باکتریوفاژها (باکتریخوارها) یا به اختصار فاژها، ویروسهایی هستند که به باکتریها حمله میکنند و آنها را از بین میبرند. این ویروسها برای باکتریها اختصاصی هستند و نمیتوانند به یوکاریوتها حمله کنند.
باکتریوفاژها، ویروس هایی هستند که به باکتری ها حمله می کنند و آنها را از بین برده، باعث کاهش یا عدم فعالیت آغازگرها می شوند. آنها باعث شکست آغازگرها در تخمیرهای لبنی می شوند. باکتریوفاژ دارای یک اسید نوکلئیک از نوع DNA یا RNA به صورت یک رشته ای یا دو رشته ای می باشد و این اسید نوکلئیک توسط یک غلاف پروتئینی در برگرفته می شود.
هر باکتریوفاژ به صورت اخصاصی عمل می کند. میزبان ویروس ها عبارت از گونه هایی از باکتری هاست که ویروس بتواند آنها را آلوده سازد. ویروس ها فقط در درون گونه های خاصی تکثیر پیدا می کنند و از اینرو آنها را به سه گروه اصلی به نام ویروس های جانوری، گیاهی و باکتریایی یا همان باکتریوفاژ ها طبقه بندی می کنند.
میزبان ویروسها عبارت است از گونههایی از میزبان که ویروس بتواند آنها را آلوده سازد. ویروسها فقط در درون گونههای خاصی تکثیر پیدا میکنند و از اینرو آنها را به سه گروه اصلی به نام ویروسهای جانوری، ویروسهای گیاهی و ویروسهای باکتریایی یا باکتریوفاژها تقسیم میکنند. در هر رده هر نوع ویروس معمولا سلولهای گونه خاصی را میتواند آلوده سازد. میزبانهای خاص یک ویروس بوسیله نیاز لازم برای اتصال اختصاصی ویروس به سلول میزبان و در دسترس بودن عوامل میزبانی ضروری برای تکثیر ویروسها تعیین میگردد.
برای آلوده شدن میزبان بوسیله ویروس سطح خارجی ویروس باید با پذیرندههای اختصاصی سطح سلول میزبان واکنش نشان دهد. در برخی از باکتریوفاژها نقطه پذیرنده یک نوع ماده شیمیایی دیواره سلول میزبان است. باکتریوفاژها پس از تکثیر در داخل باکتریها، آنها را لیز میکنند. بنابراین به نام باکتریوفاژ یا به اختصار فاژ (خورنده باکتری) معروفند. توضیح اینکه هر باکتریوفاژ در یک باکتری اختصاصی و مناسب خود رشد میکند. در طبیعت انواع مختلف باکتری و متناسب با آنها انواع مختلف فاژها وجود دارد.
تاریخچه کشف باکتریوفاژها
در سالهای 1915 و 1917 میلادی دو دانشمند به نامهای توورت و هرله در ضمن آزمایشات خود بطور اتفاقی به وجود این فاژها پی بردند. این دانشمندان ضمن رشد باکتریهای مختلف در محیطهای کشت مایع (مثل آبگوشت) متوجه مردن و یا لیز شدن خودبهخود باکتریها شدند. این دو دانشمند پس از مطالعات کوتاه مدت و با صاف نمودن این محیطهای حاوی فاژ توسط فیلترهای باکتریولوژی وجود این باکتریوفاژها را اثبات کردند.
مختصری از ویروس بدانیم
ویروسها کوچکترین میکروارگانیسمها هستند که با میکروسکوپ نوری قابل رویت نیستند. اندازه آنها بین 300 - 20 نانومتر متفاوت است و تنها با میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهدهاند. ویروسها پارازیتهای داخل سلولیاند که برای تکثیر به یک سلول زنده (یوکاریوت یا پروکاریوت، سلول گیاهی یا پروتوزوئرها و یا قارچها و. . . ) نیاز دارند. آنها فقط قادرند در سیستمهای زنده تکثیر پیدا کنند و در محیطهای کشت مصنوعی تکثیر نمیشوند. کلیه ویروسها فقط یک نوع اسید نوکلئیک دارند، یا DNA دارند و یا فقط RNA دارند. هر دو نوع اسید نوکلئیک در یک ویروس دیده نمیشود. به استثنای ویروسهای سرطانزا.
ویروسها پوشش پروتئینی محافظ اسید نوکلئیک به نام کپسید دارند که از واحدهایی به نام کپسومر تشکیل یافته است. برخی ویروسها حاوی غلاف هستند که آن را از غشای میزبان گرفتهاند. در هیچ یک از ویروسها سیستمهای انرژیزا نظیر میتوکندری و ریبوزوم وجود ندارد، لذا اجبارا پارازیت داخل سلولیاند. ویروسها به درجات حرارت بالا حساس بوده و خاصیت بیماریزای خود را از دست میدهند، ولی بالعکس به درجات حرارت پایین صفر (70- تا 196- درجه سانتیگراد) مقاومند و خاصیت بیماریزایی خود را حفظ میکنند. ویروسها به آنتی بیوتیکها حساس نیستند. در برخی از موارد یاد شده استثناهایی وجود دارد، مثلا ویروس هپاتیت B درجه حرارت جوش را نیز تحمل میکند.
در این صفحه تعداد 726 مقاله تخصصی درباره باکتریوفاژ که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI باکتریوفاژ (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.