سالیتون در ریاضیات و فیزیک، یک موج منزوی خود-تقویت کننده (یک بسته موج یا پالس) است که وقتی با سرعت ثابت حرکت میکند شکلش را حفظ میکند. یافتن تعریفی منفرد و مورد توافق از یک سالیتون مشکل است. درازین و جانسون (۱۹۸۹) سه خاصیت به سالیتونها نسبت دادند: به موجی که سه خاصیت زیر را داشته باشد سالیتون گفته میشود: شکل آن تغییر نکند. در منطقهای از فضا محدود باشد. بعد از برخورد با سالیتونهای دیگر شکل خود را حفظ کند، مگر با یک انتقال فاز. سالیتونها در نتیجه خنثیسازی آثار غیرخطی و پاشندگی در محیط حاصل میشوند. سالیتون ها را می توان به صورت ساده به عنوان موج هایی منزوی در نظر گرفت که بدون اتلاف در محیط منتشر می شوند. سالیتون ها هنگامی شکل می گیرند که اثرات غیرخطی با پراش ذاتی در ماده اپتیکی که عامل پهن شدگی پرتو نوری است برابری نماید و پراش در محیط غیرخطی کنترل شده و پرتو شکل اولیه خود را حفظ نماید. سالیتون ها در بسیاری از شاخه های فیزیک از جمله اپتیک، پلاسما، حالت جامد، سیالات و حتی نجوم مورد مطالعه قرار می گیرند. بخصوص در دو دهه اخیر به دلیل تحقیقات و یافته های عملی در حوزه اپتیک غیرخطی این شاخه از فیزیک به شدت رشد داشته است. سالیتون های اپتیکی در دوناحیه فضایی و زمانی مورد بررسی قرار می گیرند ولی بیشتر تحقیقات در ناحیه فضایی انجام می شود و این به خاطر این است که سالیتون های زمانی به عنوان موجودات یک بعدی در نظر گرفته می شوند ولی سالیتون های فضایی ابعاد بیشتری دارند و زمینه تحقیقات بیشتر را فراهم می آورند. برخلاف سالیتون های زمانی، سالیتون های فضایی در بسیاری از محیط های غیر خطی غیر آنی مانند کریستال های مایع و موادی که با نور یا گرما اثرات غیر خطی بروز می دهند، قابلیت تشکیل و انتشار را دارند.
واژهی سالیتون در سال 1965 مطرح و پیشرفت در زمینهی سالیتونها طی ده سال اخیر گسترش یافته است. اخیرا تحقیقاتی در انتشار سالیتون روی فرامواد صورت گرفته و مشاهده شده که فرامواد ابزار مناسبی برای تحریک سالیتونها هستند. یک فراماده، مادهی مرکب مصنوعی است که خواصی از خود نشان میدهد که در مواد موجود در طبیعت یافت نمیشود. بارزترین این خواص، ضریبشکست منفی است.
حالت مرزی دو سالیتون بعنوان «بایون» شناخته میشود. در نظریه میدان معمولاً بایون به جواب مدل بورن-اینفلد ارجاع داده میشود. نام بایون توسط جی. دابلیو. گیبسون انتخاب شد تا این جواب را از سالیتون مرسوم تمیز دهد، بصورت یک جواب «منظم»، با انرژی محدود (و معمولاً پایدار) یک معادله دیفرانسیل توصیف کننده بعضی سیستمهای فیزیکی فهمیده شد. کلمه «منظم» یعنی یک جواب سلیس که هیچ منبعی را حمل نمیکند. با این حال، جواب مدل بورن-اینفلد هنوز یک منبع به شکل تابع دلتای دیراک در مبدأ حمل میکند. در نتیجه این جواب یک تکینگی در این نقطه نشان میدهد (با این حال میدان الکتریکی همه جا منظم است). در بعضی متون فیزیکی (برای مثال نظریه ریسمان) این امکان میتواند مهم باشد، که معرفی یک نام خاص برای کلاسی از سالیتونها را برانگیختهاست.
در این صفحه تعداد 478 مقاله تخصصی درباره سالیتون که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI سالیتون (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.
Keywords: سالیتون; Truly meshless method; Meshless weak form; Local radial point interpolation method (LRPIM); Soliton; Sine-Gordon equation; Line and ring solitons; Conservation of energy