ریزوسفر(به انگلیسی: Rhizosphere)ریزوسفر حجمی از خاک است که توسط سیستم ریشهای یک گیاه اشغال گردیده است و یا تحت تأثیر فعالیت آن قرار می گیرد،ریزوسفر محلی است که اثر متقابل بین ذرات معدنی خاک، ریشه گیاه و میکروبها بهوقوع میپیوندد،ناحیه ای از خاک که تحت تأثیر ریشه گیاه بوده و تعداد زیادی ازمیکروارگانیسمها در آن یافت میشود،ذرات خاک چسبیده به سطح ریشه گیاه که قابل جدا شدن هستند،منطقه ریزوسفر خیلی باریک است و دامنه وسعت آن بسیار متغیر می باشد و به عوامل مختلف نظیر نوع و گونه گیاه، مرحله رشد گیاه، وضعیت متابولیکی گیاه، نوع و شرایط خاک و شرایط محیطی بستگی دارد،ضخامت منطقه ریزوسفر در مراحل مختلف رشد گیاه و در گونه های مختلف گیاهی ثابت نیست،مثلاً، اکثر بررسیها نشان میدهند که تعداد و فعالیت میکروبهای ریزوسفری هنگامی که رشد و توسعه رویشی گیاه حداکثر است، زیاد خواهد بود.
ریزوسفر (سطح مشترک خاک گیاه) یک نقش مهم در پالایش سبز آلودگی های فلزات سنگین دارد که جمعیت میکروبی خاک در تحرک و قابل استفاده کردن فلزات برای گیاهان از طریق رهاسازی عامل کلاته، اسیدی کردن، حل کردن فسفات و تغییر واکنشها مؤثر شناخته شده اند و بنابراین دارای پتانسیلهایی برای افزایش فزایندة پالایش سبز هستند. در استراتژی پالایش سبز با استفاده از ریزوباکتریهای ویژه سازگار با فلزات سنگین می توان جذب فلزات سنگین را در گیاهان بیشتر و بیشتر کرد.
یکی از روشهای پالایش سبز اینست که از گونه هایی استفاده کنیم که یک ارتباط ریز و باکترهای تحریک کننده رشد گیاهان برقرار می کنند که اخیراً در استراتژی پالایش سبز مورد توجه قرار گرفته است. واضح است که خاک ریزوسفری در مقایسه با خاک توده ای دارای یک جمعیت میکروبی بزرگ با فعالیت متابولیکی بالایی دارد. بعضی از باکتریهای تحریک کننده رشد گیاهان که با ریشه گیاهان مرتبط هستند برای بعضی از تأثیرات سودمند آنها در رشد و تغذیه گیاهان ممکن است استفاده شوند. که آن به خاطر بعضی از تأثیرات سودمند آنها مثل رشد و تغذیه گیاهان با مکانیسم هایی مثل تثبیت نیتروژن، تولید هورمونهای گیاهی و هیدروفورها انتقال عناصر غذایی می باشد، هنگامی که در خاک با بذرها تلقیح می شوند.
در خاکهای فقیر ضخامت لایه ریزوسفری بیشتر است،ضخامت لایه ریزوسفری در گوجه فرنگی حدود 5 میلیمتر و در لوپن 16 میلیمتر گزارش شده است،لایه ریزوسفر حدود یک میلیمتر و اگر خاک بارور باشد در حد چند میلیمتر خواهد بود،خاک غیر ریزوسفری (Bulk soil or control) محیطی است که در آن ریشه وجود ندارد یا خاک با ریشه تماس نداشته یا خصوصیات مختلف آن تحت تأثیر فعالیت ریشه قرار نمیگیرند،
خاک ریزوسفری بهگونه ای است که با تکان دادن آن در آب استریل ذرات معدنی به راحتی جدا می شوند،
2 تا 3 درصد حجم کل خاک، خاک ریزوسفری است،در حقیقت ریزوسفر یک مکان داغ (Hot spot) محسوب می شود.
تقسیم بندی ریزوسفر:
پس از هیلتنر واژه های متفاوتی برای این قسمت خاک ارائه شده است،
مانند هیستوسفر (Histosphere)، ادافسفر (Edaphosphere)، ریزوسفر داخلی (Endorhizosphere)، ریزوسفر خارجی (Ectorhizosphere)،
در سال 1949 کلارک واژه ریزوپلان (Rhizoplane) را بکار برد،
تقسیم بندی کلی ریزوسفر (Lynch و Whipps):
اکتوریزوسفر (ریزوسفر خارجی) یا Ectorhizosphere شامل خاک چسبیده به سلولهای زنده ریشه گیاه است،ریزوپلان (سطح ریشه) Rhizoplane شامل میکروبهای چسبیده به سطح ریشه است،اندوریزوسفر (داخل ریشه) Endorhizosphere شامل میکروبهائی است که داخل سلولهای اپیدرمی پوست یا بافت ریشه زندگی میکنند.
تقسیم بندی ریزوسفر:
اندوریزوسفر (داخل ریشه) گاهاً به دو بخش تقسیم می گردد:
هیستوسفر (بافت ریشه) یا Histosphereکورتوسفر (پوست ریشه) یا Cortosphereبرخی بیولوژیستها، حجم خاک تحت تأثیر بذور در حال جوانه زدن، بههمراه میکروبهای موجود در آن را Spermosphere می نامند.
در این صفحه تعداد 795 مقاله تخصصی درباره ریزوسفر که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI ریزوسفر (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.
Keywords: ریزوسفر; Rhizosphere; Constructed wetland; Community-level physiological profile (CLPP); Biolog™; Average well color development (AWCD); Principal component analysis (PCA)