عمل پارگی تاندون زانو/ درمان پارگی تاندون زانو با عمل جراحی
تاندون و رباط هر دو از رشته‌هایی تشکیل شده‌اند که به صورت موازی کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. شکل ظاهری تاندون و رباط شبیه به هم بوده اما در عملکرد متفاوت هستند. رباط وظیفه متصل کردن دو استخوان به یکدیگر را دارد اما تاندون مسیر اتصالی بین ماهیچه و استخوان است. در واقع رباط با برقراری ارتباط بین دو مفصل استخوان، آن‌ها را به شکل ثابتی محکم نگه می‌دارد. در حالی که تاندون وظیفه حرکت دادن مفصل را بر عهده دارد. آیا می‌دانید ساختار تاندون چگونه است و یا در صورت پارگی تاندون زانو، چه کاری باید انجام داد؟
ساختار تاندون
در بدن انسان رشته‌های بسیاری از تاندون وجود دارد که ماهیچه‌ها را به مفصل استخوان‌ها متصل کرده است. تاندون نیرویی که از ماهیچه خارج می‌شود را به مفصل‌ها انتقال داده و باعث می‌شود تا ما بتوانیم اعضای مختلف بدن خود را حرکت بدهیم. بافت تاندون همچون رباط از ماده پروتئینی کلاژن است و رنگ آن نیز سفید متمایل به زرد است که در قسمت‌های مختلف بدن دارای طول و ضخامت متفاوتی است. رشته‌های تاندون این قابلیت را دارند که کشش از سطح خفیف تا شدید را تحمل کنند. در واقع این ویژگی باعث می‌شود تا نقاطی که توسط تاندون‌ها به یکدیگر متصل شده‌اند، از آسیب دور بمانند.
تاندون کشکک زانو
یکی از مهمترین تاندون‌های بدن، تاندون کشکک زانو است که عضله‌های چهارسر ران را به استخوان ساق پای انسان متصل می‌کند. تاندون زانو به ما کمک می‌کند تا بتوانیم از زانوی خود در شرایط مختلف استفاده کنیم و آن را خم کرده یا صاف نگه داریم. اگر بدن انسان در قسمت کشکک زانو، تاندون نداشت، ما نمی‌توانستیم هنگام پریدن یا دویدن به خوبی حرکت کرده و تعادل خود را حفظ کنیم.
پارگی تاندون زانو
عوامل مختلفی وجود دارند که منجر به پارگی تاندون زانو می‌شوند. به طور کلی فعالیت‌هایی که فشار مضاعفی به قسمت کشکک زانو وارد کند، در طولانی مدت و با تکرار به پارگی تاندون زانو منتهی می‌شود. به عنوان مثال افرادی که فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن یا دوچرخه‌سواری را به صورت مداوم و به دفعات انجام می‌دهند، زانوی خود را تحت فشار بیشتری قرار می‌دهند. این فشار و تکرار فعالیت ممکن است به ملتهب شدن تاندون زانو منجر شده و در نهایت باعث پارگی تاندون زانو شود.
بعضی از نقص‌های موجود در پا نیز ممکن است تاندون زانو را تحت تأثیر قرار دهند. افرادی که در قسمت ران، ساق پا یا زانوها دچار نقص‌های حرکتی هستند، افرادی که کف پای صافی دارند و زانوهایشان به سمت داخل کج شده است، باید هنگام پریدن، دویدن یا دیگر فعالیت‌های ورزشی، بیشتر مراقب تاندون زانوی خود باشند. تاندون زانو در دو حالت ممکن است به صورت جزئی آسیب ببیند یا به طور کامل پاره شود که در این صورت شخص نیاز به عمل تاندون زانو نیاز پیدا می‌کند.
چگونه پارگی تاندون زانو را تشخیص دهیم؟
افرادی که در ناحیه زانو دچار مشکل شده باشند، معمولاً نمی‌توانند زانوی خود را حرکت داده و پا را به حالت صاف نگه دارند. اگر هنگام راه رفتن درد بسیاری در قسمت زانو احساس کردید، این امکان وجود دارد که به پارگی تاندون زانو دچار شده باشید یا زانوی شما ملتهب شده باشد. همچنین تورم و کبودی در قسمت کشکک زانو و خشکی این ناحیه در ساعات اولیه صبح نیز از دیگر علائم پارگی تاندون زانو هستند. در شرایط حاد شخص ممکن است تنها با لمس کردن زانوی خود درد شدیدی در این قسمت احساس کند. از دیگر علائم پارگی تاندون زانو باید به قرار گرفتن کشکک زانو بالاتر از جای اصلی خود، ایجاد خون‌مردگی در ناحیه زانو و... اشاره کنیم.
شرایط مختلفی نیز وجود دارد که شخص توسط عوامل خارجی تاندون زانو را ملتهب کرده و ضعیف می‌کند. در نهایت نیز اگر این ضعف ادامه پیدا کند به پارگی تاندون زانو منجر می‌شود. زانو در اثر دویدن به صورت مستمر یا ورزش‌هایی که شخص مجبور به پریدن از روی موانع یا ارتفاع است، ضعیف و ملتهب می‌شود. همچنین استفاده از داروهای عضله ساز در بدنسازی و ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند روماتیسم یا دیابت نیز تاندون زانو را ضعیف می‌کند.
عمل تاندون زانو چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم تاندون زانو ممکن است دچار آسیب‌دیدگی جزئی شده یا کاملاً پاره شود. افرادی که پارگی تاندون زانوی آن‌ها شدید نیست و تنها تاندون ملتهب شده، می‌توانند با استراحت و حرکات درمانی بهبود پیدا کنند. التهاب تاندون زانو در این افراد بین 3 تا 6 هفته درمان شده و از بین می‌رود.
در صورتی که شخص تحت هیچ شرایطی نتواند زانوی خود را حرکت داده و صاف نگه دارد، نشان از پارگی کامل تاندون زانو دارد. شما می‌توانید با مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI از شرایط پارگی تاندون زانوی خود مطلع شوید.
برای عمل تاندون زانو، شکافی در قسمت کشکک زانو ایجاد شده و بافت آسیب‌دیده جدا می‌شود. در نهایت نیز تاندونی که آسیب دیده ترمیم شده و بهبود پیدا می‌کند. عمل تاندون زانو معمولاً به صورت سرپایی و بی‌حسی موضعی انجام می‌شود؛ اما اگر پارگی تاندون زانو شدت بیشتری داشته و جراحی مراحل پیچیده‌تری نیاز داشته باشد، لازم است تا بیمار یک یا دو شب در بیمارستان بستری بماند.
معمولاً بعد از عمل تاندون زانو مدت زمانی بین 6 تا 8 هفته طول می‌کشد تا زانوی شما بهبود پیدا کند. در این مدت زانو باید در حالتی بدون حرکت و کشش اضافی قرار بگیرد.
برای بازگشتن به روتین زندگی و انجام دادن فعالیت‌های سخت روزانه باید شرایط بهبود زانوی خود را در نظر بگیرید. هر زمان که بدون درد و محدودیت این امکان وجود داشت که زانوی خود را حرکت داده و خم کنید، به این معنی است که دوره نقاهت خود را به طور کامل گذرانده‌اید. بعد از این دوره باید بتوانید بدون هیچ‌گونه دردی راه بروید و زانوی خود را برای نشستن خم کنید.
اگر با تشخیص پزشک معالج مشخص شد که شما به عمل تاندون زانو نیاز دارید، هر چه سریع‌تر این عمل را انجام دهید. اگر عمل جراحی به موقع صورت بگیرد نتیجه نیز مؤثرتر خواهد بود. بعد از عمل نیز با انجام تمرینات ورزشی سبک و مراحل درمانی که پزشک یا کارشناس مربوطه در نظر دارد، تاندون زانو به شرایط نرمال خود بازمی‌گردد.
التهاب تاندون چیست؟
توجه داشته باشید که در سنین کهنسالی، تاندون به دلیل کاهش حالت کشسانی در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرد. به همین جهت افرادی که از سن 50 سالگی عبور می‌کنند باید هنگام انجام فعالیت‌های سخت و مکرر، از زانوی خود بیشتر مراقبت کنند. ایجاد آسیب‌دیدگی یا پارگی تاندون در هر قسمت از بدن به وجود می‌آید اما بعضی از قسمت‌های بدن مانند زانو یا تاندون آشیل نسبت به دیگر بخش‌ها در معرض آسیب‌پذیری بیشتری قرار دارند. تاندون آشیل به بافت‌های رشته‌ای گفته می‌شود که عضله ساق پا را به استخوان پاشنه پا متصل می‌کند.
گاهی اوقات التهاب یا فرسودگی تاندون در مراحل ابتدایی بدون عمل تاندون زانو بهبود پیدا می‌کند. هر زمان که دردی در ناحیه زانو احساس کردید از انجام فعالیت‌های سخت و قدرتی خودداری کنید. هر چه فشار وارد شده به زانو کمتر باشد، از آسیب‌دیدگی بیشتر جلوگیری می‌شود. اگر درد تاندون زانو سطحی باشد با مراقبت و خودداری از انجام فعالیت‌های مستمر و زیاد، این درد کاهش پیدا می‌کند. همچنین کمپرس یخ نیز باعث کاهش این درد می‌شود.
در حالی که مراقبت‌های لازم را جهت درد زانو انجام دادید و این درد و التهاب بهبود پیدا نکرد، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. برخی از کارشناسان جلسات فیزیوتراپی را برای کاهش درد ناشی از پارگی تاندون زانو پیشنهاد می‌کنند.همچنین شما می‌توانید از تمرینات مختلف ورزشی نیز برای بهبود وضعیت خود بهره‌مند شوید. بعضی از تمرینات تقویتی و کششی به بهتر شدن وضعیت تاندون زانو کمک می‌کنند.
استفاده از بریس زانو برای پارگی تاندون زانو
بریس نوعی زانوبند طبی است که برخی از پزشکان بعد از عمل تاندون زانو یا در آسیب‌دیدگی‌های سطحی، استفاده از آن را توصیه می‌کنند. بریس حرکات زانو را کنترل کرده و از احتمال ایجاد فشار به تاندون زانو پیشگیری می‌کند. در واقع بریس از حرکات اضافی جلوگیری کرده و زانو را تا گذراندن دوره بهبودی، ایمن نگه می‌دارد. البته برخی از متخصصان اعتقاد دارند که استفاده از بریس باعث می‌شود که حرکات زانو محدود شده و در اصطلاح تنبل شود. همچنین استفاده طولانی مدت از بریس نیز چندان توصیه نمی‌شود؛ زیرا احتمال ایجاد آرتروفی ماهیچه‌ای در آن وجود دارد.
مهمترین ویژگی بریس، کنترل زانو و ثابت نگه داشتن آن در شرایطی مطلوب است. همچنین بریس از بروز آسیب‌دیدگی در دوره درمان جلوگیری می‌کند. در صورتی که بریس به شکل استاندارد بر روی زانو قرار نگیرد، باعث ایجاد ناراحتی و فشار در قسمت زانو خواهد شد. اگر بریس، زانو را سخت دربرگرفته و بسیار سفت بسته شده باشد، تورم ایجاد خواهد کرد. همچنین در صورت محکم نبودن بریس بر روی زانو، میزان ایمنی در این قسمت هنگام زمین خوردن یا راه رفتن کاهش پیدا می‌کند. به همین جهت باید بریس را بر اساس اصول خود بر روی زانو بسته و محکم کنید. توجه داشته باشید که استفاده از بریس تنها باید زیر نظر پزشک یا کارشناس متخصص انجام شود.
نتیجه گیری و جمع بندی
همان‌طور که در این مطلب مشاهده کردید، تاندون زانو نقش مهمی در حرکت و انجام فعالیت‌های مختلف روزانه دارد. به همین جهت باید همواره از اموری که باعث ایجاد آسیب‌دیدگی به تاندون زانو می‌شوند، دوری کنیم. با افزایش سن، حالت کشسانی تاندون کاهش پیدا کرده و دیگر توانایی تحمل فشارهای سخت را ندارد. تمرینات مستمر ورزشی مانند دویدن یا پریدن از موانع یا ارتفاع، تمرینات قدرتی و سنگین، همگی ممکن است باعث پارگی تاندون زانو شوند. گرم نکردن بدن قبل از انجام تمرینات ورزشی، رعایت نکردن وضعیت استاندارد بدن در حالت‌های مختلف نشستن، بلند شدن و... از مواردی هستند که به آسانی می‌توانند تاندون زانو را تحت تأثیر قرار دهند.