غشا یا غشاء (به انگلیسی: Membrane) به معنای پوسته است.
غشا دارای نفوذپذیریِ انتخابی است که مانند سد عمل میکند. یکی دیگر از کاربردهای آن رفع ابهام از فرایندهای غشایی است.
در کل، به هر نوع پوسته یا پردهٔ نازک و تراوا یا نیمهتراوا گفته میشود.
غشای پلاسمایی در پزشکی، میکروبیولوژی، فیزیولوژی یاختهای و زیستشیمی به پوستهٔ نازک یاختهها که یک دولایهٔ فسفولیپیدی است و به،عنوان مرز میان ساختارهای گوناگون یاختهای عمل میکند، گفته میشود.
غشاها برای جداسازی محلولها یا مخلوط گازها کاربرد دارند، که بسته به خواص غشا، اعم از استحکام، محافظ تکیهگاه، مواد تشکیلدهنده میتواند کاربردهای گوناگونی داشته باشد. غشا و فرایندهای غشایی به صورت مانع انتخابی است که در زمانهای مختلف و همچنین قسمت بیرونی سلول و اندامکها را میپوشاند و به ترکیبات خاص و سایر ترکیبات موجود در محیط مایع اجازهٔ عبور میدهد. قسمت درون ریز غشا به عنوان یک جریان تغذیهای شناخته شده است. مایعی که در سرتاسر غشا جریان دارد به عنوان مایع نفوذ کرده به غشا شناخته شده و مایع حاوی ترکیبات خاصی میباشد
غشا و فرایندهای غشایی همچنین میتواند ضخامتهای مختلف با ساختار همگن یا ناهمگن باشد. همچنین میتواند خنثی یا باردار باشد و انتقال ذرات میتواند به صورت فعال یا غیرفعال باشد. در حالت دوم فرایند غشا میتواند با فشار، غلظت، مواد شیمیایی و شیب الکتریکی باشد. غشا را میتوان به طور کلی به غشا مصنوعی و غشاهای بیولوژیکی طبقهبندی کرد.
وظیفه غشا:
غشا ضمن محافظت از سلول ورود و خروج مواد را نیز کنترل میکند. این غشا مانند یک صافی نیست که مواد را بر اساس اندازه عبور دهد بلکه نفوذپذیزی انتخابی دارد. یعنی فقط به مواد مورد نیاز سلول اجازه ورود میدهد و مواد زائد و ترشحی را از سلول خارج میکند. غشای سلول عمدتاً از لیپید (چربی) ساخته شده است همچنین انواعی از مولکولهای پروتئین و کربوهیدرات (قند) نیز در این غشا وجود دارد.
غشای نیمه تراوا-غشای نیمه متخلخل: غشای نیمه تراوا فقط به بعضی از ملکولها اجازه عبور از خود را میدهد. این غشا سلولهای گیاهی یا جانوری را در بر میگیرد و به آنها این امکان را میدهد که مواد غذایی را بگیرند و محصولات زائد را دفع کنند. غشا ماده آبکی سلول را حفظ میکند و معمولاً به سلول شکل میدهد غشای نیمه تراوا لایهای بسیار نازک و انعطافپذیر است. مولکولهای بسیار بزرگ-نظیر پروتئین ها-نمیتوانند از غشا عبور کنند و به درون سلول راه یابند مولکولهای کوچکتر موجود در خونرهشان را از درون سوراخهای ریز غشای نیمه تراوا مییابند در حالی که ملکولهای بزرگتر اکن عبور ندارند. مولکولها از طریق دیفیزیون (پخش) و اسمز از غشا عبور میکنند.
در پالایشگاهها برای جداسازی هیدروکربنهای خطی از غیر خطی جهت بهبود عدد اکتان خروجی از واحد آلکیلاسیون به کار میرود.
غشاها را میتوان از مواد مختلفی ساخت. بهعنوان اولین طبقهبندی، غشاها را میتوان به دو گروه غشاهای بیولوژیکی و سنتزی تقسیم نمود. غشاهای بیولوژیکی برای زندگی بر روی زمین ضروری هستند. هر سلول زنده با یک غشا احاطه شدهاست، اما این غشاها اساساً از نظر ساختار و عملکرد با غشاهای سنتزی متفاوت هستند.
غشاهای سنتزی را میتوان در دو گروه زیر تقسیمبندی نمود:
غشاهای پلیمری
غشاهای غیر آلی
در این صفحه تعداد 3944 مقاله تخصصی درباره غشاء که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.