Udar kryptogenny – drożny otwór owalny – migrena z aurą: przypadkowa triada czy związek przyczynowo-skutkowy? Część I

StreszczenieW pierwszej części artykułu autorzy opisali związek między drożnym (przetrwałym) otworem owalnym (patent foramen ovale – PFO) a udarem kryptogennym. Drożny otwór owalny stanowi pozostałość krążenia płodowego i występuje u niemal 1/4 populacji ogólnej. Jest anomalią anatomiczną, która wg wielu autorów nie ma żadnego znaczenia klinicznego lub znaczenie to jest bardzo ograniczone. Wyniki niektórych badań klinicznych sugerują jednak większą częstość PFO wśród chorych na udar mózgu o nieustalonej etiologii (kryptogenny) czy osób cierpiących na migrenę z aurą. Dotąd nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy PFO jest niezależnym czynnikiem ryzyka udaru mózgu, a jeżeli tak, to w jakim mechanizmie. W niniejszym artykule omówiono udział PFO w patofizjologii jawnych i niemych klinicznie zmian niedokrwiennych mózgu, przeanalizowano czynniki, które, współwystępując z PFO, potencjalnie zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia udaru, a także poruszono zagadnienie, czy PFO jest niezależnym czynnikiem zwiększającym ryzyko kolejnego udaru. Podjęto również tematykę profilaktyki wtórnej u chorych z udarem kryptogennym i PFO, przytaczając wyniki badań nad skutecznością farmakoterapii oraz zabiegowego zamknięcia PFO.

In the first part of the paper we discuss the association between patent foramen ovale (PFO) and cryptogenic stroke. Patent foramen ovale is a remnant of the fetal circulation, found in about quarter of the general population. According to many authors, this common anatomical anomaly is of no or limited clinical significance. However, the results of some clinical studies suggest higher prevalence of PFO among subjects with either cryptogenic stroke or migraine with aura. To date, the answer to the question whether PFO is an independent risk factor for stroke remains equivocal. The purpose of this review is to discuss the role of PFO in pathophysiology of both symptomatic and asymptomatic ischaemic lesions and to analyze the coexisting factors that increase the risk of stroke. We also discuss the effectiveness of either pharmacological treatment or PFO closure in secondary stroke prevention.