تنفس(به انگلیسی: Respiration) به مجموع دو عمل فروبردن هوا به داخل دستگاه تنفسی (دَم) و سپس خارج کردن هوا (بازدم) که هدف آن تبدیل اکسیژن به خون و خارج کردن دی اکسید کربن از خون است عمل تنفس میگویند.
تنفس فرایندی است در جهت گردش عقربه های ساعت. در جنگل، میتوان تغییرات مشخص غلظت دیاکسیدکربن را اندازه گیری کرد. توزیع متوسط دی اکسید کربن در جو، در حدود 320 قسمت در میلیون است. هنگامی که با طلوع خورشید، عمل فتوسنتز آغاز میشود و دی اکسید کربن موجود را درختان مصرف و به ترکیبات آلی تبدیل میکنند، مقدار آن شدیدا کاهش مییابد.
در اواسط روز، شدت تنفس بالا میرود و مصرف دی اکسید کربن کاهش مییابد و به 10 تا 15 قسمت در میلیون، کمتر از متوسط روزانه اندازه گیری شده در ناحیه تاج درخت، میرسد. با غروب خورشید، عمل فتوسنتز هم متوقف میشود، اما تنفس ادامه مییابد و مقدار دی اکسید کربن در نزدیکی سطح زمین ممکن است به 400 قسمت در میلیون هم برسد.
انسان و بیشتر موجودات زنده، اکسیژن هوا را جذب کرده و صرف سوخت و سازهای داخلی میکنند و در عوض دی اکسید کربن به هوا بر میگرداند. این فرایند تولید دی اکسید کربن، تنفس نام دارد. تنفس در زندگی انسان و موجودات دیگری که مصرف کننده اکسیژن هستند، نقش اساسی ایفا میکنند.
دو نوع تنفس در موجود زنده وجود دارد:
1• تنفس داخلی (سلولی): تنفس داخلی، تبادل گازها بین جریان خون و سلول های مجاور صورت میگیرد. خون در طی عبور از میان بافت های بدن، تقریباً به اندازه ۵ تا ۷٪ از حجم خود، اکسیژن از دست میدهد و ۴ تا ۶٪ دیاکسید کربن دریافت میکند. هنگامی که دما یا اسیدیته، افزایش پیدا میکند، اکسیژن بیشتری به بافت ها میرسد. قسمت اعظم اکسیژن خون به هموگلوبین گویچه های سرخ خون (Red Blood Cell) پیوند میشود. اما تنها ۳۰٪ دیاکسید کربن توسط این سلول ها حمل شده، بقیه آن در پلاسما حل میشود.
2• تنفس خارجی (ریوی): تنفس خارجی، تبادل گازها بین ریه و جریان خون است. بسیاری از تجهیزات تنفسی، با اندازهگیری یا درمان وضعیت های ناهنجار تنفس خارجی سروکار دارند. تنفس خارجی دو مرحله دارد: دَم و بازدم.
طبق یک برآورد قابل قبول، هر سال 20 تا 30 میلیارد تن کربن، در خشکی های زمین به ترکیبات آلی تبدیل میشود. مقدار کربنی که سالانه به صورت دیاکسیدکربن توسط فیتوپلانکتون (Phytoplankton) اقیانوس ها مصرف میشود، در حدود 40 میلیارد تن است. هم دی اکسید کربن مصرفی و هم اکسیژن آزاد شده از طریق عمل فتوسنتز فیتوپلانکتون، بیشتر به صورت گاز است و در آب سطحی اقیانوس به حالت محلول در میآید. در داخل اقیانوس، اکسیژن رها شده توسط موجودات دریایی به مصرف میرسد و تجزیه نهایی این موجودات باعث رها شدن دی اکسید کربن و برگشت آن به داخل محلول اولیه میشود.
اجزای تشکیل دهنده دستگاه تنفس:
1-بینی: بینی خارجی از استخوان ها و غضروف ها تشکیل شدهاست. حفره های بینی از مخاط و عروق خونی پوشیده شدهاند که هوا را قبل از رسیدن به ریه ها گرم و مرطوب میکنند و با کمک موها و مژک ها گرد و غبار آن را میگیرند.
2-حنجره: حنجره که در جلوی گردن قرار گرفته (در موازات سومین تا ششمین مهره گردنی) هم راهی برای عبور هوا است و هم صدا را تولید میکند. ساختمان حنجره از چندین غضروف و عضله تشکیل شدهاست.
3-نای: لوله تنفسی که پس از حنجره قرار گرفته نای است. ساختمان نای از غضروف هایی به شکل حلقه ناقص (Ω) تشکیل شده. نای ۱۲–۱۰ سانتیمتر طول دارد و قطر داخلی آن ۲–۱/۵ سانتیمتر است. این لوله از محاذات (مقابل و روبرو) ششمین مهره گردن به سمت پایین میآید و بعد به دو شاخه راست و چپ تقسیم میشود که این شاخهها نایژه (برونش) نامیده میشود. نایژه راست ۲/۵ سانتیمتر طول دارد و وارد ریه راست میشود. نایژه چپ ۵ سانتیمتر طول دارد و وارد ریه چپ میشود. نایژه ها در داخل ریه ها به شاخه های کوچک تری به نام نایژک (برونشیول) تقسیم میشوند. داخل نای و برونشها سلول های مژکدار وجود دارند که با حرکت خود به سمت دهان ذرات موجود در هوا را بیرون میرانند و مانع رسیدن آنها به ریهها میشوند.
4-ریه ها: ریه ها به شکل نیمه مخروطی هستند و قسمتهای طرفی حفره سینه را پر میکنند. قاعده ریه ها روی پرده دیافراگم (عضلهای که حفره سینه و حفره شکم را از هم جدا میکند) قرار گرفته و قله ریه ها مجاور دنده اول است. ریه کودکان صورتی رنگ است ولی ریه بزرگسالان به علت ذرات زغال وارد شده از راه تنفس خاکستری رنگ میباشد.
در این صفحه تعداد 2421 مقاله تخصصی درباره تنفس که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI تنفس (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.