آشنایی با موضوع
پروتئومیکس(به انگلیسی: Proteomics)دانش بررسی ساختار و عملکرد پروتئینها در مقیاس بزرگ است. این واژه را به قیاس ژنومیک (به معنی دانش بررسی ژنها) ساختهاند.
با تکمیل پروژه ژنوم انسان مشخص شد که مکانیسم مولکولی رفتار سلولها در شرایط مختلف را نمیتوان از روی توالی ژنهای آنها پیشگویی کرد. رفتار سلولی و تمام فعالیتهایی که در سلول انجام میشود بر عهده پروتئینها است. در واقع برای ارتباط ژنوم با رفتار سلولها باید پروتئینهای سلولها را شناخت. به کلیه پروتئینهایی که در یک سلول در یک زمان مشخص بیان میشود، پروتئوم آن سلول گفته میشود و این پروتئوم است که فاصله بین ژنوم و مکانیسم مولکولی رفتار سلولی را پر میکند. برخلاف ژنوم، برای هر اورگانیسم نمیتوان یک پروتئوم واحد تعریف کرد. پروتئوم سلولهای مختلف با یکدیگر متفاوت اند. یعنی سلولها علاوه بر پروتئینهای ضروری که در همه انواع سلولها بیان میشوند، دارای یکسری پروتئینهای اختصاصی نیز هستند. از این رو بهتر است پروتئوم را برای هریک از انواع سلولها تعریف نمود. با این حال پروتئوم یک نوع سلول نیز همیشه ثابت نیست. سلول در برابر شرایط مختلف محیطی و پیامهایی که از سلولهای اطراف دریافت میکند، پروتئینهای مختلفی را بیان میکند. بعبارت دیگر هر سلول تحت شرایط مختلف پروتئومهای متفاوتی دارد. بنابر این برای شناسایی مکانیسمهای مولکولی رفتار سلولی و واکنشهای زیستی، لازم است پروتئینهایی که در یک سلول بیان میشود، تغییرات آنها در شرایط مختلف، عملکرد آنها و همچنین برهمکنشهای بین پروتئینهای مختلف در یک سلول، بررسی شود. به مجموعه این بررسیها پروتئومیکس گفته میشود.
پروتئومیکس بسیار پیچیدهتر از ژنومیکس است، چون ژنوم یک ارگانیسم ثابت است، اما پروتئوم آن از یک سلول به سلولی دیگر متفاوت است.
پروتئومیکس (proteomics) به معنای بررسی گسترده پروتئینها، به خصوص از نظرساختار و نحوه عملکرد آن ها می با شد. پروتئینها بخشهای حیا تی ارگانیسم های زنده به شمار می روند و اجزای اصلی مسیرهای فیزیولوژیک و متا بوولیک سلولی هستند. اصطلاح "پروتئومیکس" برای ایجاد کلمه ای نظیر ژنومیکس (genomics) به معنا ی بررسی ژنها ساخته شده است. کلمه "پروتئوم " (proteome) آمیزهای از دو کلمه protein و genome است. به مجموعه پروتئینها پروتئوم می گویند. این مجموعه پروتئینها با گذشت زمان و برحسب ضروریات و یا استرسها یی که یک سلول یا ارگانیسم دستخوش آن ها می شود، تغییر می یابد. پروتئومیکس را اغلب به عنوان گام بعدی در تحقیق و بررسی سیستم های زیست شناختی، پس از ژنومیکس محسوب می کنند.
دسته بندی پروتئومیکس
پروتئومیکس بیانی[Expression Proteomics]: با استخراج پروتئینهای بیان شده از سلول یا بافت در ارتباط است.
پروتئومیکس ساختاری[Structural Proteomics]: بمنظور تعیین ساختار سه بعدی پروتئین انجام میشود.
پروتئومیکس عملکردی[Functional Proteomics]: عملکرد پروتئینهای مختلف را بررسی میکند.
شیمو پروتئومیکس[Chemo Proteomics]: معادل ژنومیکس شیمیایی است و زمانی که پروتئومیک به منظور مطالعه چگونگی اثر متقابل مولکولهای کوچک با سلول، مورد استفاده قرار میگیرد، از این عبارت استفاده میشود.
پروتئومیکس نقشه سلولی [Cell- Map Proteomics]: در تعیین موقعیت پروتئینها در سلول و اثر متقابل پروتئین- پروتئین نقش دارد.
گلیکو پروتئومیکس[Glicoproteomics]: به منظور مطالعه گلیکو پروتئینها میباشد.
پروتئومیکس علم مطالعه گسترده پروتئوم شامل مطالعه بیان، تغییرات پس از ترجمه و مطالعه برهمکنش پروتئینها با سایر ملکولها است. پروتئومیکس یک شاخه نو پا در ژنومیکس کاربردی است که همزمان با اتمام پروژه توالی یابی ژنوم برخی موجودات مهم و برای پاسخ گویی به سوالات پیش آمده در اثر توالی یابی ژنوم مانند «وظیفه پروتئینهای بیان شده چیست؟» بوجود آمدهاست.
آنالیز جامع پروتئینها با هدف بررسی تنوع ژنتیکی، مطالعه تفاوتها و مطالعه پاسخ به تنشها موضوع اصلی علم بین رشتهای پروتئومیکس است. پروتئومیکس با بهره گیری از علوم شیمی پروتئینها، بیوانفورماتیک و زیستشناسی به شناسایی، کمیت سنجی، مطالعه تغییرات پس از ترجمه و برهمکنشهای پروتئینها میپردازد. هدف پروتئومیکس شناسایی پروتئینهای جدید بر اساس نقش، وظیفه و مطالعه نحوه بیان آنها در سیستمهای تنظیمی است. امروزه قسمت عمده فعالیتهای پروتئومیکس تفکیک پروتئینهای بافتها توسط الکتروفورز دوبعدی و شناسایی متعاقب آنها توسط طیف سنجی جرمی است.
کاربردهای پروتئومیکس در ژنتیک و اصلاح نباتات
- بررسی تنوع ژنتیکی شامل تفاوتهای ژنتیکی درون و بین گونهای، تشخیص واریتهها، لاینها و ارقام
- بیان ژنوم؛ مشخص کردن موتانتها، تغییر پذیری بیان پروتئینها براساس اندام و مرحله رشدی گیاه، شناسایی و نشان دادن پروتئینهای حساس به استرسهای غیر زنده
در این صفحه تعداد 4703 مقاله تخصصی درباره پروتئومیکس که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.