پوکی استخوان، بیماری خاموشی که استخوان‌هایمان را تهدید می‌کند
پوکی استخوان، بیماری‌ای که به مرور زمان استخوان‌ها را شکننده و ضعیف می‌کند، بیشتر از آنکه فکر کنیم به ما نزدیک است. این بیماری که اغلب بدون علامت است، در صورت عدم درمان می‌تواند عواقب جدی مانند شکستگی‌های دردناک و ناتوانی را به همراه داشته باشد. اما خبر خوب این است که با تغذیه مناسب، ورزش منظم و مراقبت‌های پزشکی می‌توان از این بیماری پیشگیری کرد و یا آن را کنترل نمود.
پوکی استخوان، چرا و چگونه رخ می‌دهد؟
- سالمندی، عامل اصلی: با افزایش سن، بدن ما کلسیم کمتری جذب می‌کند و در نتیجه استخوان‌ها ضعیف‌تر می‌شوند.
- تغییرات هورمونی: به ویژه در زنان پس از یائسگی، کاهش هورمون استروژن می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود.
- عوامل محیطی: برخی عوامل مانند مصرف طولانی مدت برخی داروها، بیماری‌های مزمن و کم تحرکی نیز می‌توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند.
تغذیه و ورزش، سلاح‌های قدرتمند علیه پوکی استخوان
- کلسیم و ویتامین D، دو دوست استخوان: مصرف لبنیات، سبزیجات برگ سبز و برخی مغزها به تامین کلسیم مورد نیاز بدن کمک می‌کند. ویتامین D نیز به جذب بهتر کلسیم کمک می‌کند و از طریق نور خورشید و برخی مواد غذایی قابل تامین است.
- ورزش، کلید استخوانهای قوی: فعالیت‌های بدنی منظم مانند پیاده‌روی، یوگا و ورزش‌های با وزنه به تقویت استخوان‌ها و عضلات کمک می‌کنند.
عواقب جدی پوکی استخوان
- شکستگی‌های دردناک: شایع‌ترین عارضه پوکی استخوان، شکستگی استخوانهای مچ دست، ستون فقرات و لگن است.
- کاهش قد و تغییر شکل ستون فقرات: پوکی استخوان می‌تواند باعث کوتاه شدن قد و خمیدگی کمر شود.
- کاهش کیفیت زندگی: دردهای مزمن، محدودیت در حرکت و افزایش خطر زمین خوردن از عواقب دیگر این بیماری هستند.
تشخیص و درمان پوکی استخوان
- تشخیص زودهنگام، کلید درمان موفقیت‌آمیز: با انجام تست تراکم استخوان می‌توان به طور دقیق از وجود پوکی استخوان مطمئن شد.
- دارو درمانی: داروهای مختلفی برای درمان پوکی استخوان وجود دارد که به تقویت استخوان‌ها و کاهش خطر شکستگی کمک می‌کنند.
- تغییرات سبک زندگی: تغذیه مناسب، ورزش منظم و ترک سیگار از مهم‌ترین راه‌های درمان و پیشگیری از پوکی استخوان هستند.
اهمیت دسترسی به خدمات تشخیصی
متاسفانه در بسیاری از مناطق کشور، دسترسی به دستگاه‌های سنجش تراکم استخوان محدود است. این موضوع می‌تواند تشخیص زودهنگام پوکی استخوان را با مشکل مواجه کند.
پیشگیری، بهترین راهکار
- تغذیه سالم: مصرف روزانه شیر و لبنیات، سبزیجات برگ سبز، مغزها و حبوبات
- فعالیت بدنی منظم: حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط در اکثر روزهای هفته
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید: برای تولید ویتامین D
- پرهیز از سیگار و مصرف بیش از حد الکل
- مراجعه منظم به پزشک: برای انجام تست‌های غربالگری و دریافت مشاوره
