دانلود مقالات ISI درباره طیف‌سنجی نوری یا اسپکتروفتومتری + ترجمه فارسی

طیف‌سنجی نوری یا اسپکتروفتومتری (به انگلیسی: Spectrophotometry) در شیمی، روشی است برای سنجش و مطالعه طیف الکترومغناطیسی. در این روش با استفاده از میزان اندازه جذب نور نمونه‌ها، غلظت آنها را تعیین می‌کند. همچنین از آن می‌توان برای تجزیه و تحلیل نمونه‌های دی‌ان‌ای و آران‌ای استفاده نمود. این شیوه در دستگاه طیف‌سنج نوری با نام اسپکتروفوتومتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اسپکتوفتومتری مریی، جذب یا انتقال ماده می‌تواند به وسیله رنگ مشاهده شده تعیین شود. برای نمونه محلولی که نور را در بالاتر از طیف مریی است و هیچ طول موج مریی را عبور نمی‌دهد به طور تئوری به رنگ سیاه است. از سویی دیگر اگر همه طول مرئی را عبور دهد و هیچ نوری را جذب نمی‌کند نمونه محلول به رنگ سفید است. اگر نمونه محلول رنگ قرمز را جذب کند برابر با ۷۰۰ نانومتر به رنگ سبز ظاهر می‌شود چون سبز رنگ مکمل قرمز است. اسپکتوفتومترهای مریی در عمل از منشوری برای خرد کردن طیف معینی از طول موج استفاده می‌کنند (فیلتر امواج نوری دیگر) به همین دلیل شعاع ویژه‌ای از نور از طریق نمونه محلول عبور می‌کند. یکی از متداولترین روش های شناسایی مواد و آنالیز عنصری آن هاست. با وجود اینکه در دهه های گذشته، از روش های پیشرفته تری در آنالیز عنصری مواد استفاده شده است، ولی هنوز هم مهمترین وسایل در مراکز صنعتی و پژوهشی، دستگاه های طیف سنج نوری هستند. این دستگاه ها اگر چه در کشور به طور سنتی توسط متخصصان شیمی مورد استفاده قرار می گرفته است ولی از آنجا که جوابگوی نیازهای اساسی علم مواد نیز هستند توسط مهندسان مواد نیز به کار گرفته شده اند. طیف سنجی نوری، به معنی مطالعه و ثبت جذب یا نشر نور به ویزه در گستره نور مرئی است. اساس کار روش طیف سنجی نوری اساس روش های طیف سنجی نوری، بر برانگیختگی اتم و رابطه آن با جذب یا نشر پرتو الکترومغناطیس استوار است. زمانی که الکترون های مدار ظرفیت، به تراز بالاتر انرژی، برانگیخته می شوند، در هنگام برگشت به حالت ابتدایی، از خود انرژی نورانی تابش می کنند که طول موج آن در گستره امواج فرابنفش یا مریی است. این نشر یا جذب پرتو که ناشی از تغییر انرژی ترازهای بیرونی اتم می باشد، برای هر اتم مقدار مشخصی بوده و بنابراین می توان با مطالعه طیف مربوط به این جذب یا نشر، اتم مورد نظر را شناسایی کرد. در دماهای معمولی، امکان برانگیختگی اتم ها و یا به عبارت دیگر برانگیختن الکترون ها به سطوح مجاز بالاتر وجود ندارد. به عنوان مثال، امواج مرئی یا فرابنفش نمی توانند در دمای محیط باعث برانگیختگی الکترون ها شوند. پس باید شرایط مناسبی برای این منظور پدید آورد. اصلی ترین روش برای پدید آمدن برانگیختگی، افزایش دماست. با افزایش دما، توزیع انرژی اتم ها، مطابق توزیع ماکسول بولتزمان تغییر خواهد کرد. در دماهای پایین، اتم ها در گستره باریکی از انرژی و در تراز انرژی پایین و در حالت غیر برانگیخته هستند. با افزایش دما، توزیع انرژی به صورت پهن در می آید و به انرژی های بالاتر منتقل می شود. با مقایسه طیف دما بالا و دما پایین مواد، می توان دریافت که در دماهای بالا، تعداد زیادی اتم در حالت برانگیخته هستند و باقیمانده آن ها را نیز می توان با مقدار کمی انرژی، به این حالت درآورد. در صورتی که در دما های پایین، بیشتر اتم ها در حالت غیر برانگیخته باشند، برای برانگیختگی آن ها، به انرژی زیادی نیاز است.