آشنایی با موضوع
نظریه گراف (Graph theory) شاخهای از ریاضیات است که دربارهٔ گرافها بحث میکند. در اصطلاح ریاضیدانان گراف مجموعهای از نقاط و خطوط متصل به هم هستند. در واقع گراف مدلی ریاضی برای یک مجموعه گسسته است که اعضای آن به طریقی به هم مرتبط هستند. اعضای این مجموعه میتوانند انسان باشند و ارتباط آنها با هم دست دادن باشد. اعضا میتوانند اتمها در یک مولکول باشند و ارتباط آنها اتصالهای شیمیایی باشد یا اعضا میتوانند قسمتهای مختلف زمین و ارتباط بین آنها پلهایی باشد که آنها را به هم مرتبط میکند. نظریه گراف یکی از موضوعهای مهم در ریاضیات گسسته است که به مطالعهٔ گرافها و مدلبندی مسائل به وسیلهٔ آنها میپردازد. این مبحث در واقع شاخهای از توپولوژی است که با جبر و نظریه ماتریسها پیوند مستحکم و تنگاتنگی دارد. نظریهٔ گراف برخلاف شاخههای دیگر ریاضیات نقطهٔ آغاز مشخصی دارد و آن انتشار مقالهای از لئونارد اویلر، ریاضیدان سوئیسی، برای حل مسئله پلهای کونیگسبرگ در سال ۱۷۳۶ است.
پیشرفتهای اخیر در ریاضیات، به ویژه در کاربردهای آن موجب گسترش چشمگیر نظریهٔ گراف شده است به گونهای که هماکنون نظریهٔ گراف ابزار بسیار مناسبی برای تحقیق در زمینههای گوناگون مانند نظریه کدگذاری، تحقیق در عملیات، آمار، شبکههای الکتریکی، علوم رایانه، شیمی، زیستشناسی، علوم اجتماعی و سایر زمینهها گردیده است.
تعریف دقیقتر گراف به این صورت است، که گراف مجموعهای از رأسها است، که توسط خانوادهای از زوجهای مرتب که همان یالها هستند به هم مربوط (وصل) شدهاند. یالها بر دو نوع ساده و جهت دار هستند، که هر کدام در جای خود کاربردهای بسیاری دارد. مثلاً اگر صرفاً اتصال دو نقطه -مانند اتصال تهران و زنجان با کمک آزادراه- مد نظر شما باشد، کافیست آن دو شهر را با دو نقطه نمایش داده، و اتوبان مزبور را با یالی ساده نمایش دهید. اما اگر بین دو شهر جادهای یکطرفه وجود داشته باشد آنگاه لازمست تا شما با قرار دادن یالی جهت دار مسیر حرکت را در آن جاده مشخص کنید. همچنین برای اینکه فاصله بین دو شهر را در گراف نشان دهید، میتوانید از گراف وزن دار استفاده کنید و مسافت بین شهرها را با یک عدد بر روی هر یال نشان دهید.
مهمترین کاربرد گراف مدلسازی پدیدههای گوناگون و بررسی بر روی آنهاست. با گراف میتوان به راحتی یک نقشه بسیار بزرگ یا شبکهای عظیم را در درون یک ماتریس به نام ماتریس وقوع گراف ذخیره کرد و یا الگوریتمهای مناسب مانند الگوریتم دایجسترا یا الگوریتم کروسکال و. . . را بر روی آن اعمال نمود.
از گرافها برای حل مسایل زیادی در ریاضیات و علوم کامپیوتر استفاده میشود. ساختارهای زیادی را میتوان به کمک گرافها به نمایش در آورد. برای مثال برای نمایش چگونگی رابطه وب سایتها به یکدیگر میتوان از گراف جهت دار استفاده کرد. به این صورت که هر وب سایت را به یک راس در گراف تبدیل میکنیم و در صورتیکه در این وب سایت لینکی به وب سایت دیگری بود، یک یال جهت دار از این راس به راسی که وب سایت دیگر را نمایش میدهد وصل میکنیم.
از گرافها همچنین در شبکهها، طراحی مدارهای الکتریکی، اصلاح هندسی خیابانها برای حل مشکل ترافیک، و. . . . استفاده میشود. مهمترین کاربرد گراف مدلسازی پدیدههای گوناگون و بررسی بر روی آنهاست. با گراف میتوان به راحتی یک نقشه بسیار بزرگ یا شبکهای عظیم را در درون یک ماتریس به نام ماتریس وقوع گراف ذخیره کرد و یا الگوریتمهای مناسب مانند الگوریتم دایسترا یا الگوریتم کروسکال و. . . را بر روی آن اعمال نمود. در این جا به بررسی گرافهایی میپردازد که میتوان آنها را به نحوی روی صفحه کشید که یالها جز در محل راسها یکدیگر را قطع نکنند. این نوع گراف در ساخت جادهها و حل مساله کلاسیک و قدیمی سه خانه و سه چاه آب به کار میرود.
در این صفحه تعداد 1382 مقاله تخصصی درباره نظریه گراف که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.