یشمانیاز (به انگلیسی: leishmaniasis) یا لیشمانیوز (leishmaniosis) یک بیماری است که در پی تکیاخته انگلهای طبقهٔ لیشمانیا به وجود میآید و از طریق نیش نمونههای خاصی از پشهٔ خاکی گسترش مییابند. این بیماری به سه صورت عمده ظاهر میشود: لیشمانیوز پوستی، پوستی-مخاطی، یا احشایی. نوع پوستی این بیماری نشانگانی همچون زخم پوست دارد. نشانگان نوع پوستی-مخاطی این بیماری زخم پوست، دهان، و بینی هستند. لیشمانیاز احشایی در آغاز نشانگانی همچون زخم پوست دارد و سپس نشانگانی همچون تب، کاهش گلبول قرمز، و بزرگ شدن طحال و کبد بروز پیدا میکنند. بیش از ۲۰ گونهٔ لیشمانیا باعث ایجاد عفونت در انسانها میشوند. عوامل خطر شامل فقر، سوء تغذیه، قطع درختان جنگلی، و شهری سازی هستند. راه تشخیص هر سه نوع لیشمانیا، دیدن انگل آن زیر میکروسکوپ میباشد. نوع احشایی بیماری را میتوان از طریق آزمایش خون نیز تشخیص داد.
تا حدودی میتوان با خوابیدن زیر پشه بند آغشته به حشرهکش از این بیماری جلوگیری کرد. از دیگر اقداماتی که میتوان انجام داد افشانه کردن حشره کش به منظور کشتن پشههای خاکی و درمان افراد آلوده است تا بدین صورت از گسترش بیشتر بیماری جلوگیری شود. درمان مورد نیاز بر اساس محل ابتلاء به بیماری، گونههای لیشمانیا و نوع عفونت تعیین میشود. برخی از داروهای ممکن برای درمان نوع احشایی بیماری شامل این موارد هستند: آمفوتریسین بی، ترکیبی از آنتی مونیال پنج ظرفیتی و پارامومایسین، و میلتوفسین. برای درمان نوع پوستی بیماری، داروهای پارومومایسین، فلوکونازول یا پنتامیدین میتوانند مؤثر باشند.
انواع
۴ نوع بیماری در اثر ابتلاء به این انگل ایجاد میشود.
نوع پوستی در مناطقی که در معرض گزش پشه قرار میگیرند، منجر به ایجاد زخمهایی در صورت دست و پاها میگردد. معمولاً ضایعات طی چند ماه بعد بهبود مییابد و ممکن است اِسکار بهجای بگذارد.
نوع پوستی منتشر، ضایعات پوستی مزمن و منتشر ایجاد میکند. ضایعات، مشابه ضایعات موجود در جذام است. درمان این ضایعات مشکل است.
نوع پوستی-مخاطی، ضایعات به طور نسبی یا کامل، غشاهای مخاطات بینی، دهان و بافتهای اطراف را تخریب میکند.
نوع احشایی که کالا آزار (به انگلیسی: kala azar) نامیده میشود، با تب بالا، کاهش وزن، بزرگ شدن سایز کبد و طحال و آنمی مشخص میشود. در صورت عدم درمان، مرگومیر ۱۰۰٪ طی ۲ سال اجتنابناپذیر است.
علایم
علایم پوستی لیشمانیوز شامل تنگی نفس، زخمهای پوستی، گرفتگی بینی، آبریزش بینی، خونریزی از بینی، اختلال در بلع، و زخمهایی در دهان، زبان، لثه، لبها، بینی و داخل بینی است. علایم درگیری احشایی در اطفال با سرفه، اسهال، تب، استفراغ به طور ناگهانی و در بالغین اغلب با تب ۲ هفته تا ۲ ماهه که با علائمی مانند خستگی، ضعف و کاهش اشتها همراه است. احساس ضعف با بدتر شدن بیماری بیشتر میشود. سایر علایم در لشمانیازیس احشایی عبارتند از درد شکم، تب طولانیمدت، تعریق شبانه، پوسته پوسته شدن و تیره شدن پوست، نازک شدن مو و کاهش وزن.
درمان
درمان شامل ترکیبهای حاوی آنتیموان است. مانند آنتیموات مگلومین، استیبوگلوکنات سدیم. سایر داروها شامل آمفوتریپسین ب، کتوکنازول، پارومومایسین است.
مقاومت دارویی
بسیاری از داروهای آلی که برای درمان بیماری لیشمانیوز و بیماریهای کرم هلمینز استفاده میشدهاند، امروزه به خاطر مقاومت دارویی بیاثر شدهاند.
انگل لیشمنیا دونووانی که عامل بیماری لیشمانیوز است، از طریق گزیدن پشه خاکی (سالک) سالانه بین تقریباً ۱۵ میلیون نفر منتقل میشود. این بیماری در صورت عدم درمان میتواند کشنده باشد و داروهای معمول آلی آن از قبیل پنتامیدین، آمفوتریسین بی، آمینو سیدین و داروهای آنتیموانی به علت مقاومت دارویی تقریباً بی اثر شدهاند.
در این صفحه تعداد 785 مقاله تخصصی درباره لیشمانیاز که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI لیشمانیاز (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.