Clinical characteristics of early and late recurrent ischaemic stroke

Background and purposeThe aim of the study was to search for differences between clinical characteristics of recurrent ischaemic stroke which occurred within the fifth year after the first event or later, and early recurrence, i.e. within the first year after first-ever ischaemic stroke. We also tried to determine prognostic factors of late recurrent ischaemic episodes.Material and methodsThe patients were divided into two groups: group I comprised 124 individuals with recurrence within the first year, and group II − 98 individuals in whom the recurrent episode appeared within the fifth year or later.ResultsA significantly higher percentage of patients in group I demonstrated evident stenosis (70% or more) of internal carotid artery ipsilateral to stroke (p = 0.023). In this group more cardioembolic strokes were found compared to group II, while in the latter, predominantly lacunar strokes appeared (p = 0.046 and 0.0002, respectively). Group II patients significantly more frequently reported acetylsalicylic acid application, including systematic drug use (p = 0.001). No evident differences were found between groups considering other important non-modifiable and modifiable risk factors of stroke.ConclusionsSmall differences between risk factors of ischaemic stroke profiles in patients with early and late recurrent episodes do not allow us to distinguish unequivocally a group of patients with better prognosis regarding the time of recurrent stroke. Use of antiplatelet drugs, either systematic or non-systematic, and lacunar stroke are independent, positive prognostic factors of delay of potential recurrent stroke.

StreszczenieWstęp i cel pracyCelem opracowania jest wykazanie różnic w charakterystyce klinicznej chorych, u których do kolejnego udaru niedokrwiennego doszło w piątym roku po pierwszym w życiu epizodzie lub później, z osobami, u których nawrót dokonał się w ciągu pierwszego roku. Autorzy analizowali też, czy możliwe jest określenie czynników prognostycznych późnego nawrotu udaru.Materiał i metodyChorych podzielono na dwie grupy: grupa I obejmowała chorych z nawrotem do roku (124 osoby), a grupa II – chorych z nawrotem w piątym roku po pierwszym udarze lub później (98 osób).WynikiU znamiennie większego odsetka chorych grupy I stwierdzono zwężenie światła tętnicy szyjnej wewnętrznej tożstronnej do udaru, przekraczające 70% (p = 0.023). W grupie tej więcej było udarów pochodzenia sercowo-zatorowego, natomiast w grupie II znamiennie częściej występowały udary zatokowe (odpowiednio p = 0,046 i p = 0,0002). Wśród chorych grupy II znamiennie większy był odsetek osób deklarujących przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego, w tym systematyczne (p = 0,001). Nie wykazano istotnych różnic między grupami chorych odnośnie do częstości występowania innych najważniejszych modyfikowalnych i niemodyfikowalnych czynników ryzyka udaru.WnioskiNiewielkie różnice w profilu czynników ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu między chorymi z wczesnym i późnym nawrotem nie pozwalają na jednoznaczne wyodrębnienie grupy chorych z lepszym rokowaniem co do czasu powtórnego udaru. Przyjmowanie leków przeciwpłytkowych, zarówno systematyczne, jak i niesystematyczne, oraz udar zatokowy są niezależnymi, pozytywnymi czynnikami prognostycznymi opóźnienia potencjalnego nawrotu udaru.