کاهش شنوایی میتواند بر توانایی کودک در گفتار، ایجاد ساختارهای زبانی و برقراری مهارتهای اجتماعی تأثیر بگذارد. هرچه کودکی ناشنوا یا کم شنوا، زودتر شروع به دریافت راهکارهای درمانی کند، این تواناییها رشد بهتری خواهند داشت. از این رو، اگر نقص شنوایی در کودک شما تشخیص داده شده، فراموش نکنید که سمعک مناسب برای پیشرفت زبان گفتاری، موفقیت آموزشی و بهبود معاشرت او حیاتی است. متخصصان شنوایی سنجی، بر اساس نوع، شدت کم شنوایی و همچنین ساختار و شکل گوش خارجی، تشخیص میدهند که کودک شما نیاز به استفاده از سمعک دارد یا خیر. پس اگر به هر دلیلی کودک شما نیاز به استفاده از سمعک دارد، آشنایی با انواع سمعک برای کودکان ناشنوا و کم شنوا، ضروری است.
تشخیص کم شنوایی در کودکان
طبق نتایج منتشر شده در سال 2020 توسط دکتر Mandy Mroz، از هر 1000 کودک غربالگری شده برای تشخیص نقص شنوایی در ایالات متحده، حداقل دو مورد در نوزادی به صورت ناشنوا یا کم شنوا متولد میشوند؛ که از طریق غربالگری شنوایی نوزادان شناسایی میشوند. سایر کودکان بعداً در سن کودکی به دلیل عفونت، عوارض جانبی دارو، ابتلا به یک بیماری ژنتیکی یا قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، کم شنوایی پیدا میکنند. اگر مشکوک به کم شنوایی فرزندتان هستید، بلافاصله به متخصص اطفال یا پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
درمان کم شنوایی در کودکان
در واقع هیچ درمان واحدی برای کم شنوایی کودکان وجود ندارد و یک برنامه درمانی خوب شامل نظارت دقیق، پیگیری و کنترل مداوم هر گونه تغییر در کودک است.
گزینههای مختلفی برای کمک به کودکان کم شنوا و خانوادههای آنها وجود دارد:
- آموزش راههای برقراری ارتباط به کودکان و خانوداه هایشان، توسط یک تیم متخصص
- استفاده از دستگاههای تقویت شنوایی مانند انواع سمعک برای کودکان
- کاشت حلزون گوش
- و...
انواع سمعک برای کودکان
انواع سمعک برای کودکان که در هر سنی از جمله نوزادی قابل استفاده هستند، ابزاری برای بلندتر کردن صداها محسوب میشوند. نوزادان کم شنوا با استفاده از سمعک، صداها را بهتر درک کرده و بنابراین، این فرصت را خواهند داشت تا مهارتهای گفتاری را در سنین پایین بیاموزند.
همه مدلهای سمعک، شامل میکروفن برای گرفتن صدا (امواج صوتی) ، پردازنده برای تجزیه و تحلیل صدا و فیلتر کردن صداهای ناخواسته و اضافه مانند صدای باد، و یک بلندگو برای رساندن صدای تقویت شده به عمق و داخل گوش هستند. باتری سمعکها میتواند قابل شارژ یا یکبار مصرف باشد. به علاوه، جدیدترین مدلها برای پخش مستقیم صدای جریان یافته از طریق سمعک، به دستگاههایی مانند تلفنهای هوشمند، تبلت و لپ تاپ نیز متصل میشوند.
بسته به نوع و میزان کم شنوایی کودک، اندازه و سبک سمعک ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال برای کودکان کم سن، از سمعکهای پشت گوشی استفاده میشود؛ زیرا این نوع سمعک برای رشد لاله گوش، مناسبتر هستند. سمعکهای ساخته شده به ویژه برای نوزادان و کودکان بسیار متفاوت با سمعک بزرگسالان کار میکنند. تفاوت اساسی این سمعکها شامل موارد زیر است:
- انواع سمعک برای کودکان، با دوامتر از مدلهای بزرگسال ساخته میشوند.
- سمعکهای کودکان همیشه با سیستمهای FM و سایر وسایل کمکی سازگار هستند. برای کودکان در سنین مدرسه، این نکته به ویژه برای تسهیل ارتباط و یادگیری بسیار مهم است.
- باتری سمعک کودکان در برابر دستکاری مقاومتر هستند. البته توجه داشته باشید که باتریها در صورت عدم استفاده صحیح یا بلعیده شدن، میتوانند مضر باشند.
- سمعک کودکان اغلب مجهز به یک چراغ LED مخصوص است که نشان میدهد سیستم درحال کار است. این ویژگی به والدین و معلمان امکان بررسی سریع دستگاه را میدهد.
- بسیاری از سمعکهای کودکان فاقد هرگونه ماده حساسیت زای احتمالی یا مواد شیمیایی مضر و دارای رنگهای مختلفی هستند.
بسته به نوع مشکل شنوایی، ممکن است کودک شما به سمعک هر دو گوش، یا فقط یک گوش نیاز داشته باشد. سمعکهای دیجیتال که متناسب با نقص شنوایی کودک شما برنامه ریزی میشوند، امروزه بیشتر مورد توجه قرار میگیرند.
به طور کلی دو نوع اصلی سمعک وجود دارد: رایجترین انواع سمعک برای کودکان، سمعکهای پشت گوش (BTE) هستند که برای هر نوع شنوایی مفیدند. سمعکهای درون گوش (ITE) نیز که درون کانال گوش قرار میگیرند، ممکن است خیلی عمیق یا نزدیک به گوش خارجی باشند و معمولاً برای کم شنواییهای ضعیف یا متوسط تجویز میشوند.
چرا کودکان کم شنوا باید از سمعک استفاده کنند؟
اگر کارشناس شنوایی سنجی استفاده از سمعک را برای کودک شما تجویز کند، باید در نظر داشته باشید که استفاده مداوم از این ابزار کمک شنوایی، بهخصوص در سنین رشد، بسیار حائز اهمیت است:
- از زمان تولد تا سه سالگی، مغز کودکان در یک دوره رشد سریع قرار دارد. ورود میزان ثابتی صدا، برای ایجاد مسیرهای طبیعی شنوایی، گفتار و زبان در مغز، بسیار مهم است.
- گوش دادن و صحبت زودهنگام برای رشد زبان بسیار مهم است. اما هنگام یادگیری یک زبان، نمیتوانیم دقیقاً و همان گونه که یک مدرسه فرایند آموزش را انجام میدهد، آن را به کودک بیاموزیم. از این رو یادگیری زبان با مشکل مواجه میشود. در حقیقت، کودکان با قرار گرفتن در معرض مداوم زبان، کلمات و نحوه گفتار و ساختار زبان را میآموزند. از این رو، در کودکان مبتلا به کم شنوایی، این یادگیریِ اتفاقی، باید با گفتار درمانی و زبان درمانی متمرکز بر توجه به این ورودی شنیداری، همراه باشد.
- شنوایی همچنین در ایجاد پیوند با والدین نیز نقش اساسی دارد - به ویژه در نوزادان و کودکان نوپا. چنین ارتباطی اعتماد ایجاد میکند و احساس حضور در جهانی قابل پیش بینی و قابل اعتماد را در کودک شکل میدهد.
چگونه میتوان مشکل کم شنوایی را در کودکان تشخیص داد؟
به طور کلی رفتارهایی مثل پرخاشگری، عدم تطابق و عدم توجه، در کودکان ناشنوا یا کم شنوا بسیار بیشتر از کودکان سالم دیده میشود. اما مشکلات شنوایی علائم دیگری نیز دارند. یکی از علائم اولیه کاهش شنوایی، دشواری در شنیدن دیگران و درک نادرست از گفتههای آنها، به ویژه در مکانهای پر سر و صدا است. این کودکان معمولاً از مردم میخواهند که گفته خود را تکرار کنند یا برای گوش دادن به موسیقی یا تماشای تلویزیون، صدایی بیشتر از آنچه دیگران نیاز دارند را درخواست میکنند. توجه داشته باشید که آزمایشهای شنیداری معمول بر روی نوزادان و کودکان تازه متولد شده، میتواند به تشخیص کم شنوایی در اوایل رشد آنها کمک کرده و با وجود اینکه مشکلات جدی شنوایی در دوران کودکی نادر است، این آزمایشات زود هنگام، اطمینان از مدیریت و درمان هرچه زودتر این قبیل مشکلات را تضمین میکنند. سنین مناسب سنجش شنوایی به سه دوره کلی تقسیم میشوند:
- چند هفته اول تولد
این تستها که با عنوان غربالگری شنوایی نوزادان شناخته میشود، اغلب قبل از ترک بیمارستان پس از زایمان انجام میشوند. این روال برای همه کودکان معمول است و حتی از کسانی که در خانه زایمان میکنند، دعوت میشود تا برای انجام این آزمایشات به بیمارستان مراجعه کنند.
- 9 ماهگی تا 5/2 سالگی
در محدوده سنی 9 ماهگی تا 5/2 سالگی، درصورتی که نگران سلامت شنوایی فرزند خود هستید، تستهای ساده شنوایی سنجی به شما پیشنهاد خواهد شد.
- حدود 4 یا 5 سالگی
آخرین مرحله از تست شنوایی سنجی کودکان، پیش از ورود به مدرسه و معمولاً در محل مدرسه، انجام خواهد شد.
رعایت نکات بهداشتی را فراموش نکنید
- محل نگهداری انواع سمعک برای کودکان، همیشه تمیز، خشک، و دور از گرد و غبار باشد.
- در زمان استراحت یا خواب، سمعک را از گوش کودک خود خارج کنید.
- قالب سمعک را به طور مرتب از جرم پاک کنید.
- برای استفاده از اسپری مو یا مانند آن، سمعک را از گوش کودک خود بیرون بیاورید.
- قبل از برداشتن یا گذاشتن سمعک کودکتان، دستهای خود را با آب و صابون بشویید.
- درصورت استفاده از الکل برای ضدعفونی نمودن سمعک، قبل از مصرف مدت کافی برای خشک شدن سمعک در نظر بگیرید.
- از پنبه، پارچه نخی یا برسهای نرم مخصوص برای پاکسازی سمعک استفاده کنید.
- سمعک نباید در هنگام استحمام، شنا یا در فضاهای مرطوب در گوش کودکتان باشد.
- سمعک را در دماهای خیلی بالا یا خیلی پایین قرار ندهید.
- اگر سمعک بر روی زمین افتاد، قبل از ضدعفونی آن را در گوش کودک قرار ندهید.
- تعویض به موقع فیلتر سمعک را فراموش نکنید.
- و به خاطر داشته باشید که انواع سمعک برای کودکان نباید بوی ناخوشایندی داشته باشد، یا باعث احساس خارش یا سوزش در گوش کودک شود.
جدول مشخصات بیماری
نام بیماری | کم شنوایی در کودکان |
---|---|
تخصص مربوطه | شنوایی سنج – متخصص گوش و حلق و بینی |
علائم | ناتوانی در درک و شنیدن واضح دیگران، پرخاشگری و استفاده از صدای بلند برای تماشای تلویزیون یا گوش دادن به موسیقی |
عوارض | عدم رشد کافی زبان، گفتار و روابط اجتماعی |
علت | برخی بیماریها، عفونت، عوارض جانبی داروها یا صدای بلند ناگهانی |
موارد ریسک بالای ابتلا | کودکانی با سابقه خانوادگی |
روشهای تشخیص | چکاپ به موقع و توجه به علائم رفتاری در کودکان کم سن و سال |
روشهای درمان | کاشت حلزون گوش، جراحی، استفاده از لوازم کمک شنوایی مانند سمعک |