آشنایی با موضوع
گلوکوکورتیکوئیدها (glucocorticoids) به گروهی از استروئیدها گفته میشود که در بخش قشری غده فوق کلیوی ساخته میشوند. استروئیدها ترکیبات چربی با چهار حلقه کربنی هستند. کورتیزول یا هیدروکورتیزون مهمترین گلوکوکورتیکوئید بدن است. تفاوت اصلی گلوکوکورتیکوئیدها با سایر کورتیکواستروئیدها در رسپتورهای اختصاصیشان و تاثیراتشان بر بدن است.
گلوکوکورتیکوئیدها نقشهای مختلفی در بدن٬ از جمله کاهش التهاب، تخفیف واکنشهای ایمنی، تاثیر بر متابولیسم و افزایش قند خون دارند. افزایش یا اختلال در ترشح گلوکوکورتیکوئید در بیماریهای مختلفی مانند سندرم کوشینگ و بیماری آدیسون نقش دارد.
گلوکوکورتیکوئیدها استروئیدهایی با 21 اتم کربن هستند که اثرات فیزیولوژیک گوناگونی را بروز میدهند که مهمترین آنها فعال سازی واکنشهای نوسازی گلوکز است. کورتیزول گلوکوکورتیکوئید اصلی در بدن محسوب میشود. کورتیزول در پلاسما به دو حالت پیوند پروتئینی و آزاد وجود دارد. غلظتهای زیاد کورتیزول آزاد دارای دو نوع اثر مهارکنندگی بر روی هیپوفیز و هیپوتالاموس است. گلوکوکورتیکوئیدها دارای نقشهای زیر هستند:
• هورمونهای گلوکوکورتیکوئید در جهت فعال سازی واکنشهایی عمل میکنند که به تولید بیشتر گلوکز میانجامد.
• این هورمونها باعث افزایش میزان اسیدهای چرب آزاد پلاسما میشوند.
• این هورمونها در کبد دارای اثر سازندگی در متابولیسم پروتئینها و اسیدهای ریبونوکلئیک و در سایر بافتها مانند عضله، چربی و بافتهای لنفاوی دارای اثر تجزیهای هستند.
• غلظتهای زیاد گلوکوکورتیکوئیدها در مراحل مختلف واکنشهای ایمنی یعنی تکثیر جبرانی لنفوسیتها در مقابل اثر آنتی ژن، تولید آنتی بادی توسط لنفوسیتها و سرانجام متابولیسم آنتی بادیها تاثیر میگذارد.
گلوکوکورتیکوئیدها، فرآیند گلوکونئوژنز را تحریک مىکنند. در نتیجه قند خون افزایش مىیابد، پروتئین عضلات کاتابولیزه مىشود و ترشح انسولین تحریک مىگردد. لیپولیز و لیپوژنز هر دو تحریک مىشوند، ولى نتیجهٔ نهائى افزایش رسوب چربى در نواحى خاصى مانند صورت، شانهها و پشت است. همچنین باعث کاتابولیسم پروتئین عضلات مىشوند. بهعلاوه بافتهاى لنفاوى و پیوندی، چربى و پوست تحت تأثیر غلظتهاى بالاى کورتیکواستروئیدها تحلیل مىروند. اثر کاتابولیک بر روى استخوان مىتواند منجر به پوکى استخوان شود. در کودکان رشد مهار مىگرد
گلوکوکورتیکوئیدها بعضى از مکانیسمهاى مربوط به عملکرد ایمونولوژیک با واسطهٔ سلولى و بهویژه مکانیسمهائى را که وابسته به لنفوسیتها هستند، مهار مىکنند. این ترکیبات داراى اثرات سمى بر روى لنفوسیتها هستند (لنفوتوکسیک) و به همین دلیل در درمان لوسمى لنفوسیتى مورد استفاده قرار مىگیرند. این داروها در ایجاد ایمنى اکتسابى اختلالى ایجاد نمىکنند، ولى واکنشهاى دفع پیوند را در بیمارانى که عضو پیوندى دریافت کردهاند، به تأخیر مىاندازند.
گلوکوکورتیکوئیدها اثرات قابلتوجهى بر توزیع و عملکرد لکوسیتها دارند. این داروها نوتروفیلها را افزایش و لنفوسیتها، ائوزینوفیلها، بازوفیلها و مونوسیتها را کاهش مىدهند. همچنین مهاجرت لکوسیتها را مهار مىسازند. مکانیسم این اثرات احتمالاً در ارتباط با ساخت مهارکنندههائى است که از طریق مهار فسفو لیپاز، تولید پروستاگلاندینها و لوکوترینها را در بافت آسیبدیده کاهش مىدهند.
گلوکوکورتیکوئیدهائى مانند کورتیزول براى دفع طبیعى مقادیر اضافى آب از طریق کلیه ضرورى هستند. همچنین این مواد اثراتى را بر CNS اعمال مىکنند. در صورت مصرف مقادیر زیاد این داروها (بهویژه به مدت طولانی) ممکن است اختلالات رفتارى آشکارى ایجاد شود. دُزهاى بالاى آنها ترشح اسید معده را تحریک مىکنند و ممکن است مقاومت در برابر تشکیل زخمهاى گوارشى را کاهش دهند.
در این صفحه تعداد 1406 مقاله تخصصی درباره گلوکوکورتیکوئیدها که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.