امروزه مسئله چاقی یکی از عمده‌ترین عوامل انواع بیماری‌ها شناخته می‌شود. بسیاری از بیمارهای قلبی، عروقی و دیابت از اضافه وزن ایجاد می‌شوند. در این میان، مطالعات مختلفی برای کاهش وزن صورت گرفته است که دانه «اسپند» یکی از عوامل تاثیر گذار بر کاهش وزن شناخته شده است. مصرف اسپند برای لاغری و همچنین کنترل وزن بدن، مطلبی است که در اینجا قصد داریم به آن بپردازیم.
اسپند (Peganum harmala) که گاه به اشتباه در زبان محاوره «اسفند» نیز خوانده می‌شود، به خصوص در کشور ما برای رفع چشم زخم سوزانده و دود می‌شود. دود آن باعث ضدعفونی محیط می‌گردد و بوی خوش آن محیط را از انواع بوی نامطبوع پاک می‌کند. منتها اسپند خوراکی نیز خواص خود را دارد. مصرف خوراکی آن بر متابولیسم بدن تاثیر خواهد گذاشت و نتیجه آن کنترل وزن فرد خواهد بود. در هند علاوه بر مصرف خوراکی، به صورت موضعی نیز از آن بهتر می‌گیرند و اعتقاد بر آن است که باعث تقویت بدن و درمان بسیاری از بیماری‌های خواهد بود. کنترل هورمون‌ها نیز از تاثیرات مثبت این ماده بر بدن است.
خواص اسپند
همان طور که اشاره کردیم اسپند را می‌توان دود کرد، به صورت خوراکی مصرف نمود یا روغن آن را برای ماساژ تهیه کرد. برای آنکه بر متابولیسم بدن تاثیر مستقیم بگذارد، مصرف خوراکی آن رایج است. علاوه بر تاثیر آن بر کنترل هورمون‌ها و وزن، بر موارد زیر نیز تاثیر خواهد گذاشت:
- درمان بی خوابی
- انواع تب‌های نامنظم و غیر حاد
- رفع مشکلات تنفسی
- ضدعفونی بدن و درمان آبریزش بینی و چشم
- ضد نفخ
- تسکین دهنده درد از جمله بخش کمر و سیاتیک
ترکیبات آلکالوئیدی این گیاه علفی از خانواده زیگوفیلاسه شامل موارد هارمان، نورهارمان، هارمالین و هارمالول می‌شود. در مطالعه «اثر محافظتی مغزی عصاره آلکالوئید هارمین جدا شده از دانه‌های اسپند» (Cerebroprotective effect of isolated harmine alkaloids extracts of seeds of Peganum harmala) نشان داده شده که عصاره الکلی اسپند و مصرف اسپند برای لاغری، سطح سرمی قند خون را همراه با تری گلیسیرید و کلسترول کاهش داده است. علاوه بر این تحقیق، مطالعه دیگری به تاثیرات اسپند بر اختلالات عصبی از جمله آلزایمر پرداخته و نشانه‌های بهبود را مطرح نموده است.
خواص اسپند برای لاغری
در ابتدا اشاره کردیم که چاقی، بیماری‌های مختلفی را به همراه خود می‌آورد. برای دور شدن از این وضعیت و جلوگیری از آن، اضافه نمودن اسپند به رژیم غذایی می‌تواند مفید و سودمند باشد. به خصوص یکی از روش‌ها برای کاهش دور شکم خواهد بود. دقت داشته باشید این گیاه طبعی گرم دارد و از این رو برای لاغری مناسب خواهد بود؛ با این حال برای افراد گرم مزاج مناسب نخواهد بود.
جالب است بدانید مطالعات مختلفی در زمینه مصرف اسپند برای لاغری صورت گرفته است. برای مثال مطالعه Brusq و همکارانش نشان می‌دهد که آلکالوئید‌ها موجود در اسپند مانع از ساخت لیپید‌ها و کلسترول می‌شود و در نتیجه علاوه بر کاهش وزن، باعث بهبود پارامترهای بیوشیمیایی خون نیز می‌تواند بگردد. منتها دقت داشته باشید بدن هر فرد با دیگری متفاوت است و قبل از مصرف باید از جنبه‌های مختلفی آن را بررسی نمود.
نحوه مصرف اسپند برای لاغری
دو روش خوردن اسپند برای لاغری وجود دارد که بتوان تلخی آن را دور کرد. در روش اول بلعیدن دانه‌ها همراه با آب پیشنهاد می‌شود. روشی دیگر کوبیدن دانه‌ها است که می‌توان به صورت پودر خالی یا حل شده در آب مصرف نمود. پودر آن تلخ مزه است و تا حدودی مزه آن را حس خواهید کرد. برای افرادی که تلخی را نمی‌پسندند، بلیعدن و قورت دادن را پیشنهاد می‌دهیم. جویدن دانه‌ها به عنوان روش خوردن اسپند برای لاغری پیشنهاد نمی‌شود؛ چرا که باعث تولید سم می‌گردد.
امّا چه میزان باید مصرف کنیم؟ حداقل 3 دانه کوچک تا حداکثر یک قاشق غذا خوری میزان قابل مصرف خوراکی مشخص شده است. بهتر است در ابتدا میزان کمی از آن را مصرف نمایید تا در صورت حساسیت به آن، شدت واکشن در حد قابل کنترل باشد. مصرف اسپند برای لاغری باید در یک دوره زمانی مشخص صورت گیرد. دوره‌ای 40 روزه را مشخص کرده و حداقل سه دانه به صورت بلعی یا پودری را به صورت روزانه مصرف نمایید.
علاوه بر آب می‌توان اسپند را با مقداری سکنجبین و میوه‌های ترش استفاده نمود تا تلخی آن کمتر حس شود. می‌توانید مانند چای نیز آن را دم نمایید و با مقداری لیمو مصرف کنید؛ هر چند ممکن است با مزاج هر فرد سازگار نباشد. برای دم کردن آن پودر اسپند را به یک لیوان آب اضافه کرده و پس از 5 دقیقه جوشاندن، میل بفرمایید.
شستن اسپند برای لاغری شکم
اسپند برای لاغری شکم به میزان گفته شده باید مصرف گردد. منتها قبل از استفاده باید به خوبی شسته شود. جهت مصرف اسپند برای لاغری، مقدار مورد نظر را درون یک سبد یا پارچه توری بریزید، سپس 6 بار آب کشی را با آب سرد انجام دهید. برای خشک شدن، آن را در محیطی که نور غیر مستقیم خورشید می‌تابد قرار دهید. به این ترتیب، اسپند برای لاغری شکم آماده خواهد شد.
بهترین زمان برای مصرف اسپند برای لاغری
آنچه در اینجا مورد نظر است مصرف اسپند برای لاغری است، در نتیجه زمانی که وزن شما بیش از حد معمول افزایش یافته است، استفاده نمودن از اسپند می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. منتها، دقت داشته باشید استفاده از آن برای افراد گرم مزاج پیشنهاد نمی‌شود. همچنین، کسانی که کمبود وزن دارند از مصرف آن خودداری نمایند تا دچار مشکل نگردند. در طول دوره 40 روزه بیان شده، هر روز صبح پیش از صبحانه و ناشتا، اسپند برای لاغری شکم را مصرف نمایید.
مضرات رژیم لاغری با اسپند
افراط و تفریط در هر چیزی می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد. مقدار مصرف اسپند برای لاغری نباید از 10 گرم افزایش یابد. مصرف بیش از اندازه و نادرست می‌تواند عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد؛ مصرف بیش از اندازه باعث مسمومیت خواهد شد. از جویدن دانه‌ها به عنوان روش خوردن اسپند برای لاغری، خودداری نمایید؛ جویدن آن باعث تولید مواد سمی می‌گردد.
عوارض جانبی مصرف اسپند برای لاغری
عوارض جانبی مصرف اسپند برای لاغری باعث رخ دادن مشکلات ذیل می‌شود:
- تشنج
- تهوع
- سکسکه
- تضعیف سیستم اعصاب مرکزی
افراد گرم مزاج در صورتی که اسپند را مصرف نمایند دچار دل درد و تهوع خواهند شد. بانوان باردار از مصرف اسپند برای لاغری خودداری نمایند؛ چرا که ممکن است باعث ایجاد استفراغ، توهم زایی و خطر سقط جنین بشود. همزمان با مصرف اسپند، از خوردن جگر، گوشت گاو، قهوه و نوشیدنی‌های حاوی کافئین و الکل خودداری نمایید.
جمع بندی و نتیجه گیری
در تحقیقات مختلف به مصرف اسپند برای لاغری اشاره شده است. می‌توان گفت نتیجه آن مثبت بوده و اگر در میزان صحیح مصرف شود، تاثیر آن قابل مشاهده خواهد بود. اسپند، خواص بسیاری داشته و روش خوردن اسپند برای لاغری بسیار آسان است و با زمان بندی 40 روزه می‌توان به آنچه مد نظر دارید، برسید. با این وجود میزان مصرف آن نباید از حد گفته شده افزایش یابد؛ در غیر این صورت مشکل آفرین خواهد بود.