دانلود مقالات ISI درباره ماده حاجب پزشکی، ماده کنتراست زا پزشکی + ترجمه فارسی

ماده حاجب پزشکی یا ماده کنتراست زا پزشکی Contrast agent ماده‌ای است که برای افزایش کنتراست مایعات و ساختارها در تصویربرداری پزشکی بکار می رود. ماده حاجب پزشکی امواج فراصوت یا انرژی الکترومغناطیس حاصل از منابع خارجی را جذب می‌کند و یا تغییر می دهد و به این دلیل متفاوت از پرتودارو می باشد که دارویی است که با یک یا چند نوع ایزوتوپ نشانه گذاری شده است و از خود پرتوزایی میکند. ماده حاجب پزشکی معمولاً به منظور افزایش پدیداری لوله گوارشی و رگ خونی استفاده می شود. مواد حاجب پزشکی شامل انواع گوناگونی می‌باشند که بر اساس نوع تصویربرداری پزشکی که در آن کاربرد دارند دسته بندی می‌شوند. رایج ترین نوع ماده حاجب پزشکی، ماده حاجب پرتونگاری می باشد که برای افزایش کنتراست در تصویربرداری پرتونگاری بکار می رود. در کل ماده حاجب یا همان کنتراست زا به ماده ای گفته می شود که به عنوان فاکتوری برای بالا بردن میزان کنتراست در پرتونگاری در حیطه تصویر برداری پزشکی و همچنین فیزیک پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. تقسیم بندی مواد حاجب: به طور کلی مواد حاجب را براساس افزایش یا کاهش تفاوت جذب میان بافت های مجاور به دو دسته عمده تقسیم بندی می کنند: 1- مواد حاجب منفی یا کنتراست های شفاف: عدد اتمی آنها پایین است. پرتوهای ایکس را به میزان کمتری در خود جذب می کنند. عوامل تابش را در آنها باید کاهش داد. در فیلم پرتونگاری تصویر تیره دارند. برروی صفحه فلوروسکوپی یا تلویزیون تصویر روشن ایجاد می کنند. اکسیژن، دی اکسید کربن، هوا و اکسید نیترو مثال های خوبی از این دسته مواد می باشند که البته امروزه کمتر کاربرد دارند. 2- مواد حاجب مثبت یا کنتراست های کدر: عدد اتمی آنها بالاست. پرتوهای ایکس را به میزان بیشتری در خود جذب می کنند. عوامل تابش را در آنها باید افزایش داد. در فیلم پرتونگاری تصویر سفید دارند. بروی صفحه فلوروسکوپی یا تلویزیون تصویر تیره ایجاد می کنند. نظیر ترکیبات یددار و ترکیبات باریم. ماده حاجب سونوگرافی: از ماده حاجب ریز حبابی در سونوگرافی و به ویژه در پژواک نگاری قلب به منظور تشخیص شانت قلبی استفاده می شود. این ریز حباب ها از جنس سرم نرمال سالین می باشند و به اندازه کافی بزرگ هستند که نتوانند وارد مویرگ‌های شش شوند و بنابراین به هنگام تصویر برداری تنها در صورت وجود شانت نامعمول راست به چپ این ریز حباب‌ها در سمت چپ قلب دیده می‌شوند. ساختار مواد حاجب ریز حبابی اغلب شامل میزان کمی از نیتروژن و فلوئوروکربن می‌باشد که توسط پوسته‌ای از جنس پروتئین یا لیپید یا پلیمر تقویت و حمایت می‌شوند. البته این مواد حاجب ریز حبابی به اندازه کافی کوچک هستند که بتوانند از طریق مویرگ‌ها وارد بطن چپ قلب شوند و کنتراست تصویر از ناحیه و پدیداری دیوارهای بطن در تصویر را افزایش دهند. تفاوت میان چگالی دیوار مایع اطراف ریز حباب و گاز درون آن فراصوت را به شدت پراکنده و به سمت دستگاه سونوگرافی بازتاب می‌کند و این فرایند پشت پخش سبب ایجاد میزان بالای سیگنال در مایعات حاوی ریز حباب ها می‌شود که در تصویربرداری نیز قابل مشاهده می باشد.