آشنایی با موضوع
تحلیل محتوا از روشهای اسنادی است که به بررسی نظام مند، عینی، کمّی و تعمیم پذیر پیامهای ارتباطی میپردازد. این روش در دستهبندی روشها، پهنانگر محسوب میشود و از آن برای بررسی محتوای آشکار پیامهای موجود در یک متن میپردازد و در نتیجه وارد تاویل و نشانه شناسی محتوای پیام نمیشود. تحلیل محتوا روشی مناسب برای پاسخ دادن به سؤالهایی دربارهٔ محتوای یک پیام است. هر چند در رویکردهای اولیه، ادعا میشد که تحلیل محتوا میتواند علاوه بر محتوای پیام، به ویژگیهای مؤلف و تأثیر بر مخاطب بپردازد، اما امروزه دو کارکرد اخیر را تنها در روشهای تلفیقی میدانی و اسنادی امکانپذیر میدانند.
از تحلیل محتوا در طیفی از رشتههای علوم کتابداری و اطلاع رسانی (علم اطلاعات و دانش شناسی )، مدیریت اطلاعات، علم سنجی، علوم ارتباطات، جامعهشناسی، روانشناسی، زبانشناسی و مطالعات رسانه استفاده میشود. این روش بر روی روزنامهها، کتب درسی، فیلمهای سینمایی، برنامههای تلویزیونی، سخنرانیها، پاسخهای باز به سوالات و مصاحبهها و سایر حوزههای پیامهای ارتباطی به کار گرفته یم شود.
معمولاً زمانی که از تحلیل محتوا به عنوان یک روش نام برده میشود، تحلیل محتوای کمی مورد نظر است. با این حال، امروزه از تحیل محتوای کیفی نیز در روشهای پژوهش اسنادی نام برده میشود که به گونهای همان تحلیل محتوای مضمونی یا تماتیک است. در تحلیل محتوای کیفی، تلاش بر این است تا با کدگذاری باز، محوری و زمینهای، مقولات محتوایی موجود در پیامهای ارتباطی شناسایی و استخراج شود.
تاریخچة تحلیل محتوا
استفاده از مباحث تحلیل محتوا در متن، به دوران بسی دور بر میگردد. آنگونه که از تاریخ بر میآید، در عصر طلایی تمدن یونان باستان مباحث تحلیل محتوا مورد بهرهوری قرار میگرفته است. 1 به نظر میرسد، استفادة تاریخی تحلیل محتوا در بعد علمی آن را میتوان به بهرهگیری از تحلیل محتوا در شناخت کلمات، لغات و اصطلاحات کتابهای مقدس مثل تورات، انجیل، قرآن نسبت داد. با توجه به عمق معانی در کتابهای مقدس، مفسران به تحلیل محتوای لغات و مفاهیم آن میپرداختند. از سوی دیگر، برای تفکیک عبارتی که به متون مقدس نسبت داده شده بود، به واسطه تحلیل محتوا مورد شناسایی قرار میگرفت. 2 گویا اولین مورد مستند تحلیل کمی متون به قرن هجدهم بر میگردد. فردی سوئدی به نام دورینگ(1955-1954) ماجرایی را در مورد90 سرود مذهبی شرح میدهد که بحث دربارة خطرناک بودن مضمون این اشعار میباشد و برای رهایی از این ماجرا، به کمک از تحلیل محتوا، مقایسه ای میان متون انجام میگیرد. در آلمان، لوبل(1903) طرح طبقه بندی گسترده را برای ساختار درونی محتوا با توجه به کارکرد روزنامهها انتشار میدهد. 3 باید توجه داشت که در متون ادبی تحلیل محتوا برای شناخت سبک کلمات و مضامینی که به مؤلف نسبت داده میشده و شناخت دوره ای که نویسنده به آن تعلق داشته، با در نظر گرفتن شرایطی که بر جامعه آن روز حاکم بوده انجام میگرفته است. برای مثال، میتوان از سبک ملک الشعرای بهار یاد نمود که برای شناخت ورود لغات عربی در کتابهای فارسی در طی قرن چهارم و پنجم از تحلیل محتوا استفاده میکرده است.
در این صفحه تعداد 734 مقاله تخصصی درباره تحلیل محتوا که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.