آشنایی با موضوع
سامانهٔ موقعیتیابی جهانی یا جیپیاس (به انگلیسی: Global Positioning System) (با نماد اختصاری GPS) منظومهای از ۲۴ ماهواره است که زمین را دور میزند و در هر مدار ۴ ماهواره قرار دارد. راکتهای کوچکی نیز ماهوارهها را در مسیر صحیح نگاه میدارد. به این ماهوارهها نوستار (NAVSTAR) نیز گفته میشود. جهت شناسایی موقعیت جغرافیایی آنها بین ۱۰ تا ۱۰۰ متر امکانپذیر میسازد. این ماهوارهها از محاسبات ریاضی سادهای برای پخش اطلاعات استفاده میکنند که به عنوان طول و عرض و ارتفاع جغرافیایی، توسط گیرندههای زمین ترجمه شدهاند. سیستم جیپیاس بدون وابستگی به گیرندههای تلفن یا اینترنت عمل میکند، اگر چه با دسترسی به این منابع میتوان اطلاعات دریافتی از این سیستم موقعیتیابی را مناسب تر و کاربردی تر کرد. سیستم جیپیاس میتواند تواناییهای حیاتی در زمینه موقعیتیابی برای کاربران نظامی، مدنی یا کاربران عادی در سراسر جهان فراهم کند.
پروژه جیپیاس در سال ۱۹۷۳ و توسط ایالات متحده، برای غلبه بر محدودیتهای سیستمهای موقعیتیابی پیشین، شروع شد. وزارت دفاع آمریکا سیستمی را توسعه داد که به شکل پیش فرض ۲۴ ماهواره را به کار میبرد. طراحی و توسعه و پشتیبانی این سیستم بر عهده وزارت دفاع ایالات متحده است.
جیپیاس در تمام شرایط بهصورت ۲۴ ساعت در شبانهروز و در تمام دنیا قابل استفادهاست، و هیچگونه بهایی بابت این خدمات اخذ نمیشود. ماهوارههای جیپیاس، هر روز دو بار در یک مدار دقیق دور زمین میگردند و سیگنالهای حاوی اطلاعات را به زمین میفرستند.
سیستمهای مشابهی نیز وجود دارند که در حال استفاده یا طراحی هستند. سیستم روسی گلوناس مهمترین آنهاست که تقریباً همزمان با جیپیاس تکامل یافته اما از سال ۲۰۰۸ به بهرهبرداری کامل رسیدهاست. اتحادیه اروپا، هند و چین نیز هر یک سیستمهای مشابهی را در دست توسعه دارند.
جیپیاس فعلی از سه بخش اساسی تشکیل شدهاست. این سه بخش اصلی عبارتند از: بخش فضایی، بخش کنترل و بخش کاربر.
قسمتهای کنترل و فضایی توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا پایهگذاری شده و توسعه یافتهاند و اکنون نیز به کار خود ادامه میدهند. امواج منتشر شده از فضا توسط ماهوارههای جیپیاس، توسط گیرندههای جیپیاس دریافت میشوند؛ این گیرندهها به وفور در اختیار انواع کاربران قرار دارند و برای محاسبه کردن موقعیت سه بعدی (طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع) محل مورد نظر و زمان به کار میروند.
اساس کار دستگاه موقعیّتیاب (جی. پی. اس) تعیین موقعیت است و این کار با دریافت امواج ماهوارههای موقعیّتیاب که در مدارهایی به دور کره زمین در چرخش هستند، انجام میشود. برای تعیین موقعیت، گیرنده موقعیّتیاب زمانهای دریافت شده را با زمان خود مقایسه میکند. تفاوت این دو مشخص کننده فاصله گیرنده موقعیّتیاب از ماهواره مزبور میباشد. این عملی است که دقیقاً یک گیرنده موقعیّتیاب انجام میدهد. با استفاده از حداقل سه ماهواره یا بیشتر، موقعیّتیاب میتواند طول و عرض جغرافیایی مکان خود را تعیین نماید. (که آن را تعیین دو بعدی مینامند) و با تبادل با چهار (و یا بیشتر) ماهواره یک موقعیّتیاب میتواند موقعیت سه بعدی مکان خود را تعیین نماید که شامل طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع میباشد. با انجام پشت سر هم این محاسبات، موقعیّتیاب میتواند سرعت و جهت حرکت خود را نیز به دقت مشخص نماید امروزه در بعضی مکانهای ایران قادر به دریافت اطلاعات تا ۱۰ ماهواره میباشیم و حداقل به ۴ تا ۵ ماهواره در هر زمان از شبانه روز و در هر مکان دسترسی داریم. هر قدر تعداد ماهوارههای قابل مشاهده بیشتر شود معادلات اساسی تعیین موقعیت بیشتر خواهند شد و بنابراین زمان لازم برای تعیین موقعیت یک نقطه کاهش یافته و دقت تعیین موقعیت نیز افزایش خواهد یافت.
در این صفحه تعداد 1452 مقاله تخصصی درباره سامانه موقعیتیاب جهانی که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.