Programy przygotowujące do wyjścia na wolność i opieka postpenitencjarna dla kobiet uzależnionych od narkotyków odbywających karę pozbawienia wolności – perspektywa międzynarodowa

IntroductionThe psychological and social situation of incarcerated drug addicted women is described, as is the offer of pre- and post-release programmes. A literature review of this kind of programme evaluation studies indicates they are an important and necessary part of penitentiary system.MethodsThe article presents data from the study “Female Drug Users in European Prisons – best practice for relapse prevention and reintegration” (PI: Heike Zurhold, Centre for Interdisciplinary Addiction Research, University of Hamburg, project no: JAI/2003/AGIS/191) conducted in five European countries – Austria, Spain, Germany, Poland and Great Britain (Scotland).ResultsFemale drug users need to overcome many social and psychological obstacles on leaving prison. They often suffer from many emotional, health, social and financial problems. The creation of pre- and post-release programmes that provide support and take into consideration the specific needs and deficits of that group is an important task of penitentiary institutions and non-governmental organisations cooperating with them. It seems that effective cooperation between different institutions and organisations is a key element helping to bridge prison life and life outside prison and accessing those individuals with an offer most tailored to their specific needs.

StreszczenieWprowadzenieW artykule opisano psychologiczną i społeczną sytuację kobiet uzależnionych od narkotyków przebywających w zakładach karnych w pięciu krajach europejskich – Austrii, Hiszpanii, Niemczech, Polsce i Wielkiej Brytanii (Szkocji) oraz ofertę tych krajów w zakresie opieki penitencjarnej oraz przygotowania do wyjścia na wolność. Z przeglądu badań poświęconych efektywności interwencji terapeutycznych, uwzględniających specyficzne problemy kobiet uzależnionych od narkotyków przebywających w zakładach karnych, wynika, że programy takie są ważnym i potrzebnym elementem systemu opieki penitencjarnej.MetodaZaprezentowano wyniki wieloośrodkowego europejskiego badania “Female Drug Users in European Prisons – best practice for relapse prevention and reintegration” (koordynator projektu: Heike Zurhold, Centre for Interdisciplinary Addiction Research, University of Hamburg, numer projektu: JAI/2003/AGIS/191).WynikiUzależnione kobiety, wychodząc na wolność po pobycie w zakładach karnych, muszą pokonać wiele barier psychologicznych i społecznych. Wiele z tych kobiet doświadcza szeregu problemów zdrowotnych, psychologicznych i społecznych. Zadaniem instytucji penitencjarnych, rehabilitacyjnych oraz organizacji pozarządowych jest stworzenie systemu pomocy uwzględniającego specyficzne potrzeby tej grupy. Wydaje się, że efektywna współpraca jednostek penitencjarnych z wolnościowymi instytucjami terapeutycznymi oraz z sektorem organizacji pozarządowych pełni rolę pomostu pomiędzy zakładem karnym a życiem na wolności, co pozwala skutecznie dotrzeć do osób osadzonych w zakładach karnych z ofertą adekwatną do specyficznej sytuacji każdej z nich.