در سالهای اخیر، شغلهای فنی از جمله شغل تکنسین فنی به یکی از شغلهای پرتقاضا و پردرآمد تبدیل شدهاند. یک تکنسین فنی میتواند در شاخههای تخصصی مختلفی مشغول به کار شود که شامل موقعیتهای شغلی تکنسین آزمایشگاه، تکنسین شبکه و رایانه، تکنسین برق و الکترونیک، تکنسین نقشهکشی، تکنسین مکانیک و تکنسین تاسیسات میشود. در این میان، باتوجه به اهمیت بخش تاسیسات در حوزه ساختمانسازی، شغل تکنسین تاسیسات از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار است. به همین دلیل، در مقاله پیش رو، به معرفی شغل تکنسین تاسیسات، شرح وظایف تکنسین تاسیسات، مهارتهای موردنیاز این شغل و بررسی بازار کار شغل تکنسین تاسیسات در ایران و سایر کشورها خواهیم پرداخت.
معرفی شغل تکنسین تاسیسات
یک تکنسین تاسیسات در صنایع مرتبط با تکنولوژی، برق و مخابرات به فعالیت میپردازد و وظیفه طراحی، نصب، پیادهسازی، تعمیر و نگهداری تاسیسات بهداشتی، حرارتی، برودتی، فاضلاب، تهیه مطبوع و گازرسانی ساختمانهایی با کاربریهای مختلف را برعهده دارد. این تکنسین فنی میتواند در بخش تاسیسات کارخانههای صنعتی، سازمانها و ادارات مختلف و شرکتهای ساختمانسازی به فعالیت بپردازد. (مشاهده آگهیهای استخدام تاسیسات شیفت شب در این لینک)
یک تکنسین تاسیسات باید توانایی عملکردن مطابق با نقشههای فنی ساختمان را داشته و در هنگام انجام کار نصب و تعمیر انواع تاسیسات، نهایت دقت را داشته باشد. در شغلهای فنی از جمله شغلهای مرتبط با تاسیسات، خطرات احتمالی بسیاری وجود خواهد داشت که بهعنوان نمونه میتوان به خطر برق و گازگرفتگی، سروصدای زیاد و آزاردهنده، گرما، سرما یا رطوبت بسیار، خطر سقوط از ارتفاع و خطرهای ناشی از بهکارگیری تجهیزات و ابزارهای گوناگون اشاره کرد.
باتوجه به توضیحات گفته شده، این متخصص باید در هنگام انجام شرح وظایف تکنسین تاسیسات که به او محول شده است، تمامی اصول ایمنی و بهداشتی را به طور صحیح رعایت کند. علاوه بر این، یک تکنسین تاسیسات باید مهارتها و تجربههای کاری موردنیاز برای انجام وظایف تعیین شده را داشته باشد.
متخصصین تاسیسات باید توانایی کار در محیطهای مختلف داخلی و خارجی و با شرایط آبوهوایی گوناگون و اغلب طاقتفرسا را داشته باشند. این افراد در برخی از موارد برای نصب یا تعمیر تاسیسات باید در ارتفاع کار کرده و روی داربست بروند.
معمولا ساعات کاری شغل تکنسین تاسیسات، بهویژه در صورت اشتغال در شرکتهای مرتبط با این شغل، بهصورت تماموقت خواهد بود. البته تعیین ساعت کاری متخصصین تاسیساتی که به طور مستقل فعالیت میکنند، بر عهده خود آنها خواهد بود.
بررسی شرح وظایف تکنسین تاسیسات
همانطور که گفته شد، یک تکنسین تاسیسات وظایف مختلفی را بر عهده دارد که باید بتواند بهدرستی آنها را انجام دهد. این وظایف، معمولا بسته به نوع شرکت و نوع ساختمان، متفاوت خواهد بود و نمیتوان وظایف کاملا ثابتی را برای این شغل در نظر گرفت. اما میتوان یک سری وظایف کلی را برای شغل تکنسین تاسیسات تعیین نمود که در اغلب موقعیتهای شغلی صدق میکند.
از جمله مواردی که در شرح وظایف تکنسین تاسیسات جای میگیرد، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خواندن و درک نقشههای تاسیساتی ساختمان با کاربریهای مختلف همچون مجتمع مسکونی و بیمارستان
- نصب و تعمیر سیستمهای حرارت مرکزی با آب گرم مانند شوفاژ
- نصب و بهرهبرداری از دستگاههای تهویهمطبوع و تعمیر این نوع دستگاهها، فنکوئل و هوارسان
- نصب، تعمیر و نگهداری سیستمهای مختلف تاسیساتی، تهویه مطبوع و آبرسانی
- طراحی، اجرا و نظارت بر لولهکشی و تاسیسات گاز تجاری و خانگی
- تعمیر و نگهداری پمپ و دستگاههای تاسیساتی و تعویض لوله دیگهای بخار
- تعمیر و نگهداری فنکوئل و هوارسان
- انجام کارهای مرتبط با عایقبندی لوله و انواع لولهکشی آب سرد و گرم در ساختمان مانند اتصال لولههای مختلف، انجام لولهکشی آب و فاضلاب و نصب وسایل بهداشتی
- نصب موتورهای آب، برق و مخازن و همچنین محاسبه ظرفیت و بازده این موتورها
- سرپرستی و انجام تعمیرهای فصلی
- گازرسانی به شبکه و خروج آن در صورت نیاز
- نگهداری و تعمیر لوازم تاسیساتی تهویه و تبرید
- انجام امور فنی مرتبط با نگهداری از ساختمانهایی با کاربریهای مختلف و تاسیسات مرکزی آنها مانند آب، گاز، برق، تلفن، فاضلاب، تهویه مطبوع، آسانسور، هوارسان و فنکوئل
- نصب، راهاندازی و تعمیر دستگاههای سردکننده تجاری و خانگی
- انجام نقشهکشی سیستم تاسیسات مکانیکی ساختمان
- تعمیر و نگهداری شبکههای برق فشارضعیف و قوی، اگزوز فنها و ترانسفورماتورها
- پیادهسازی طرح روشنایی ساختمانهایی با کاربریهای مختلف
- نظارت بر کارگاههای تعمیری و نوسازی تاسیساتی
- جوشکاری گاز و برق
- نصب، راهاندازی و تعمیر تجهیزات و سیستمهای مرتبط با استخرهای مختلف
- توانایی کار بر اساس طرحها و نقشههای فنی موجود
- آشنایی با اصول ایمنی و مقررات قانونی
الزامات و مهارتهای موردنیاز شغل تکنسین تاسیسات
یک متخصص برای انجام شرح وظایف تکنسین تاسیسات باید دارای مهارتها و توانمندیهای خاصی باشد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن مدرک فنی و حرفهای رشته تاسیسات یا مدرک دانشگاهی مهندس تاسیسات و رشتههای مرتبط (در صورت نیاز)
- آشنایی با نحوه خدمترسانی به مشتریان
- آشنایی با اصول تاسیساتی تهویه مطبوع
- آشنایی با اصول تعمیر و نگهداری تاسیسات
- مهارتهای ارزیابی ریسک و ریسکپذیری
- آشنایی با مهارتهای مدیریت عملیات و مدیریت بحران
- مهارتهای آمادگی برای شرایط بحرانی و اضطراری
- آشنایی با اصول و دستورالعملهای ایمنی و بهداشتی
- آشنایی با مهارتهای الکتریکی
- داشتن آمادگی جسمانی و قدرت بدنی مناسب
- آشنایی با اصول نصب و تعمیر دیگهای بخار
- داشتن خلاقیت و ابتکار عمل
- داشتن مهارتهای مدیریتی و نظارتی
- انعطافپذیری
- توانایی انجام کار گروهی
- داشتن مهارتهای ارتباطی مناسب
- مهارت سازماندهی
بررسی بازار کار شغل تکنسین تاسیسات در ایران و سایر کشورها
یک کارشناس تاسیسات، در صورت داشتن مهارت و تجربه لازم برای انجام شرح وظایف تکنسین تاسیسات، میتواند در بخش تاسیسات سازمانها و ادارات مختلف، شرکتهای ساختمانسازی و کارخانههای صنعتی به فعالیت بپردازد.
علاوه بر این، باتوجه به این که شغلهای فنیای همچون تکنسین تاسیسات، لزوما نیاز به دفتر کار ندارند، افراد فعال در این حوزه، میتوانند با چاپ کارت ویزیت و تبلیغ در روزنامهها و فضای مجازی، بهصورت مستقل کار کرده و درآمد ماهیانه بالایی داشته باشند.
از آنجایی که منازل، سازمانها، ادارات و سایر ساختمانها همواره به نصب و تعمیر انواع تاسیسات فنی نیاز دارند، این شغل دارای بازار کار مناسبی در ایران و کشورهای دیگر همچون آمریکا، کانادا و استرالیا است. همچنین پیشبینی میشود، شغل تکنسین تاسیسات در آینده نیز همچنان دارای بازار کار و آینده شغلی خوبی باشد. به همین دلیل، در صورت تمایل به مهاجرت، این شغل فنی گزینه مناسبی برای اشتغال در سایر کشورها خواهد بود.
جمعبندی و سخن پایانی
در این مقاله، به معرفی شغل تاسیسات، شرح وظایف تکنسین تاسیسات، معرفی مهارتهای موردنیاز این شغل و بررسی بازار کار شغل تکنسین تاسیسات در ایران و سایر کشورها پرداختیم. همانطور که گفته شد، این شغل همچون دیگر شغلهای فنی موجود، شغلی پرتقاضا و پردرآمد محسوب میشود. در نتیجه، میتوان با کمی تلاش و جستجو در سایتهای کاریابی معتبر، موقعیت شغلی مناسبی در این حوزه پیدا کرده و به درآمد ماهیانه مناسبی دستیافت.