قرص گاباپنتین برای چیست؟ نحوه مصرف و عوارض داروی گاباپنتین

قرص گاباپنتین (Gabapentin) از جمله داروهای موثر در پیشگیری از تشنج ناشی از صرع و درمان برخی بیماری‌های عصبی دیگر است که مصرف آن در صورت تجویز پزشک می‌تواند بسیار موثر و در صورت مصرف خودسرانه می‌تواند بسیار خطر آفرین باشد. آگاهی از نحوه مصرف و عوارض داروی گاباپنتین می‌تواند به شما در بهره‌مندی بهتر از این دارو کمک کرده و از تاثیرات سوء این دارو مصون بدارد. به همین خاطر در این مطلب به توضیح درباره چیستی، چگونگی اثرگذاری، نحوه مصرف و عوارض گاباپنتین صحبت خواهیم کرد.

قرص گاباپنتین چیست؟

قرص گاباپنتین که با نام‌های گرالیس (Gralise) ، نورونتین (Neurontin) و هوریزانت (Horizant) نیز شناخته می‌شود، یکی از داروهای گروه anticonvulsants یا ضد تشنج‌ها است که بر روی پیام‌رسان‌های شیمیایی اعصاب مغز تاثیرگذار بوده و بیشترین مورد مصرف آن نیز برای جلوگیری از تشنج‌های ناشی از بیماری صرع است. با وجود اینکه این دارو در ابتدا برای بیماری صرع تولید شد، اما امروزه برای مسائل مختلفی مانند دردهای نوروپاتیک بسیار تجویز می‌گردد. گاباپنتین به شکل قرص و شربت نیز تولید می‌شود؛ اما رایج‌ترین شکل آن، در قالب کپسول و در دوزهای 300 و 600 میلی‌گرم ارائه می‌گردد.

موارد مصرف قرص گاباپنتین

مارک‌های مختلف این دارو برای درمان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال خود گاباپنتین برای تشنج ناشی از صرع تجویز می‌شود و گاهی نیز برای بهبود سندروم پای بی‌قرار، دردهای نوروپاتیک، دردهای ناشی از زونا دیگر دردهای عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نورونتین اغلب برای درمان دردهای ناشی از زونا تجویز می‌شود و گاهی نیز ممکن است برای حالات خاصی از صرع مورد استفاده قرار بگیرد. گرالیس که برند دیگری از همان داروی گاباپنتین است، تنها برای درد زونا مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای دیگر مصارف تجویز نمی‌شود. هوریزانت یا گاباپنتین اناکاربیل نیز برای سندروم پای بی‌قرار و درد ناشی از زونا تجویز می‌گردد.

موارد منع مصرف قرص گاباپنتین

موارد متعددی برای منع مصرف قرص گاباپنتین وجود دارد که اغلب آن‌ها به صورت انواع آلرژی پس از مصرف دارو بروز می‌کند؛ اما اگر هر یک از مشکلات زیر را دارید، بهتر است از مصرف این قرص خودداری نمایید:

• اگر بیماری مزمن انسداد ریه (COPD) یا مشکلات تنفسی حاد دارید.
• اگر از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برید یا دیالیز می‌شوید.
• اگر دچار بیماری دیابت هستید.
• اگر دچار افسردگی هستید، اختلال خلقی دارید و یا افکار خودکشی در سر می‌پرورانید.
• اگر اعتیاد به انواع مواد مخدر دارید.
• اگر مصروع هستید و از دیگر داروهای صرع استفاده می‌کنید.
• اگر دچار سیروز کبدی یا کبد چرب با گرید بالا هستید.
• اگر سابقه بیماری‌های قلبی یا حمله قلبی دارید.
• (تنها برای بیماران RSL) اگر شب‌کار هستید و در طول روز به استراحت می‌پردازید.

مکانیسم اثر قرص گاباپنتین

همانطور که اشاره شد، این دارو قادر است به عنوان یک آنالوگ گاما آمینوبوتیریک اسید، بر روی پیام‌رسان‌های عصبی مغز تاثیر بگذارد و پالس‌های درد را در اعصاب مغز کاهش دهد. گاباپنتین قادر است با کم کردن فعالیت زیرواحدهای خاصی از کانال‌های کلسیم موجود در نورون‌ها (سلول‌های عصبی مغز) ، انتقال پالس‌های عصبی درد را با اختلال مواجه کرده و در نتیجه دردهای نوروپاتیک را کاهش دهد.

عوارض جانبی قرص گاباپنتین

رایج‌ترین عوارض گزارش شده گالاپنتین، گیجی و خواب آلودگی پس از مصرف است. عوارض نادر آن نیز می‌تواند نامنظم شدن ضربان قلب، افت تنفسی، تغییر خلق و خو، افزایش افکار خودکشی در مغز، ورم برخی اندام‌ها (معمولاً لب، صورت، گلو و...) ، کبودی لب‌ها و یا پوست، آنورگاسمی، اختلال نعوظ و میوکلونوس (بسیار نادر) باشد که به ندرت گزارش می‌شوند. همچنین بیماران کلیوی به خاطر انباشت زیاد مواد سمی در کلیه و کبد پس از یک دوره مصرف این دارو ممکن است دچار اختلالاتی در عملکرد کلیه‌های خود شوند.

عوارض مصرف بیش از اندازه (اوردوز) قرص گاباپنتین

مصرف بیش از اندازه قرص گاباپنتین می‌تواند باعث مسمومیت دارویی شدید شود که نیاز به فوریت اورژانسی پزشکی دارد. اگر بر حسب اتفاق یک دوز از مصرف دارو را فراموش کردید، به هیچ عنوان در نوبت بعدی مصرف دو دوز را با هم مصرف نکنید. دوز پایه مصرف این دارو برای بیماری صرع 300 میلی‌گرم در هر نوبت است که بنا به تجویز پزشک می‌تواند بین 2 تا 4 نوبت در روز تکرار شود؛ مصرف بیش از حد تجویز شده این دارو به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

اغلب پزشکان برای تجویز این دارو ترجیح می‌دهند که از دوز کم آغاز کنند تا در صورت مشاهده عوارض آلرژیک راهی برای نجات بیمار وجود داشته باشد. دقت داشته باشید که اوردوز این دارو نشانه‌هایی مانند کبودی پوست، افت تنفسی، گیجی و خواب آلودگی (در صورت مصرف بیشتر اغمای کامل نیز محتمل است) و ضربان قلب نامنظم است.

هشدارها درباره قرص گاباپنتین

مادامی که درباره نحوه تاثیر این قرص در بدن خود اطمینان حاصل نکرده‌اید، بهتر است پس از مصرف آن رانندگی نکنید. اگر باردار هستید، حتماً پیش از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید. اگر بعد از مصرف این دارو کبودی‌های غیر معمول در بدن و یا لب خود حس کردید، سریعاً مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین اگر بعد از مصرف این دارو دچار تغییر خلق خو و رفتار شده و یا احساسات خاصی (شامل اضطراب، حملات پنیک، اختلال خواب، بی‌قراری توام با خشم، بیش‌فعالی ذهنی، میل به صدمه به خود یا دیگران) به شما دست داد، بلافاصله این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید و ساده از کنار آن عبور نکنید.

تداخلات دارویی قرص گاباپنتین

گاباپنتین می‌تواند با بسیاری از داروها حتی داروهای تقویتی و ویتامین‌ها نیز واکنش منفی نشان دهد. بنابراین در صورت مصرف هر نوع دارویی، بهتر است پیش از مصرف گاباپنتین با پزشک خود مشورت کنید. بجز این واکنش‌ها، درباره تداخل دارویی این قرص با دیگر داروها می‌توان گفت که مصرف این دارو در کنار داروهای خواب‌آور و داروهای کنترل کننده تنفس می‌تواند بسیار خطرناک و حتی منجر به مرگ باشد. همچنین داروهای شبه افیونی مانند متادون، ترامادول، کدئین و... نیز با گاباپنتین تداخل شدید دارند. داروهای ضد حساسیت (آنتی‌هیستامین) ، داروهای شل کننده عضلات (مانند آسپرین و...) ، داروهای ضد اضطراب، داروهای سرماخوردگی و... نیز با قرص گاباپنتین تداخل دارند و مصرف آن‌ها نباید در یک زمان انجام شود.

مطالعه بیشتر درباره قرص گاباپنتین

گاباپنتین دارویی با تاثیرگذاری فوق‌العاده است که اگر به درستی مورد استفاده قرار بگیرد، می‌تواند بسیار تاثیرگذار بوده و اگر خارج از چارچوب دستور پزشک مصرف شود، می‌تواند عوارض متعدد داشته باشد. توصیه می‌کنیم که به هیچ وجه خارج از چارچوب تجویز پزشک این قرص را مصرف نکنید. البته تاثیرات مثبت این دارو بر روی بیماری‌های عصبی که پیش از تولید گاباپنتین مانند یک کابوس برای مبتلایان بوده، آن را تبدیل به دهمیت داروی پر مصرف ایالات متحده آمریکا کرده و قطعاً دلیل این حجم از کاربرد، تاثیرات بالای آن است. توصیه می‌کنیم که برای مطالعه بیشتر درباره این دارو و اثرات و عوارض آن به صفحه ویکیپدیا این دارو و یا وب‌سایت‌های medlineplus و drugs مراجعه کنید.

نظرات مصرف کنندگان درباره این دارو

نظرات متعددی در سایت‌های معتبر جهان درباره مصرف این دارو از سوی مصرف کنندگان قرار داده شده که مطالعه آن‌ها خالی از لطف نخواهد بود. اگر پیش از این گاباپنتین را مصرف کرده‌اید، از شما دعوت می‌کنیم که تجربه خود را از مصرف این دارو در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک بگذارید و همچنین سری به این لینک از سایت معتبر webmd.com زده و نظرات کاربران آن‌ها را نیز مطالعه کنید.