آشنایی با موضوع
استخراج (انگلیسی: Extraction) یک فرایند شیمیایی است که در آن فرایند جداسازی اتفاق میافتد. استخراج میتواند جداسازی مایع از مایع یا به شکل استخراج فاز جامد باشد.
در عمل استخراج، با اضافه شدن حلال مناسب و غیرقابل اختلاط به یک فاز (یا مخلوط)، ماده حل شده در مخلوط اولیه وارد فاز دوم می شود ( حلال جدید) و از فاز اولیه جدا می شود؛ به شرط اینکه قابلیت انحلال ماده حل شده در فاز دوم بیشتر از فاز اول باشد. اگر مادهای از فاز جامد به داخل فاز مایع استخراج شود، استخراج را جامد - مایع میگوییم؛ مانند تهیه چای. انتقال یک جسم از فاز مایع به مایع دیگر را استخراج مایع- مایع گویند. حذف ید از آب به وسیله تتراکلرید کربن نمونه ای از استخراج مایع - مایع است.
استخراج، روش نسبتا سادهای است و بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و برای خالص سازی بسیاری از ترکیبات حاصل از واکنش های شیمیایی و استخراج الکالوییدها از برگ و یا پوست گیاهان و استخراج اسانسهای مواد غذایی از دانهها، گل ها، یا استخراج شکر از نیشکر و. . . استفاده می شود. در بسیاری مواد غذایی و زیستی، مواد آلی و غیرآلی به صورت یک مخلوط در فاز جامد موجود می باشند. برای جداسازی یک جزء مطلوب یا خارج کردن یک جزء نامطلوب از فاز جامد، میتوان از تماس فاز جامد با حلال مایع استفاده نمود. وقتی دو فاز با هم در تماس هستند یک یا چند جزء حل شونده تمایل دارند از فاز جامد به فاز مایع نفوذ کنند که در نتیجه یک جداسازی بین اجزاء بوجود میآید. این جداسازی، استخراج جامد - مایع یا لیچینگ نام دارد. در فرآیند استخراج جامد - مایع وقتی جزء نامطلوب توسط حلال آب از فاز جامد جدا میشود، به فرآیند اصطلاحاً شستشو گویند.
استخراج جامد – مایع:
فرآیند استخراج جامد- مایع در صنایع غذایی و زیستی:
در صنایع غذایی بسیاری از محصولات توسط فرآیند استخراج جامد - مایع از مواد خام جداسازی میشوند. یک فرآیند که بسیار حائز اهمیت میباشد، فرآیند جداسازی قند از چغندر قند توسط آب گرم است. همچنین در تولید روغنهای نباتی، حلالهای آلی همچون هگزان، استون و یا اتر استفاده میشوند تا بتوان روغن موجود در بادام زمینی، سویا، دانههای کرچک، دانههای آفتابگردان، دانههای پنبه و غیره را جدا کرد. در صنایع دارویی بسیاری از داروها توسط استخراج جامد - مایع از ریشه یا ساقه گیاهان استخراج میشوند که مثال معمول آن استخراج قهوه و همچنین درست کردن نوشیدنی چای از چای خشک میباشد.
فرآیند استخراج جامد - مایع برای مواد آلی و غیر آلی:
فرآیند استخراج جامد - مایع به طور وسیعی در صنایع فلزات مورد استفاده قرار میگیرد. فلزات سودمند معمولاً با درصد پایین در مخلوطی از مواد نامطلوب قرار گرفتهاند که توسط یک حلال از این مواد استخراج میشوند. نمک مس موجود در سنگ معدن توسط اسید سولفوریک و محلولهای آمونیاکی استخراج میشود. نمک کبالت و نیکل توسط حلال اسید سولفوریک - آمونیاک - اکسیژن از سنگ معدن استخراج میشود و طلا توسط محلول سیانید سدیم از سنگ معدن آن استخراج می شود.
سرعت استخراج جامد- مایع
در استخراج جزء مطلوب از درون فاز جامد توسط حلال مایع به طور کلی مراحل زیر انجام میشود.
جزء حلال از توده حلال تا سطح جامد نفوذ میکند.
جزء حلال در جسم جامد نفوذ میکند.
جزء حلشونده در حلال حل میشود.
حلال و جزء حل شده از درون جسم جامد تا سطح جسم جامد نفوذ میکنند.
جزء حل شده از سطح جامد تا توده حلال نفوذ میکند.
استخراج مایع – مایع:
وقتی جداسازی از طریق تقطیر کارآیی ندارد یا با دشواری روی میدهد، روش استخراج از مایع که یکی از جایگزین های اصلی است، به کار میرود. مخلوطهایی که از اجزا با نقطه جوش نزدیک به هم تشکیل شدهاند یا موادی که حتی در شرایط خلا نمیتوانند در دمای تقطیر مقاومت کنند، اغلب با استخراج از ناخالصی ها جدا میشوند. در استخراج از تفاوت خواص شیمیایی به جای اختلاف فشار بخار استفاده میشود. جداسازی یک جزء یا چند جزء موجود دریک مخلوط مایع توسط یک حلال مناسب که در حلال اول تقریباً یا بطور کامل نامحلول است، تحت عنوان عملیات جداسازی مایع - مایع شناخته میشود. بدیهی است شرط لازم برای جداسازی اجزاء مورد نظر از مخلوط اولیه، حلالیت بیشتر این اجزاء در حلال مورد استفاده است. این عملیات در مواردی نظیر تولید مایعات آلی خالص از روغنهای صنعتی، برای خالصسازی حلال اولیه صورت میگیرد. اگر مواد مورد استخراج در دو فاز بصورت متفاوت پراکنده شوند آنگاه یک جداسازی صورت گرفته است که میتوان برای بهبود راندمان عملیات، از تعداد مراحل مختلف و یا جریان برگشتی استفاده نمود.
در این صفحه تعداد 3610 مقاله تخصصی درباره استخراج که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.