دانلود مقالات ISI درباره دستگاه عصبی خودمختار یا خودگردان یا اتونوم + ترجمه فارسی

دستگاه عصبی خودمختار یا خودگردان یا اتونوم (Autonomic nervous system) در برگیرنده آن دسته از نورون‌های حرکتی است که فعالیت ماهیچه‌های صاف، تراوش غده‌ها، تپش قلب و روی هم رفته کنش اندام‌های درونی را ساماندهی می‌کنند. این سامانه بطور کلی غیرارادی بوده و بر اندام درونی بدن تاثیر می‌گذارد. به عبارت دیگر آن دسته از نورونهای حرکتی که فعالیت عضلات صاف، ترشح غدد، ریتم قلب و در مجموع فعالیت ارگانهای احشایی را تنظیم می‌کنند تحت عنوان سیستم عصبی اتونوم شناخته می‌شوند. دستگاه عصبی اتونوم از تعداد زیادی گانگلیون اتونوم و دو نورون حرکتی در هر زنجیره به نام نورونهای پیش‌ گانگلیونی و پس گانگلیونی تشکیل شده است. نورنهای پیش گانگلیونی، نورونهایی هستند که جسم سلولی آنها در سیستم عصبی مرکزی قرار گرفته و اکسون آنها برای سیناپس با نورون بعدی تا گانگلیون امتداد یافته است. این دستگاه به کنترل فشار خون شریانی، حرکات و ترشح دستگاه گوارش، تخلیه مثانه، تعریق، دمای بدن و بسیاری فعالیت‌های دیگر کمک می‌کند. یکی از خصوصیات دستگاه خود مختار، سرعت و شدت عمل آن در تغییر دادن اعمال احشایی است. به عنوان مثال دستگاه خود مختار طی 3 تا 5 ثانیه قادر است ضربان قلب را به میزان دو برابر افزایش دهد و طی 10 تا 15 ثانیه می‌تواند فشار خون شریانی را کاهش یا افزایش دهد. این اعمال به صورت غیر ارادی صورت می‌گیرد، ولی مراکز عالی دستگاه عصبی تا حد زیادی در این اعمال موثرند. بر اساس ماده میانجی آزاد شده می‌توان سیستم عصبی خودمختار را به بخشهای کولینرژیک و نورآدرنرژیک تقسیم کرد. نورونهایی که کولینرژیک هستند عبارتند از: کلیه نورونهای پیش عقده‌ای، نورونهای پس عقده‌ای پاراسمپاتیک از نظر تشریحی، نورونهای پس عقده‌ای سمپاتیک از نظر تشریحی که به غدد عرق عصب می‌دهند، نورونهای سمپاتیک از نظر تشریحی که روی عروق خونی عضلات مخطط ختم شده و هنگام تحریک موجب اتساع عروقی می‌شوند. باقیمانده نورونهای پس عقده‌ای سمپاتیک نورآدرنرژیک هستند یا ظاهرا در مورد سلولهای آدرنرژیکی بافت عضله قلبی آدرنرژیک می‌باشند. قسمت مرکزی غده فوق کلیوی در اصل یک عقده سمپاتیک است که در آن سلولهای پس عقده‌ای آکسونهای خود را از دست داده و مستقیما نوراپی‌نفرین، اپی نفرین و مقداری دوپامین را به داخل جریان ترشح می‌کنند. نتیجتا نورونهای پیش عقده‌ای کولینرژیکی که به این سلولها می‌روند به صورت اعصاب حرکتی ترشحی این غده در آمده‌اند. بخشی از دستگاه عصبی خودمختار توسط هیپوتالاموس که در مغز قرار دارد، کنترل می‌شود. داده‌ها وارد هیپوتالاموس می‌شوند و پاسخ متناسب جهت کار یا هماهنگی اندام توسط هیپوتالاموس تنظیم می‌گردد. به عنوان مثال، اگر افزایش فعالیت فیزیکی منجر به کمبود اکسیژن شود، تنفس به طور خودکار عمیق‌تر می‌شود و تعداد تنفس در دقیقه افزایش می‌یابد. فعالیت قلب نیز بیش تر می‌شود و بدن را از مقدار بیش تری خون غنی از اکسیژن بهره‌مند می‌سازد. دستگاه عصبی سمپاتیک از نواحی سینه‌ای و کمری نخاع شروع می‌شود. اثرات دستگاه عصبی سمپاتیک در زمانی که در حالات استرس روحی یا فیزیکی هستیم، بروز می‌کند. در این شرایط، ماهیچه‌ها شروع به کار بیش تری می‌کنند و در نتیجه انرژی بیش تری نیاز دارند. میزان تنفس افزایش می‌یابد، قلب سریع‌تر و با نیروی بیش تری می‌تپد و فشار خون افزایش می‌یابد. سرخرگ‌های کرونری متسع می‌شوند و می‌توانند خون بیش تری را در خود به جریان درآورند.