در فیزیک پرتو به معنای ذرات انرژی یا امواج گذرنده در درون محیط یا فضاست. دو گونه پرتو وجود دارد: گونه نخست پرتوی یونی و گونه دوم پرتوی غیر یونی میباشند. اما واژه پرتو بیشتر برای گونه یونی بکار میرود (انرژی کافی برای یونیزه کردن اتم) اما گاهی ممکن است برای گونه غیر یونیزه (امواج رادیویی و نور) هم بکار رود. انرژی تابش از مبدأ خود به همهجا به طرف بیرون و در خط راست سیر میکند. این هندسه بطور طبیعی منجر به سیستم اندازهگیریها و واحدهای فیزیک که قابل اجرا بر روی تمام گونههای پرتو است، شد. هر دو گونه تابش یونی و غیر یونی میتواند برای اندامگان آسیبرسان باشد و همچنین ممکن است منجر به تغییراتی در زیستبوم شود.
در نورشناسی، یک پرتو باریکه نازکی از نور است. در علم فیزیک، به هنگام مطالعه پرتوهای نور، آنها را با یک پاره خط جهتدار نشان داده میشوند. در واقع هر باریکه نور از بینهایت پرتوی نور تشکیل شدهاست. پرتو نور به سه نوع تقسیم میشود:
همگرا(convergent light ray): پرتوهایی که در یک نقطه به یکدیگر میرسند.
واگرا(divergent light ray): پرتوهایی هستند که از یکدیگر دور میشوند و هرگز به یکدیگر نمیرسند.
موازی (parallel light ray): پرتوهایی هستند در یک امتداد مقابل منتشر میشوند و در بی نهایت فیزیکی، به هم میرسند. بی نهایت فیزیکی، نهایت دید مؤثر انسان و افق دید وی محسوب میشود
پرتو شکلی از انرژی است که در خلاء یا ماده منتشر میشود. برخی از انواع پرتوها دارای جرم و برخی دیگر فاقد جرم هستند و باتوجه به انرژی دارای قدرت نفوذ در موادهستند. پرتوها به طور کلی به دو دسته یون ساز و غیریونساز تقسیمبندی میکنند.
پرتو های یونساز:
پرتوهای یونساز به آن دسته از پرتوها گفته میشود که در برخورد با محیطهای مادی انرژی کافی برای یونیزان آن محیط مادی را داشته باشند. پرتوهای یونساز خود به دو دسته تقسیم میشوند.
1- پرتوهای ذرهای
این پرتوها ذرات مادی با انرژی های متفاوت میباشند. پرتوهای ذرهای خود به دو دسته با بارالکتریکی مانند βوα و پروتون و الکترون و بدون بار الکتریکی مانند نوترون و گاما تقسیمبندی میشوند که در ادامه درباره برخی از آنها توضیحات مختصری داده خواهد شد.
گسیل ذره آلفا:
هنگامی که نسبت تعداد نوترون به پروتون در یک ایزوتوپ پرتوزا خیلی پایین باشد، از هسته آن ایزوتوپ یک هسته پرانرژی هلیم به نام ذره آلفا گسیل میشود. این ذره،ذرهای سنگین با بار الکتریکی مثبت است و از دو پروتون و دو نوترون تشکیل شده است. از آنجا در تبدیل هستهای اعداد اتمی و اعداد جرمی پا یسته میمانند، در نتیجه درگسیل آلفا دختر- هستهای تولید خواهد شد که عدد اتمیاش به اندازه 2 واحد و عدد جرمیاش به اندازه 4 واحد کمتر از اعداد مربوط به مادر- هسته است.
گسیل بتا:
ذره بتا یک الکترون معمولی است که از هسته یک اتم ناپایدار بتازا گسیل میشود. این ذره یک واحد بارالکتریکی منفی (c19-10×6/1) وجرم بسیار کوچکی (amu00055/0)دارد.
گسیل پوزیترون:
در مواردی که نسبت تعداد نوترون به پروتون خیلی پایین وگسیل آلفا هم به لحاظ انرژی غیرممکن باشند، احتمال دارد که هسته تحت شرایط خاصی با گسیل پوزیترون به پایداری برسد. پوزیترون ذره بتاست که بار الکتریکی مثبت دارد. این ذره از جهات دیگر همانند ذرههای بتای منفی یاالکترون معمولی است. جرم پزیترون برابر amu000548/0 و بار آن برابر C19-10×6/1 است. چون هسته هنگام گسیل پوزیترون یک بار مثبت ازدست میدهد عدد اتمی دختر- هسته به اندازه یک واحد از مادر- هسته کمتر است. اما عدد جرمی در این مورد همانند تمام واپاشی های الکترونی هسته ها بدون تغییر میماند.
در حالیکه الکترون در طبیعت به طور آزاد یافت میشود، پزیترون فقط به طور گذرا می تواند به صورت آزاد در طبیعت وجود داشته باشد. پوزیترونهای موجود در طبیعت فقط در اثر برهم کنش میان پرتوهای کیهانی وجو تولید میشوند، و در فاصله چند میکروثانیه پس از تشکیل از بین میروند.
در این صفحه تعداد 4179 مقاله تخصصی درباره پرتو که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.
Keywords: پرتو; Bioregenerative life support system; Algal photobioreactors; Human space exploration; Microgravity; Radiation; Spaceflight experiment; BLSS; Bioregenerative Life Support System; ECLSS; Environmental Control and Life Support System; FSW; Fanhui Shi Weixing