مقدمه
طبق آمارهای اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، در طی 47 سال گذشته نرخ چاقی در سراسر جهان 3 برابر شده است. چاقی یکی از مهمترین عوامل افزایش ابتلا به بیماریهای غیر واگیر مانند دیابت، مشکلات عروقی، سکته، آرتروز و... محسوب میشود و مطالعات اخیر نشان داده که با بروز برخی سرطانها مرتبط است! مدیرکل بیماریهای غیر واگیر وزارت بهداشت میگوید: «در حال حاضر حدود %65 جمعیت کشور چاق یا درگیر اضافهوزن هستند و این عدد، جمعیت قابلتوجهی را نشان میدهد.» بهغیراز عوامل ژنتیکی و نژادی، کمتحرکی، مهمترین عامل افزایش وزن است. ورزش و تغذیه سالم مطمئنترین راه برای رسیدن به وزن متعادل و بالا بردن سطح سلامت است اما در کنار آن شاید نوشیدن یک فنجان قهوه تلخ روند لاغری شمارا افزایش دهد. در این مقاله قصد داریم تأثیر قهوه بر کاهش وزن و بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری را بررسی کنیم؛ با ما همراه باشید.
بهترین زمان مصرف قهوه تلخ برای لاغری
در حالی که بیشتر افراد برای افزایش هوشیاری و بالا بردن سطح انرژی و کاهش وزن، صبح خود را با نوشیدن قهوه آغاز میکنند، کارشناسان معتقد هستند که مصرف قهوه در ساعات اولیه صبح، اصلاً ایده خوبی نیست! کافئین موجود در قهوه میتواند در تولید هورمون کورتیزول تداخل ایجاد کند؛ کورتیزول، نوعی هورمون استروئیدی است که توسط غدد فوق کلیه ترشح میشود.
هورمون کورتیزول در تنظیم قند، مبارزه با عوامل عفونی، سیکل طبیعی خوابوبیداری و ایجاد هوشیاری نقش مؤثری دارد. در ساعات اولیه صبح میزان این هورمون در بدن به حداکثر خود میرسد. مصرف کافئین در زمان بالا بودن مقدار این هورمون، باعث میشود که بدن به کافئین متکی شود؛ درنتیجه ترشح کورتیزول کاهش پیداکرده و یا به ساعات دیگر روز موکول میگردد. به شکل طبیعی میزان هورمون کورتیزول بعدازظهر کاهش پیدا میکند اما اختلال ایجادشده باعث میشود که میزان ترشح این هورمون در ساعات پایان روز بالا برود و نتیجه آن چیزی جز بیخوابی و مشکلات وابسته به آن نیست!
به گفته دانشمندان، میزان ترشح هورمون کورتیزول به لحاظ بیولوژیکی در ساعات 8 تا 9 صبح و ظهر تا 1 بعدازظهر و همچنین 5:30 تا 6:30 بعدازظهر به اوج خود میرسد؛ بنابراین قهوه باید در بازه زمانی بین 9:30 صبح تا 11:30 قبل از ظهر مصرف شود. طبق توصیه کارشناسان بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری اواسط صبح یا اوایل ظهر است. مصرف قهوه تلخ در این زمان برای کاهش اشتها و افزایش میزان متابولیسم، ایده آل است.
خواص قهوه تلخ
مصرف بهینه قهوه تلخ در طول روز که چیزی حدود 2 الی 5 فنجان تخمین زدهشده است، میتواند در بهبود سلامت شما تأثیر مثبتی داشته باشید. در این بخش با خواص قهوه تلخ بیشتر آشنا میشوید.
- قهوه تلخ میزان انرژی شمارا افزایش میدهد: کافئین موجود در قهوه با افزایش اثربخشی دوپامین و در مقابل کاهش عملکرد آدنوزین، قدرت و توان ما را بالا میبرد. مطالعات انجامشده بر روی ورزشکاران نشان داد که مصرف قهوه مدتزمان رسیدن به احساس خستگی را در آنها افزایش داده است. به یاد داشته باشید بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری 1 ساعت قبل از شروع ورزش است.
- قهوه ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد: بر اساس تحقیقات انجامشده در سال 2019، نوشیدن قهوه تلخ ممکن است با بهبود متابولیسم قند، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد.
- نوشیدن قهوه تلخ باعث حفظ سلامت مغز میشود: طبق یافتههای محققان دانشگاه تورنتو، مصرف قهوه میتواند یک اثر محافظتکننده عصبی داشته باشد و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و همچنین بیماری پارکینسون را کاهش دهد.
- قهوه تلخ به کاهش وزن کمک میکند: قهوه با افزایش انرژی میزان تمایل افراد را به تحرک بالا میبرد همچنین برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف قهوه تلخ میتواند میزان ذخیره چربی در بدن را کاهش دهد.
- مصرف قهوه احتمال ابتلا به افسردگی را کاهش میدهد: تحقیقات نشان میدهد ابتلا به افسردگی در افرادی که قهوه تلخ مینوشند کمتر است.
- قهوه تلخ میزان ابتلا به سرطان و حمله قلبی را کاهش میدهد.
- قهوه تلخ خطر ابتلا به بیماریهای کبدی را کاهش میدهد.
- مصرف قهوه تلخ به حفظ سلامت قلب و عروق و پیشگیری از سکته کمک میکند.
- برخی تحقیقات مصرف قهوه را با کاهش میزان مرگومیر و افزایش طول عمر مرتبط میدانند.
پیشگیری از بیماریهای قلبی
تجزیهوتحلیل دادههای سه کار آزمایی بزرگ و شناختهشده بیماری قلبی که در مجله انجمن قلب آمریکا Circulation: Heart Failure منتشر شد، نشان میدهد که مصرف قهوه کافئین دار، خطر ابتلا به نارسایی قلبی را کاهش میدهد. این بررسی در طی 10 سال بر روی 21000 بزرگسال که در روز 3 فنجان قهوه مینوشیدن انجامشده است. به گفته محققان این مطالعات هنوز در ابتدای راه است و هنوز شواهد واضح و کافی وجود ندارد تا بهطورقطع اعلان شود که افزایش مصرف قهوه میتواند به کاهش خطر ابتلا به نارسایی قلبی کمک کند. بهتر است اعتدال در مصرف قهوه را رعایت کنید؛ مخصوصاً اگر بهقصد کاهش وزن تمایل به نوشیدن قهوه دارید، افزایش میزان کافئین میتواند خطرناک باشد!
همانطور که پیشتر گفته شد مصرف 2 الی 3 فنجان قهوه تلخ در طول روز بیضرر است؛ لازم به ذکر است که در بیشتر مطالعات یک فنجان قهوه حاوی 8 اونس قهوه است، درحالیکه فنجان استاندار کافی شاپ حدود 16 اونس است. فراموش نکنید بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری اوایل روز است.
کمک به چربی سوزی
مطالعه انجامشده در دانشگاه ناتینگهام انگلستان نشان داد که قهوه از طریق تحریک چربیهای قهوهای بدن میزان کالری سوزی را افزایش میدهد. درگذشته اینطور تصور میشد که چربی قهوهای فقط در بدن پستاندارانی که به خواب زمستانی میروند وجود دارد؛ اما اکنون مشخصشده است که این نوع چربی در بدن انسان نیز موجود است. چربی قهوهای بدن را گرم میکند؛ تولید گرما یعنی مصرف انرژی و بالا رفتن سوختوساز بدن و درنهایت افزایش میزان مصرف کالری. به گفته دانشمندان بافت چربی قهوهای میتواند 300 برابر بیشتر از بقیه اندامها گرما تولید کند! در بدن هر فرد بالغ، حدود 50 تا 100 گرم چربی قهوهای موجود است. مصرف قهوه تلخ در طول روز اثر تحریککننده بر این نوع چربی دارد، بهاینترتیب با مصرف قهوه میتوانید چربی بیشتری بسوزانید.
بعضی از رژیمهای لاغری مدعی هستند که برای اثربخشی بیشتر قهوه، باید اول صبح و با معده خالی مصرف شود. باید بدانید که قهوه، طبیعتی اسیدی دارد؛ PH قهوه حدود 13/5 – 85/4 است. مصرف قهوه بهصورت ناشتا، باعث افزایش میزان اسید معده شده که درنهایت سوزش سر دل و یا ریفلاکس (برگشت اسید معده به داخل مری) را به دنبال دارد. بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری بعد از صبحانه و اواخر صبح است؛ بهتر است صبحانه شما حاوی مواد غذایی قلیایی مانند بلغور جو دوسر یا آووکادو و یا نان تست به همراه تخممرغ باشد تا خاصیت اسیدی قهوه را متعادل کند.
کاهش احتمال سکته
بیماریهایی مانند فشارخون بالا، مشکلات قلبی-عروقی، کلسترول بالا و دیابت میتوانند احتمال بروز سکته را افزایش دهند. قهوه حاوی 1000 ترکیب شیمیایی مختلف است که احتمالاً خطر سکته را کاهش میدهد. مواد معدنی موجود در قهوه مانند کروم و منیزیم، قند خون را کاهش میدهند و به این شکل از ابتلا به دیابت جلوگیری میکنند؛ دیابت با تخریب رگها و تصلب شرایین ارتباط مستقیم دارد!
قهوه تلخ که با فیلتر درستشده باشد میتواند کلسترول را کاهش دهد. افزایش کلسترول یا چربی خون بهعنوان دلایل عمده سکته قلبی شناخته میشود، مصرف قهوه تلخ با کاهش میزان LDL یا کلسترول بد، احتمال سکته را کاهش میدهد.
مطالعات علمی نشان میدهد افرادی که در طول روز 3 تا 4 فنجان قهوه مینوشند 22 درصد کمتر از بقیه افراد در معرض مرگ ناشی از سکته مغزی و مشکلات قلبی هستند. البته تحمل کافئین در افراد مختلف متفاوت است، گاهی بعضی از افراد با نوشیدن یک فنجان قهوه دچار تپش قلب و اضطراب میشوند؛ اگر چنین مشکی را مشاهده کردید بهتر است از چای سبز یا جایگزینهای دیگر استفاده کنید.
بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری بستگی به میزان تحمل شما نسبت به کافئین دارد؛ اگر بهسادگی دچار اختلال در خواب شبانه میشوید بهتر است نوشیدن قهوه را به قبل از ظهر موکول کنید و به یاد داشته باشید بعد از ساعت 3 بعدازظهر از نوشیدن قهوه خودداری نمایید.
کاهش احتمال ابتلا به سرطان
مطالعات جدید نوشیدن قهوه را با کاهش خطر ابتلا به برخی سرطانها ازجمله سرطان پروستات، سرطان کبد، سرطان آندومتر و برخی سرطانهای دهان و گلو مرتبط میدانند. لازم به ذکر است نتایج بهدست آمده از مشاهده افرادی که در روز 4 تا 6 فنجان قهوه مصرف میکردند بهدست آمده است، این میزان مصرف قهوه بسیار زیاد است و میتواند عوارض و مشکلاتی را به دنبال داشته باشد!
مصرف زیاد کافئین میتواند تحریککننده میگرن، مشکلات گوارشی و همچنین باعث تداخل در خواب شود، مصرف شیرینی و خامه به همراه قهوه همچنین مشکلات چاقی و اضافهوزن را به دنبال خواهد داشت که خود میتواند زمینه بروز برخی سرطانها را افزایش دهد!
به گفته انجمن سرطان آمریکا بهترین روش برای دوری از ابتلا به سرطان، عدم استعمال دخانیات، تغذیه سالم، تحرک بدنی مناسب، مصرف میوه و سبزیها است. باآنکه قهوه نیز دارای ترکیبات آنتیاکسیدانی است اما کسب این ترکیبات فعال از میوه و سبزیها روش سالمتری است.
بررسیهای نشان میدهد که تا 6 ساعت بعد از نوشیدن قهوه خواب دچار اختلال میشود یعنی اگر قصد دارید ساعت 10 شب به خواب بروید نباید بعد از ساعت 4 بعدازظهر قهوه بنوشید، زیرا در غیر این صورت زمان استراحت شما کاهش پیدا میکند؛ طبق توصیه کارشناسان بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری قبل از ساعت 2 بعدازظهر است.
انرژیزا
کافئین موجود در قهوه نوعی محرک دستگاه عصبی مرکزی است؛ با نوشیدن قهوه میزان هوشیاری و تمرکز شما افزایش پیدا میکند. تقریباً 5 تا 30 دقیقه بعد از نوشیدن قهوه تلخ، نتیجه آن را احساس خواهید کرد؛ این اثرات میتواند تا 12 ساعت ادامه داشته باشد.
کافئین بر روی همه افراد تأثیر یکسان ندارد، افرادی که بهطورمعمول قهوه مینوشند بعد از مدتی متوجه خواهند شد که برای بهدست آوردن همان احساس شادابی و لذت، باید قهوه بیشتری مصرف کنند؛ در حقیقت بهمرورزمان بدن نسبت به کافئین مقاومت پیدا میکند! طبق گفته آژانس ایمنی غذای اروپا (EFSA) کافئین موجود در قهوه، ظرفیت و توان ورزشکاران را در انجام تمرینات استقامتی بالا میبرد. کافئین با مسدود کردن گیرندههای آدنوزین و افزایش ترشح آدرنالین و کورتیزول، باعث بهبود فعالیت فیزیکی و افزایش تمرکز میشود.
به این ترتیب میتوان گفت بهترین زمان مصرف قهوه تلخ برای لاغری یک ساعت قبل از تمرینات ورزشی است، همانطور که بارها در این مقاله ذکر شد، دقت کنید مصرف قهوه نزدیک به ساعت خواب شبانه شما نباشد! حداقل 6 ساعت قبل از به خواب رفتن باید از مصرف قهوه خودداری کنید.
نتیجه گیری و جمع بندی
طبق یافتههای جدید علمی، مصرف متعادل قهوه میتواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد؛ کافئین موجود در قهوه عامل اصلی خواص انرژیزایی آن است، تقریباً هر 250 میلی لیتر اسپرسو یا لَته حاوی 110-105 میلیگرم کافئین است. کافئین با تحریک چربیهای قهوهای بدن باعث تولید گرما و افزایش چربی سوزی میشود به همین دلیل بسیاری از افراد برای کاهش وزن به مصرف این نوشیدنی روی آوردهاند. مقدار مصرف قهوه بستگی به میزان توان و تحمل شما نسبت به مصرف کافئین دارد. میزان 2 تا 4 فنجان قهوه در روز برای بیشتر افراد بیضرر است ولی شاید در بعضی افراد، مقدار کم آن نیز مشکلاتی مانند لرزش دست، افزایش اسید معده، اضطراب و تحریکپذیری را به همراه داشته باشد! بهترین زمان خوردن قهوه برای لاغری قبل از ساعت 2 بعدازظهر است؛ زیرا با ترشح هورمون کورتیزول و خواب شبانه تداخل نخواهد داشت. مصرف قهوه برای زنان باردار و کودکان مناسب نیست. فراموش نکنید برای بهرهمندی از ویژگیهای مثبت نوشیدن قهوه، باید آن را بهصورت تلخ مصرف کنید.