Application of intraoperative computed tomography in a neurosurgical operating theatre

Background and purposeThe authors describe their own experience in use of intraoperative computed tomography (CT) with the Siemens SOMATOM Sensation in 125 cases.Material and methodsIntraoperative CT of the head was most often used in functional neurosurgery for stereotactic planning in 32 cases and for control of deep brain stimulation electrode placement in 18 cases. In spine surgery, CT was used most often in spine stabilization to control the placement of implants.ResultsThe implant had to be corrected in 7 cases (17% of 41 procedures), and in those cases the need for a revision procedure was therefore avoided. Intraoperative CT was also widely used in emergency procedures and perioperative complications in 13 cases, for control of intraventricular catheter or Rickham port placement in 8 cases, for evaluation of extent of tumour resection in 4 cases, for verification of electrode placement during percutaneous trigeminal rhizotomy in 3 cases, for evaluation of decompression after cervical corpectomy and thoracic discopathy in 3 cases, in complex fractures in 2 cases and as angio-CT after aneurysm clipping in 1 case. There was no significant prolongation of procedure duration. Intraoperative CT proved to be safe for a patient and for personnel. During the three-year evaluation period, the increasing use and indications for intraoperative CT were noted. Integration of CT with navigation is planned in the near future.ConclusionsIntraoperative CT is a very useful tool in spine surgery as well as in functional neurosurgery and neurooncology.

StreszczenieWstęp i cel pracyAutorzy przedstawiają doświadczenia własne w zastosowaniu śródoperacyjnej tomografii komputerowej (TK) przy użyciu aparatu Siemens SOMATOM Sensation u 125 chorych.Materiał i metodyW 10 Wojskowym Szpitalu Klinicznym w Bydgoszczy dwie sale neurochirurgiczne wyposażono w aparat TK umożliwiający wykonywanie badań śródoperacyjnych. Śródoperacyjną TK głowy wykonywano najczęściej w operacjach z zakresu neurochirurgii czynnościowej (do planowania zabiegu stereotaktycznego u 32 chorych i kontroli położenia elektrod po zabiegach głębokiej stymulacji mózgu u 18 chorych). W trakcie operacji kręgosłupa badanie przeprowadzano najczęściej podczas stabilizacji kręgosłupa, aby ocenić położenie implantów.WynikiW 7 na 41 przypadków (17%) poprawiano położenie implantu – śródoperacyjna TK uchroniła tych chorych przed ponowną operacją. Śródoperacyjna TK znalazła również zastosowanie w stanach ostrych i pogorszeniu stanu chorego po zabiegu (13), w ocenie położenia drenu zastawki, drenażu, zbiornika Rickhama (8), w ocenie doszczętności usunięcia guza (4), w ocenie położenia elektrody do elektrokoagulacji zwoju Gassera (3), w ocenie odbarczenia po korpektomii szyjnej i operacji krążka międzykręgowego w odcinku piersiowym (3), w skomplikowanych złamaniach (2) oraz jako angio-TK po klipsowaniu tętniaka (1). Metoda ta nie przedłuża istotnie czasu trwania operacji. Jest bezpieczna dla chorego i dla personelu. Z blisko trzyletniej obserwacji wynika, że częstość wykonywania śródoperacyjnej TK rośnie, a wskazania do jej stosowania rozszerzają się. Planuje się zastosowanie TK na bloku operacyjnym jako jednego z elementów zintegrowanego systemu nawigacji w związku z jej modernizacją.WnioskiŚródoperacyjna TK jest bardzo przydatnym urządzeniem zarówno w chirurgii kręgosłupa, jak i w operacjach z zakresu neurochirurgii czynnościowej i neuroonkologii.