قرص آلپرازولام برای چیست؟ نحوه مصرف و عوارض داروی آلپرازولام

برای کنترل استرس و هیجانات ناشی از افسردگی یا امور روزمره زندگی، داروهای متعددی تا کنون تولید و توزیع شده که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند. در میان این فهرست یکی از پر مصرف‌ترین داروها، قرص آلپرازولام (Alprazolam) است که در سراسر جهان از سوی پزشکان تجویز به بیماران تجویز می‌شود. از این رو در ادامه این مطلب قصد داریم درباره این دارو، نحوه مصرف و عوارض احتمالی آن صحبت نماییم.

قرص آلپرازولام چیست؟

آلپرازولام یکی از داروهای گروه بنزودیازپین‌ (benzodiazepine) است که با تحریک انتقال دهنده‌های عصبی مغز، قادر به اثرگذاری بر روی عملکردهای هیجانی شده و توانایی تاثیر بر انواع هیجانات را دارد. این قرص که با نام‌های تجاری مختلفی مانند Xanax و Xanax XR و Niravamدر بازارهای جهانی عرضه می‌شود، توسط سازمان غذا و داروی آمریکا، انجمن جهانی روانشناسی بیولوژیکی WFSBP و بسیاری از نهادهای دیگر مورد تایید قرار گرفته و برای مصارفی که در ادامه ذکر خواهیم کرد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

موارد مصرف قرص آلپرازولام

آلپرازولام ممکن است موارد مصرف بسیار متنوعی داشته باشد؛ اما عموماً برای درمان اختلالات هراس، اختلالات اضطرابی، اضطراب ناشی از افسردگی، ترس از محیط باز (آگورافوبیا) و کنترل سندروم پیش از قاعدگی مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین این دارو در کنار داروهای فلوکستین (Prozac) و سرترالین (آسنترا، Asentra) برای درمان افسردگی نیز تجویز می‌شود. آزمایشات بالینی نشان می‌دهند که غلظت پلاسمایی آلپرازولام در کنار داروهای ذکر شده بیشتر می‌شود و این هم‌افزایی می‌تواند تاثیر بیشتری برای کنترل هیجانات بیمار داشته باشد.

موارد منع مصرف قرص آلپرازولام

استفاده نادرست از آلپرازولام می‌تواند باعث اعتیاد، مصرف بیش از حد یا مرگ شود و باید فقط توسط شخصی که برای او تجویز شده است، استفاده شود. مصرف آن توسط زنان باردار ممکن است باعث نقایص مادرزادی در جنین گردد و به همین خاطر به هیچ عنوان برای زنان باردار توصیه نمی‌شود. همچنین مادرانی که در حال شیر دادن هستند نیز منع مصرف این دارو را دارند.

مصرف آلپرازولام در کنار الکل و دیگر مخدرهای تحریک کننده سیستم عصبی می‌تواند باعث کندی تنفس، خواب آلودگی زیاد و افزایش عوارض دارو گردد. همچنین کسانی که سابقه واکنش آلرژیک به هر یک از داروهای بنزودیازپین (اعم از لورازپام، دیازپام، آتیوان، والیوم، ورسد، کلونوپین و...) را دارند، نباید از آلپرازولام استفاده کنند. از دیگر مواردی که منع مصرف این دارو را دارند، بیماران دیابتی، بیماران کلیوی، بیماران قلبی، بیماران کبدی و بیماران مبتلا به انواع مشکلات تنفسی هستند. این افراد حتماً پیش از مصرف دارو باید با پزشک معالج خود مشورت نمایند.

مکانیسم اثر قرص آلپرازولام

تمامی بنزودیازپین‌ها قادرند به عنوان یک آگونیست (ماده‌ای شیمیایی که سبب سهولت پرسش و پاسخ گیرنده‌های سلولی است) بر روی غشای سلول‌های عصبی بگذارند. آلپرازولام نیز به عنوان یکی از داروهای بنزودیازپین می‌تواند باعث تسهیل ورود یا افزایش عمل گاما آمینوبوتیریک اسید شده و ورود یون کلر را به سلول‌ها افزایش ‌دهد؛ به این ترتیب با مصرف این دارو، گیرنده‌های عصبی مغز تحت تاثیر قرار گرفته و فشار امواج مغز را کاهش می‌دهند.

عوارض جانبی قرص آلپرازولام

مصرف آلپرازولام می‌تواند عوارض جانبی متعددی برای بدن داشته باشد که در بدن هر فرد، ممکن است متفاوت باشد. عوارضی که در ادامه ذکر می‌کنیم برای همه افراد رخ نمی‌دهند و ممکن است هر کس فراخور وضعیت فیزیکی خود، یک یا چند عارضه را در خود ببیند. همچنین بعضی از عوارض ذکر شده در زیر بسیار نادر هستند و احتمال بروز آن‌ها در یک فرد به شدت پایین است. برخی از این عوارض عبارتند از:

• خستگی و خواب‌آلودگی
• سر درد
• سرگیجه
• پر حرفی
• تحریک پذیری بیشتر (نسبت به نور)
• دهان خشکی (یا بالعکس افزایش ترشح بزاق)
• تغییرات در میل یا توانایی جنسی
• اختلال در تمرکز
• حالت تهوع
• یبوست
• اختلال در ادرار
• درد مفاصل

برخی دیگر از عوارض این دارو ممکن است کمی جدی‌تر و خطرناک‌تر باشند که در صورت بروز هر یک، بهتر است هر چه سریع‌تر مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید؛ این عوارض مهم عبارتند از:

• تنگی نفس
• تشنج
• زرد شدن چشم
• زرد شدن رنگ پوست
• گیجی
• اختلال در تکلم
• اختلال در تعادل و هماهنگی بدن

عوارض مصرف بیش از اندازه (اوردوز) قرص آلپرازولام

مصرف قرص آلپرازولام از کمترین دوز ممکن آغاز می‌شود و پزشک شما به مرور ممکن است مصرف آن را افزایش دهد. دلیل این امر آن است که مصرف بیش از نیاز این دارو، خود عوارض ناگواری به همراه خواهد داشت. حداکثر دوز مجاز این دارو برای افراد بزرگسال 4 میلی‌گرم است که باید از 0.25 میلی‌گرم در روز آغاز شود. مصرف بیش از اندازه alprazolam ممکن است عوارض ناگواری مانند اعتیاد به دارو، حالت تهوع و استفراغ، اغما، توهم، حمله قلبی، تشنج و... را به همراه داشته باشد؛ به همین دلیل به هیچ عنوان بیش از دوز تجویز شده نباید مصرف گردد.

هشدارها درباره قرص آلپرازولام

این دارو برای افراد زیر 18 سال تایید نشده و نخستین هشدار، درباره رده سنی است. همچنین مصرف سر خود و بدون تجویز این دارو به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. بعد از خوردن این دارو باید بسته به واکنش بدن خود برخی امور روزانه خود را به تاخیر انداخته یا به دیگران واگذار کنید. به عنوان مثال پس از خوردن آلپرازولام، رانندگی و کارهای نیازمند تمرکز، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. پس از مصرف آلپرازولام حداقل برای چند ساعت بهتر است کارهای یدی سنگین انجام ندهید و به ورزش نپردازید؛ چرا که ممکن است خستگی ایجاد شده سبب افت مقاومت بدن شما گردد.

درباره مصرف آلپرازولام به همراه انواع محرک‌ها مانند نوشیدنی‌های الکلی، انواع مخدر و حتی داروهای محرک عصبی و یا آرامبخش مانند متادون، کدئین، مورفین و... هشدارهای جدی وجود دارد. هشدار بعدی این دارو درباره وابستگی فیزیکی و دوام برخی از عوارض این دارو پس از ترک آن است که ممکن است بین چند هفته تا 12 ماه ادامه داشته باشد.

اگر با مصرف این دارو افکار عجیب و توهماتی به سراغ شما می‌آید، باید هر چه سریع‌تر این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. به صورت نادر در برخی افراد مشاهده شده که با افزایش دوز مصرف آلپرازولام، افکار خودکشی یا دیگر افکار مالیخولایی به سراغ افراد آمده که این افراد باید هر چه سریع‌تر مصرف را قطع کرده و موارد را به پزشک خود اطلاع دهند.

تداخلات دارویی قرص آلپرازولام

آلپرازولام با اغلب داروهای آرامبخش، داروهای خواب‌آور، داروهای عصبی، داروهای محرک، داروهای سرفه، داروهای شل کننده عضله و داروهای ضد صرع تداخل دارویی دارد. فهرست داروهایی که در این رسته قرار می‌گیرند بسیار متعدد هستند؛ اما برخی از داروهای رایج دارای تداخل با آلپرازولام عبارتند از: ترامادول، متادون، استامینوفن، کتوکانازول، آسپرین، مورفین و... درباره تداخل دارویی چنانچه داروی خاصی مصرف می‌کنید، پیش از شروع مصرف آلپرازولام حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.

مطالعه بیشتر درباره قرص آلپرازولام

آلپرازولام دارویی با تاثیرگذاری فوق‌العاده است که اگر به درستی مورد استفاده قرار بگیرد می‌تواند بسیار تاثیرگذار بوده و اگر غیر از دستور پزشک مصرف شود، می‌تواند عوارض متعدد داشته باشد. برای مطالعه بیشتر درباره این دارو و اثرات و عوارض آن می‌توانید به صفحه ویکیپدیا این دارو و یا وب‌سایت‌های medlineplus و drugs مراجعه کنید.

نظرات مصرف کنندگان درباره این دارو

در بسیاری از سایت‌های معتبر جهان، نظرات مصرف کنندگان درباره این دارو قرار داده شده است. می‌توانید برای آگاهی از نظرات کاربران در مورد قرص آلپرازولام (Alprazolam) به وبسایت معتبر webmd.com مراجعه بفرمایید.