مارگارین: از یک اختراع انقلابی تا جایگزین سالم کره!
وقتی صحبت از چربیهای خوراکی میشود، اولین چیزی که به ذهن بیشتر ما میرسد کره است. اما یک محصول دیگر هم هست که شاید بیشتر از آنچه فکر میکنید، در زندگی روزمره شما حضور دارد: مارگارین. این محصول که داستان تولدش به قرن نوزدهم برمیگردد، به عنوان یک جایگزین اقتصادی برای کره ابداع شد و امروز در آشپزخانه میلیونها خانواده در سراسر جهان استفاده میشود. اما مارگارین چیست و چه تفاوتی با کره دارد؟

مارگارین چیست؟ تاریخچه و مواد تشکیلدهنده
آیا میدانستید که باید از ناپلئون سوم برای وجود مارگارین تشکر کرد؟ او بود که به دنبال جایگزینی ارزانقیمت برای کره میگشت. این چالش در سال ۱۸۶۹ به دست یک شیمیدان فرانسوی به نام هیپولیت مژ-موریس حل شد.
در ابتدا، مارگارین از ترکیب چربیهای حیوانی و شیر به دست میآمد، اما در قرن بیستم، روغنهای گیاهی جایگزین اصلی شدند. این محصول به سرعت مورد توجه عموم قرار گرفت، به خصوص در مناطق گرمسیری که نگهداری کره در دمای اتاق دشوار بود.
مواد تشکیلدهنده مارگارین
اگرچه ترکیبات مارگارینها متفاوت است، اما بیشتر آنها از این مواد تشکیل شدهاند:
-
روغنهای گیاهی طبیعی (مانند روغن پالم، روغن هسته پالم و روغن سویا)
-
آب و نمک
-
مواد افزودنی برای قوام، رنگ و طعمدهی
جالب است بدانید که تولید مارگارین آسیب کمتری به محیط زیست میزند و در مقایسه با تولید کره، گازهای گلخانهای بسیار کمتری منتشر میکند.
تفاوت مارگارین و کره: یک مقایسه کاربردی
بزرگترین تفاوت بین کره و مارگارین در نوع چربی و مواد تشکیلدهنده آنهاست:
-
کره: یک محصول لبنی است که از شیر یا خامه به دست میآید و حدود ۸۰ درصد آن را چربی حیوانی تشکیل میدهد.
-
مارگارین: از ترکیب روغنهای گیاهی، آب و نمک ساخته میشود و معمولاً فاقد مواد لبنی است.
ویژگیهای اصلی
ویژگی | مارگارین | کره |
کلسترول | ندارد | دارد (حدود ۳۰ میلیگرم در هر ۱۴ گرم) |
چربی اشباع | کمتر (حدود ۲.۱۶ گرم در هر ۱۴ گرم) | بیشتر (حدود ۷.۱۷ گرم در هر ۱۴ گرم) |
بافت در دمای پایین | نرمتر و راحتتر روی نان پخش میشود. | سفت و سخت میشود. |
کاربرد در آشپزی | نقطه دود بالاتری دارد و نمیسوزد. | به دلیل وجود پروتئینهای شیر، سریعتر میسوزد. |
آیا مارگارین برای سلامتی مفید است؟
پاسخ به این سوال کمی پیچیده است. در گذشته، مارگارین با استفاده از روغنهای هیدروژنه و چربیهای ترانس مضر تولید میشد که برای سلامت قلب زیانبار بودند. اما در دهههای اخیر، تولیدکنندگان فرمولهای خود را تغییر دادهاند و مارگارینهای امروزی، سالمتر و عاری از چربیهای ترانس هستند.
مارگارینهای جدید با روغنهای گیاهی حاوی اسیدهای چرب تکاشباعنشده و چنداشباعنشده تولید میشوند. پزشکان میگویند جایگزین کردن چربیهای اشباع با این نوع چربیها، به کاهش «کلسترول بد» (LDL) کمک میکند.
نحوه تولید مارگارین امروزی
-
ماده اصلی: روغنهای مایع گیاهی مانند آفتابگردان، کانولا یا سبوس برنج.
-
جامدسازی: ترکیب روغن مایع با مقدار کمی روغن جامد (مانند روغن پالم) که معمولاً برای حذف چربیهای ترانس هیدروژنه میشوند.
-
امولسیونسازی: ترکیب آب و روغنها برای ایجاد یک بافت یکنواخت و پخشپذیر.
-
افزودنیها: نمک، پودر شیر، امولسیونکنندهها، رنگهای خوراکی و ویتامینها (مانند A و D) برای بهبود طعم و ویژگیهای محصول.
نکات مهم هنگام خرید مارگارین
هنگام انتخاب مارگارین، به این نکات دقت کنید تا محصولی سالمتر بخرید:
-
برچسب تغذیه را بخوانید: به دنبال محصولی باشید که کمترین میزان چربی اشباع و چربی ترانس صفر داشته باشد.
-
بافت را در نظر بگیرید: مارگارینهای نرمتر و مایعتر معمولاً حاوی چربی ترانس کمتری هستند.
-
میزان نمک: محصولی را انتخاب کنید که کمترین مقدار نمک را شامل شود.
جمعبندی
مارگارین امروزی تفاوت زیادی با نسخههای قدیمی خود دارد. اگر با دقت و با توجه به برچسبهای تغذیه انتخاب شود، میتواند جایگزینی سالمتر و مناسبتر برای کره باشد، به خصوص برای سلامت قلب. با انتخاب مارگارینی که با روغنهای گیاهی باکیفیت تولید شده و فاقد چربی ترانس است، میتوانید از یک خوراکی خوشطعم و در عین حال سالم لذت ببرید.