بدن به طور طبیعی مقادیری از هورمون‌ها را به منظور کارکرد بهتر ترشح می‌کند. هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در سیستم جنسی، عصبی و رشد بدن دارند. زمانی که چرخه طبیعی تولید هورمون‌ها به هم می‌ریزد، علائمی در بدن ایجاد می‌شود که به ما هشدار می‌دهد تا نسبت به برطرف کردن مشکل اقدام کنیم. در این راستا داروهایی برای متعادل‌سازی ترشح هورمون‌ها در بدن به کار برده می‌شوند. قرص سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound) یکی از انواع داروهای هورمونی است که در دسته داروهای ضد بارداری طبقه‌بندی می‌شود. اما نقطه اثر آن تنها برای پیشگیری از بارداری نیست و ممکن است برای درمان سایر مشکلات نیز تجویز شود. هدف ما در این عنوان، آشنایی با نحوه اثرگذاری این دارو و روش استفاده از آن است.
قرص سیپروترون کامپاند چیست؟
سیپروترون کامپاند یک استروئید است که در ترکیب با اتینیل استرادیول برای درمان زنان مبتلا به آکنه شدید و علائم آندروژنیزاسیون استفاده می‌شود. این دارو ممکن است تحت نام‌های تجاری متعدد و یا به اشکال مختلف موجود باشد. دوز معمول استفاده از این دارو در بزرگسالان، با یک قرص سیپروترون کامپاند 50 میلی گرم دو بار در روز شروع می‌شود؛ البته مدت زمان مصرف این قرص باید به صورت فردی و توسط پزشک تعریف شود. دوز روزانه باید تقسیم و بعد از وعده‌های غذایی صبح و عصر مصرف گردد.
موارد مصرف قرص سیپروترون کامپاند
این دارو در شرایط مختلف و برای درمان عارضه‌های گوناگون به کار برده می‌شود. کنترل آکنه در زنان و همچنین مقابله با پرمویی ناشی از آندروژن مهمترین بیماری‌هایی هستند که با قرص سیپروترون کامپاند درمان می‌شوند. جالب است بدانید که برای کاهش میل جنسی در مردان می‌توان از سیپروترون 50 میلی گرمی استفاده کرد. این دارو همچنین به تنهایی در دوزهای بسیار بالاتر برای درمان تسکینی بیماران مبتلا به سرطان پروستات استفاده می‌شود. آنتی آندروژن‌هایی مانند سیپروترون اثر هورمونی به نام تستوسترون را خنثی می‌کنند؛ این عمل باعث کاهش تولید تستوسترون در بیضه‌ها می‌شود که سلول‌های سرطانی پروستات برای رشد به آن نیاز دارند.
موارد منع مصرف قرص سیپروترون کامپاند
در برخی شرایط باید از مصرف قرص سیپروترون (Cyproterone Compound) اجتناب کرد. بهتر است در زمان مراجعه به پزشک در مورد شرایط جسمی خود و داروهایی که مصرف می‌کنید صحبت کنید تا پزشک عوارض احتمالی را پیش بینی کند. به طور کلی در مورد افسردگی‌های شدید، نارسایی کبد، سابقه آمبولی، سرطان‌های پستان و دستگاه تناسلی باید از مصرف این قرص اجتناب نمود. علاوه بر این در دوران بارداری و شیردهی نیز نباید به هیچ عنوان این دارو را مصرف کرد. بیماری دیابت از دیگر شرایطی است که بر مصرف این دارو تاثیرگذار خواهد بود.
مکانیسم اثر قرص سیپروترون کامپاند
سیپروترون با مهار ترشح هورمون لوتئینیزه کننده که منجر به کاهش تولید تستوسترون بیضه می‌شود، بازخورد منفی روی محور هیپوتالاموس هیپوفیز اعمال می‌کند. سیپروترون اثر هورمون‌های طبیعی مردانه را بر رشد سلول‌های پروستات مسدود می‌کند. سیپروترون کامپاند توسط آنزیم CYP3A4 متابولیزه می‌شود و متابولیت فعال 15بتا هیدروکسی سیپروترون را تشکیل می‌دهد که فعالیت آنتی آندروژنی خود را حفظ می‌کند، اما فعالیت پروژستاتیک را کاهش می‌دهد.
عوارض جانبی سیپروترون کامپاند
هر دارو به موازات اثرات درمانی که بر بدن دارد، می‌تواند عوارض ناخواسته‌ای را نیز در پی داشته باشد. پزشک معمولا جایی تصمیم به تجویز یک دارو می‌گیرد که تشخیص دهد منافع آن بر عوارض دارو ارجعیت دارد. بنابراین لازم است تا طول درمان خود را کامل کنید. در مورد قرص سیپروترون کامپاند نیز این عوارض وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- سرگیجه
- کاهش میل جنسی
- بزرگ شدن سینه در مردان
- خواب آلودگی
- ضعف
- حالت تهوع
- درد شکم
- سوء هاضمه
- افزایش وزن
- افزایش آنزیم‌های کبدی
- حساسیت پستان
- کم خونی (تعداد کم گلبول‌های قرمز)
- افسردگی
- کاهش اشتها
- نفخ شکم
- یبوست
- گرگرفتگی
- و...
سیپروترون در شروع مصرف می‌تواند باعث ضعف و خستگی شود. پس از گذشت دو تا سه ماه، بدن به دارو عادت می‌کند و این اثر کاهش می‌یابد.
عوارض مصرف بیش از اندازه (اور دوز) قرص سیپروترون کامپاند
هرگز نباید این دارو یا سایر داروهای هورمونی را در دوزهای بیشتر از دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف کنید. افرادی که دچار اور دوز ناشی از مصرف قرص سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound) می‌شوند، در معرض خطر از کار افتادن کبد هستند. به همین دلیل بهتر است در کوتاه‌ترین زمان ممکن آنها را به مراکز درمانی منتقل کرد.
هشدارها درباره قرص سیپروترون کامپاند
- در بیماران با سابقه سرطان پروستات، نارسایی کبد، قند، بیماری قلبی یا در دوران بارداری و شیردهی باید در مصرف این دارو احتیاط کرد.
- در زمان مصرف این قرص آزمایش عملکرد کبد، سطح کلسترول و تعداد گلبول‌های قرمز خون را در طول درمان کنترل کنید.
- در زنان در صورت بروز خونریزی مداوم یا مکرر، درمان را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید.
- بیمار ممکن است با افزایش خطر ابتلا به اختلال لخته شدن خون مواجه شود.
- مصرف این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود؛ بنابراین در حین مصرف این دارو از رانندگی یا کار با ماشین آلات خودداری کنید.
تداخلات دارویی قرص سیپروترون کامپاند
اتینیل استرادیول به عنوان ترکیبی که همراه سیپروترون در تولید سیپروترون کامپاند به کار رفته است، می‌تواند با داروهایی که مثل آسپرین یا وارفارین که ضد انعقاد خون هستند، واکنش نشان دهد. این ترکیب همچنین می‌تواند منجر به واکنش با داروهای دیابت یا انسولین شود. البته موارد گفته شده تنها مواردی نیستند که با سیپروترون واکنش نشان می‌دهند و بهتر است لیست داروهای مصرفی با پزشک در میان گذاشته شود. نکته مهم در مورد مصرف این دارو، تداخل آن با نوشیدنی‌های الکلی است. توصیه می‌شود در دوره مصرف این قرص، از خوردن الکل خودداری شود.
- آپالوتامید
- کاربامازپین
- کورتیکواستروئیدها (مانند دگزامتازون، هیدروکورتیزون، پردنیزون)
- سیکلوسپورین
- داروهای دیابت (مانند آکاربوز، کاناگلیفلوزین، گلیبورید، گلیکلازید، انسولین، لیراگلوتید، لیکسیسناتید، متفورمین، ساکساگلیپتین)
- انزالوتامید
- اتینیل استرادیول
و... از دیگر مواردی هستند که با سیپروترون کامپاند تداخل ایجاد می‌کنند. تداخل بین دو دارو همیشه به این معنی نیست که باید مصرف یکی از آنها را قطع کنید؛ بنابراین لازم است تا با پزشک خود در مورد اینکه چگونه هر تداخل دارویی مدیریت می‌شود یا باید مدیریت شود، صحبت نمایید.
مطالعه بیشتر در مورد قرص سیپروترون کامپاند
به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد این دارو و مکانیزم اثر آن مستلزم مطالعه منابع بیشتر در این حوزه است. اگر علاقمند به کسب اطلاعاتی در این زمینه هستید، منابعی مثل drugs.com می‌تواند به شما کمک کند. باید توجه کنید که اطلاعات پزشکی و دارویی را تنها از طریق سایت‌های معتبر کسب کنید؛ چرا که منابع نامعتبر می‌توانند اطلاعات متناقض و بعضا اشتباهی را به شما منتقل کنند.
نظرات مصرف کنندگان درباره این دارو
یکی از بهترین راه‌ها برای شناخت اثرات درمانی یا عوارض یک دارو استفاده از تجربیات افرادی است که آن دارو را مصرف کرده‌اند. برخی از منابع قسمتی را با عنوان نظرات کاربران در نظر گرفته‌اند که می‌توان از طریق آن تجربیات دیگران را مشاهده کرد. webmd.com یکی از منابعی است که نظرات کاربران را در مورد داروهای مختلف ثبت می‌کند. شما می‌توانید با مراجعه به این سایت، از نظرات کاربران در مورد قرص سیپروترون کامپاند مطلع شوید.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
قرص سیپروترون کامپاند به عنوان یک داروی هورمونی، برای درمان برخی از بیماری‌های جنسی و هورمونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو بسته به سن، جنس و نوع عارضه در افراد مختلف در مقادیر و دوزهای متفاوت، تجویز می‌شود. نکته مهم در مورد مصرف این دارو، توجه به میزان دوز توصیه شده توسط پزشک است.