Zasoby odpornościowe i czynniki ryzyka a używanie alkoholu i marihuany w okresie wczesnej dorosłości

IntroductionThe aim of the study was an attempt at defining the risk factors and immunity resources allowing prediction of the use and abuse of alcohol and marijuana in early adulthood. Temperament and character traits, anxiety levels, self-destructive tendencies and style of coping with stress were examined.MethodThe research sample included 166 secondary school students aged 18–20 years defined by targeted selection. The following questionnaires were used: AUDIT, Spielberger et al.’s State-Trait Anxiety Inventory, Kelley et al.’s Chronic Self-destructiveness Scale, Endler and Parker's Coping Inventory for Stressful Situations and Cloninger et al.’s Temperament and Character Inventory.ResultsA relationship was demonstrated between temperament and character traits, style of coping with stress, self-destructive tendencies and marijuana/alcohol use (p < 0.05). Temperament and character traits included exploratory excitability, disorderliness, sentimentality, bad habits, vindictiveness and advantage of personal benefits. Among stress-coping styles, important significance was ascribed to emotion-oriented strategy. No significant relationship was found between psychoactive substance use and declared anxiety level.ConclusionsAlcohol and marijuana users significantly differ from abstainers as regards temperament and character traits, manifested, e.g. by a higher degree of exploratory excitability, unconventionality, lower tolerance to monotony, poorer discipline and control in frustrating situations. As regards stress-coping styles – marijuana and alcohol users are worse at coping with frustration, and they tend to focus attention on themselves and their emotional problems. The investigation on the severity of self-destructive tendencies showed that psychoactive substance users have a tendency to initiate intentional suffering and failures, give in to temptation easily and show addictive tendencies.

StreszczenieWprowadzeniePrzedmiotem pracy była próba zdefiniowania czynników ryzyka i zasobów odpornościowych pozwalających przewidzieć sięganie i nadużywanie alkoholu lub marihuany w okresie wczesnej dorosłości. Badaniu poddawano cechy temperamentu i charakteru, poziom lęku, tendencje autodestruktywne oraz styl radzenia sobie ze stresem.MetodaBadana próba została określona poprzez celowy dobór i objęła 166 uczniów szkoły średniej w wieku 18–20 lat. W badaniu wykorzystano następujące narzędzia: AUDIT (The Alcohol Use Disorders Identification Test), Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI (State-Trait Anxiety Inventory) Spielbergera i wsp., Skalę Chronicznej Autodestruktywności (Chronic Self-destructiveness Scale) Kelley i wsp., kwestionariusz CISS (Coping Inventory for Stressful Situations) Endlera i Parkera oraz TCI (Temperament and Charakter Inventory) Cloningera i wsp.WynikiWyniki wskazują, że istnieje związek pomiędzy cechami temperamentu i charakteru, stylem radzenia sobie ze stresem oraz tendencjami autodestruktywnymi a zażywaniem marihuany i alkoholu (p < 0,05). Wśród cech temperamentu i charakteru wyodrębniono ciekawość poznawczą, nieuporządkowanie, sentymentalność, złe nawyki, poziom wyrozumiałości oraz przewagę korzyści osobistych; wśród styli radzenia sobie ze stresem istotne znaczenie przypisano strategii skoncentrowanej na emocjach. Nie wykryto zależności pomiędzy sięganiem po substancje psychoaktywne a deklarowanym poziomem lęku.WnioskiOsoby zażywające alkohol i marihuanę istotnie różnią się od abstynentów w zakresie cech temperamentu i charakteru, co u tych pierwszych przejawia się m.in. wyższym poziomem ciekawości poznawczej, niekonwencjonalnością, niższą tolerancją na monotonię, słabszym zdyscyplinowaniem i opanowaniem w sytuacjach frustrujących. W zakresie stylów radzenia sobie ze stresem wykazano, że osoby palące marihuanę i pijące alkohol gorzej radzą sobie z frustracją, koncentrują uwagę na sobie i własnych problemach emocjonalnych. Badanie nasilenia tendencji autodestruktywnych ujawniło, że osoby używające substancji psychoaktywnych mają skłonność, na istotnie wyższym od abstynentów poziomie, do inicjowania intencjonalnego cierpienia, niepowodzeń i porażek, łatwo ulegają pokusom, przejawiają skłonność do uzależnień.