فیزیوتراپیست متخصص در سلامت لگن می‌تواند به ارزیابی و درمان مشکلات عضلانی کف لگن کمک کند. آن‌ها ممکن است از تکنیک‌های دستی، بیوفیدبک و تمرینات تخصصی برای بهبود عملکرد عضلات استفاده کنند.
• مشاوره زوجین: در صورتی که واژینیسموس بر رابطه زوجین تأثیر گذاشته باشد، مشاوره می‌تواند به بهبود ارتباط، صمیمیت و یافتن راه‌حل‌های مشترک کمک کند.

نکات مهم برای افراد مبتلا به واژینیسموس

• به دنبال کمک حرفه‌ای باشید: خجالت نکشید و با یک پزشک متخصص زنان یا درمانگر جنسی صحبت کنید. تشخیص زودهنگام و شروع درمان می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند.
• صبور باشید و به خودتان زمان بدهید: درمان واژینیسموس ممکن است زمان ببرد و نیازمند صبر و پشتکار است. پیشرفت‌های کوچک را جشن بگیرید.
• با شریک زندگی خود صادق باشید: در مورد احساسات و تجربیات خود با شریکتان صحبت کنید و او را در روند درمان خود مشارکت دهید. حمایت و درک او بسیار ارزشمند است.
• به بدنتان گوش دهید: هیچ فشاری برای انجام کاری که آمادگی آن را ندارید، احساس نکنید. پیشرفت باید تدریجی و با احساس راحتی شما باشد.
• از منابع حمایتی استفاده کنید: گروه‌های حمایتی آنلاین یا حضوری می‌توانند فضایی امن برای به اشتراک گذاشتن تجربیات و دریافت حمایت از افراد دیگر فراهم کنند.

نتیجه‌گیری

واژینیسموس یک وضعیت قابل درمان است و هیچ دلیلی وجود ندارد که افراد مبتلا به آن از داشتن یک زندگی جنسی رضایت‌بخش محروم شوند. با مراجعه به متخصص و پیگیری روش‌های درمانی مناسب، می‌توان بر این مشکل غلبه کرد و لذت و صمیمیت را به زندگی بازگرداند. به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و امید به بهبودی وجود دارد.