جریان های الکتریکی و کاربرد های آن از مهم ترین عوامل پیشرفت فناوری به دست انسان است. اما همچنان خطرات بسیار زیادی از جانب آن انسان را تهدید می کند. برای تخلیه بار جریان های الکتریکی ناگهانی و سرگردان مانند رعد برق ها، نیاز به تجهیزاتی وجود دارد که بتوانند مورد اصابت این نوع از جریانات قرار بگیرند و یا اینکه تجهیزات الکتریکی را به زمین متصل کنند. این امر سبب می شود این جریان ها به نوعی در زمین آرام بگیرند و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری شود. سیستم یا سازکاری که این جریان ها را به سمت زمین هدایت می کند ارت و یا چاه ارت نام دارد.
سازکار ارتینگ امروزه به صورت گسترده ای در حال اجرا است و در انواع صنایع مانند ساختمان سازی، پتروشیمی و مخابرات انجام می گیرد. در واقع این سازکار حافظ جان انسان ها در برابر جریان ها و نشت های ناگهانی الکتریکی است. وجود این سازکار در تمامی شغل های صنعتی، ساختمان سازی و دکل های مخابراتی الزامی است.
برای جلوگیری از آسیب های احتمالی به وسایل و تجهیزات الکتریکی و یا هر وسیله ای که با برق و الکتریسیته سر و کار دارد نیاز به چاه ارت وجود دارد.
چاه ارت یا ارتینگ چگونه اجرا می شود؟
صفحه ای سینی مانند از جنس مس که رسانای جریان الکتریکی است، درون چاله ای عمیق که همان چاه ارت است قرار می گیرد و از طریق سیم مسی به تابلوی تست باکس وصل می شود. درون چاه را به وسیله خاک بنتونیت پر می کنند. این خاک سبب کم شدن مقاومت زمین، بالا رفتن جذب رطوبت، تبادل یونی و جلوگیری از زنگ زدن و خورده شدن سیم و صفحه مسی چاه ارت می شود.
روش های اجرای سیستم ارتینگ
اجرای سیستم ارتینگ به دو روش کلی انجام می گیرد.
روش سطحی
هماهنطور که از نام روش پیدا است، این روش در مناطقی اجرا می شود که امکان حفر چاه ارت به شکل عمقی وجود نداشته باشد و یا بسیار کم عمق باشد. در اغلب مناطقی که از این روش برای اجرای سیستم ارتینگ و محافظ از جریان الکتریکی استفاده می شود، ویژگی هایی مانند کم بودن فاصله دکل و سایت، سطح صاف و منطقه ای با ارتفاع کم از سطح دریا، به شکل بسیار پر رنگی دیده می شود.
روش عمقی
این روش، روشی است که در آن با حفر چاه ارت عمیق سیستم ارتینگ صورت می گیرد. البته برای حفر چاه باید منطقه حفر به درستی انتخاب شود. معمولا بهترین مکان برای انجام عملیات حفر منطقه ای است که ارتفاع کمتری نسبت به مناطق اطراف خود دارد و مناطقی مانند فضا های سبز و باغچه ها که رطوبت دارند از جمله مناطقی هستند که برتری بیشتری نسبت به دیگر مناطق برای این کار دارند.
چرا از چاه ارت استفاده کنیم؟
چاه ارت کاربرد های مختلفی دارند از جمله جلوگیری از آسیب رسیدن به وسایل و تجهیزات الکترونیکی منحرف کردن امواج رادیویی از سیستم ها. همچنین این چاه سبب حذف نویز های الکترونیکی در انواع تجهیزات الکتریکی نیز می شود و وظیفه حفاظت از ساختمان و افراد داخل ساختمان را از میدان مغناطیسی و صاعقه دارد که مهم ترین کاربرد و وظیفه این سیستم است.
چگونگی تست چاه ارت
به دلیل وظیفه بسیار حساسی که چاه ارت و در کل سیستم ارتینگ دارد، بهتر است در زمان اجرا و راه اندازی چاه ارت، دقت بسیار بالایی را به کار برد تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود. پس از راه اندازی چاه ارت و سیستم ارتینگ، این سیستم حتما باید توسط متخصص مورد بررسی قرار گیرد تا از عملکرد درست آن اطمینان حاصل شود. این بررسی و تست توسط بازرس فنی انجام می گیرد. وظیفه بازرسان، تست چاه ارت و درستی کار این سیستم است.
برای بررسی چاه ارت دو روش وجود دارد. در واقع این چاه ها در دو حالت باز و بسته مورد آزمایش و بررسی قرار می گیرند. این بررسی ها توسط دستگاه ارت تیستر انجام می گیرد.
در حالت بسته باید حداکثر میزان مقاومت 2 اهم باشد و این عدد در حالت باز باید کمتر از عدد 5 اهم باشد. در غیر این صورت باید چاه ارت و ارتینگ دوباره اصلاح شود.
استاندارد های چاه ارت
استاندارد های چاه های ارت متفاوت است و پس از بررسی و تحقیق راجع به محل قرار گیری توسط متخصصان استاندارد گذاری می شوند.
در حالت کلی زمین هایی که برای محل حفر چاه از قبل انتخاب شده اند از لحاظ جنس و مقاومت خاک مورد بررسی قرار می گیرند. برای مثال خاک هایی که مانند خاک رس مقاومت پایینی دارند، نیاز به حفر چاه هایی با عمق کم تر دارند. همین عمق کم برای آن ها کفایت می کند اما خاک هایی که جنس سنگی دارند و از مقاومت بالایی هم برخوردارند نیاز به حفر چاه در عمق های بیشتری را دارند.
چاه های ارت معمولا بین 4 تا 8 یا 9 متر ارتفاع و قطری 80 سانتی متری دارند.
سخن نهایی
برای جلوگیری از بروز حوادث احتمالی که ممکن است خساراتی مالی و یا حتی جانی داشته باشند، بهتر است به سیستم ارتینگ توجه ویژه ای شود. اگر شما صاحب صنعتی نیستید و یا در ساخت و ساز دستی ندارید بهتر است قبل از خرید کارگاه ها و یا ساختمان مسکونی تحقیقات کاملی را راجع به نحوه ساخت و اجرای ارتینگ در آن محل و ساختمان انجام دهید. اگر به عنوان یک فرد صنعت گر این مطلب را می خوانید لطفا به ارتینگ توجه بسیاری داشته باشید. قبل از خرید و راه اندازی چاه ارت نسبت به اطلاع از قیمت بنتونیت و سایر تجهیزات چاه ارت و هزینه راه اندازی آن اقدام نمایید.