رنگ آزو (Azo dye) شامل بزرگترین و مهمترین دسته رنگها بوده، بطور وسیعی مورد استفاده قرار میگیرند. مشخصترین ویژگی این رنگها داشتن یک یا چند گروه آزو N≡N- است که بین دو قسمت آلی رنگ به عنوان پل عمل میکنند و حداقل یکی از این گروهها آروماتیک هستند. توسط گروه کرموفوری (رنگزای) آزو، میتوان طیف وسیعی از رنگها مثل زرد، قرمز، نارنجی، آبی، سبز، بنفش و سیاه را سنتز کرد. در شیمی به ترکیبهایی ترکیبهای آزو گفته میشود که دارای شکل مولکولی R-N=N-R' باشند ؛ که در آنR و R' هرکدام میتوانند آروماتیک یا آلیفاتیک باشند. گروه N=N گروه عاملی آزو یا دیایمید نامیده میشود. یکی از ساده ترین ترکیبات آزو آزوبنزن است. بسیاری از این ترکیبات رنگی هستند و در تولید رنگها و جوهر بکار میروند. این ترکیبات از دیازن مشتق میشوند.
روشهای مختلفی برای تهیه این نوع رنگها وجود دارد، ولی عموما آنها را از کوپلاسیون مواد دیآزونیوم تولید میکنند. این مواد از واکنش دی آزوتاسیون آمینهای آروماتیک نوع اول حاصل میشوند. واکنش دیآزوتاسیون در سال 1862 توسط "گریس" کشف شد و باعث تحول در صنایع رنگسازی گردید. در این واکنش، فنلها، نفتلها و آریل آمینها به عنوان مواد کوپلاسیون بکار برده میشوند. در رنگهای حاصله گرده آزو بعنوان رنگزا و گروههای هیدروکسی یا آمینو به عنوان آکسوکروم ( تشدید کننده قدرت نفوذ رنگ) شناخته میشوند.
ترکیبهای آزو از مهمترین ترکیبهای آلی بهشمار میآیند. این ترکیبها بیشترین استفاده را در سنتز انواع رنگها دارندکه طیف وسیعی از گستره رنگها را پوشش میدهند. قیمت پایین و تهیه آسان این نوع از ترکیبها با استفاده از واکنش دیآزوته و جفت شدن منجر به سنتز انواع مختلفی از ترکیبها در دهه اخیر شده است. رنگهای آزو مهمترین گروه رنگهای سنتزی بوده و از قدرت رنگ آمیزی بالایی برخوردارند. آنها توجه زیادی را به خود معطوف داشتهاند و به طور گسترده در کاربردهای عملی فراوانی مانند رنگ آمیزی فیبرها، کاربردهای فوتو الکترونیکی، رنگهای الیاف و همچنین در واکنشهای زیستی و در شیمی تجزیه وارد شدهاند.
این رنگها را برحسب تعداد گروههای آزو بصورت رنگهای مونو آزو، دی آزو و پلیآزو طبقهبندی میکنند.
رنگهای منو آزو: این رنگها دارای یک گروه آزو بوده و از پر استفادهترین گروههای آزو هستند. این رنگها به دو دسته تقسیم میشوند:
• رنگهای فاقد گروههای کربوکسیلیک و سولنونیک.
• رنگهای دارای گرده اسیدی: چهار رنگ معروف نارنجی (نارنجی، نارنجی، نارنجی، (متیل اورانژ و نارنجی) جز این گروه هستند و از دیآزوتاسیون آمینهای حلقوی و سولفانیلیک اسید، سنتز میشوند.
رنگهای دیآزو: رنگهایی که دو گروه آزو دارند، در ساختمان این رنگها، ماده کوپلاسیون از دو طرف توسط دو گروه دیآزونیوم جفت میشوند. تعداد این رنگها محدود و اغلب غیر قابل حل در آب است که از لحاظ کاربردی جز رنگهای اسیدی دندانهای و مستقیم محسوب میشوند. یکی از مهمترین این رنگها، اسید بلک است.
رنگهای تترا آزونیوم: در این رنگها ماده کوپلاسون با یک ترکیب تترا آزونیوم جفت میشود. از مهمترین این رنگها قرمز کنگو بوده که از جفت شدن بنزیدین با دو گروه نفیتونیک اسید تهیه میشود. این رنگها از فراوانترین رنگهای دسیس آزو هستند و در بر گیرنده پیگمانها، رنگهای مستقیم و همچنین تعدادی از رنگهای اسیدی و دندانهای هستند. ماده D در ترکیب این رنگها معین کننده نوع رنگ اسیدی یا دندانهای است. دی آمینها مانند بنزیدین نمونهای از این ترکیب هستند.
در این صفحه تعداد 568 مقاله تخصصی درباره رنگ آزو که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI رنگ آزو (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.