کابوس امتحان: چرا ذهن ما در خواب، سراغِ آزمون‌ها می‌رود؟
حتماً برای شما هم پیش آمده که در خواب غرق در امتحانی سخت باشید، اما هر چه تلاش می‌کنید، چیزی یادتان نمی‌آید. کابوس امتحان، تجربه‌ای رایج است که می‌تواند حس اضطراب و استرس را به دنیای واقعی هم سرایت دهد. اما چرا مغز ما در خواب سراغِ آزمون‌ها می‌رود؟
چرا کابوس امتحان می‌بینیم؟
پروفسور "کولین اسپی" متخصص پزشکی خواب در دانشگاه آکسفورد، معتقد است که مغز ما حتی در زمان خواب نیز فعال است و به پردازش اطلاعات و تثبیت آموخته‌ها می‌پردازد. این فعالیت‌ها در قالب رویاها نمود پیدا می‌کنند.
او می‌گوید: "ما اغلب تصور نمی‌کنیم که مغز در حال کار بر روی مطالبی است که مطالعه کرده‌ایم. رویاهای مربوط به امتحان به ما کمک می‌کنند تا از یادگیری و تثبیت آموخته‌ها اطمینان حاصل کنیم، حتی اگر در سطح آگاهانه از آن مطلع نباشیم."
چرا با وجود مشغله‌های روزانه، باز هم کابوس امتحان می‌بینیم؟
اسپی می‌گوید: "رویا دیدن درباره هر چیز تهدیدآمیز یا چالش‌برانگیزی رایج است. امتحانات نیز به نوعی چالش محسوب می‌شوند و بسیاری از افراد از آنها اضطراب دارند.
علاوه بر این، فکر کردن به امتحان در طول روز، می‌تواند زمینه را برای رویا دیدن در مورد آن در شب فراهم کند."
خواب‌های احساسی
"زحل" 19 ساله، از کابوس‌های مکرر دیر رسیدن به امتحان رنج می‌برد. او می‌گوید: "دو یا سه بار قبل از زنگ خوردن ساعت از خواب می‌پرم و دیگر نمی‌توانم بخوابم."
پروفسور اسپی این موضوع را به توانایی تشخیص زمان در خواب و همچنین سابقه تکاملی انسان‌ها نسبت می‌دهد. او می‌گوید: "انسان‌ها تا مدت‌ها بدون ساعت زنگدار و تلفن‌های هوشمند زندگی می‌کردند. به همین دلیل، مغز ما در خواب نیز می‌تواند گذر زمان را تشخیص دهد."
کابوس‌ها، نوعی خواب احساسی هستند و نشان‌دهنده پردازش احساسات ما در زمان خواب هستند.
چرا کابوس‌های امتحان می‌توانند سال‌ها بعد هم ادامه پیدا کنند؟
اسپی می‌گوید: "گاهی اوقات ماشه این کابوس‌ها، احساسات مشابه و حس "گیرافتادن" در موقعیتی مشابه است."
او توضیح می‌دهد: "مغز ما اطلاعات را طبقه‌بندی می‌کند و زمانی که با موقعیتی دشوار روبرو می‌شویم، به دنبال تجربیات مشابه در گذشته می‌گردد. به همین دلیل، ممکن است خواب امتحان را ببینیم، حتی اگر سال‌ها از دوران مدرسه گذشته باشد."
چگونه از کابوس‌های امتحان خلاص شویم؟
اگر با کابوس‌های امتحان دست و پنجه نرم می‌کنید، پروفسور اسپی راهکارهای زیر را ارائه می‌دهد:
- برنامه‌ریزی مطالعاتی: داشتن یک برنامه‌ریزی منظم و استراحت‌های کافی می‌تواند به کاهش اضطراب و در نتیجه، کاهش کابوس‌های امتحان کمک کند.
- از شب‌بیداری برای مطالعه خودداری کنید: مطالعه در شب آخر قبل از امتحان، می‌تواند احتمال کابوس دیدن را افزایش دهد.
- به خودتان استراحت بدهید: خواب کافی و باکیفیت، برای سلامت روان و جسم ضروری است.
- با خودتان مهربان باشید: اضطراب و نگرانی، ریشه در ترس از شکست دارند. سعی کنید با خودتان مهربان‌تر باشید و به جای سرزنش خود، بر توانایی‌هایتان تمرکز کنید.
- در صورت بی‌خوابی، از تختخواب خارج شوید: اگر بعد از 20 دقیقه نتوانستید بخوابید، از تختخواب خارج شوید و به فعالیتی آرامش‌بخش بپردازید تا دوباره احساس خواب‌آلودگی کنید.
- به خوابتان اعتماد کنید: به جای نگرانی درباره کمبود خواب، به توانایی بدن خود برای تنظیم چرخه خواب و بیداری اعتماد کنید.
خاتمه
کابوس امتحان، تجربه‌ای رایج است که می‌تواند ناشی از اضطراب و استرس باشد. با به کارگیری راهکارهای ارائه شده، می‌توانید این کابوس‌ها را کنترل کرده و خوابی آرام و باکیفیت را تجربه کنید.
