ایریدیم (Iridium) یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که دارای نشان Ir و عدد اتمی 77 وزن اتمی ۱۹۲٫۲۲ دمای ذوب ۲۴۱۰ سلسیوس، دمای جوش ۴۱۳۰ سلسیوس و چگالی ۲۲٫۶۵ است. ایریدیم عنصری سنگین، بسیار سخت، شکننده و فلز واسطه سفید رنگ از خانواده پلاتین میباشد که در آلیاژهای بسیار محکم که تحمل حرارتهای بالا را دارد، بکار میرود. این عنصر در آلیاژهای طبیعی با پلاتین و اسمیم وجود دارد. ایریدیم به عنوان یک عنصر کم خطر شناخته می شود. شکل پودری آن بسیار محرک و آتش زا محسوب می شود. ایریدیم دارای ایزوتوپهای طبیعی و تعداد زیادی رادیوایزوتوپ میباشد که پایدارترین آنها Ir-192 دارای نیمه عمر 73،83 روز است. Ir-192 بصورت پلاتین متلاشی میشود، در صورتیکه بیشتر رادیوایزوتوپهای دیگر به شکل اسمیـــم فروپـاش میشوند.
ایریدیم در 1803 توسط اسمیت سون تنات کشف شد. وی این عنصر را در اثرات باقی مانده از حل کردن پلاتینیوم خام در محلول آبی اجیا(مخلوط اسید هیدروکلریک و اسید نیتریک) پیدا کرد. وی در همان زمان اوسمیوم را نیز کشف کرد. نام ایریدیم از کلمه لاتین ایریس به معنای رنگین کمان گرفته شده است چراکه اکثر نمک های این عنصر بسیار ملون است.
ایریدیم در طبیعت بصورت غیر ترکیب با پلاتین و سایر فلزات گروه پلاتین در ذخائر آبرفتی یافت میشود. آلیاژهای طبیعی این عنصر شامل Osmiridium و Iridiosmium است که هر دوی آنها مخلوطی از ایریدیم و اسمیم میباشند. ایریدیم بصورت تجاری بعنوان محصول فرعی از استخراج و پردازش نیکل بازیافت میشود.
به عقیده بسیاری از دانشمندان از جمله Luis Alvarez از برکلی کالیفرنیا، این ایریدیم منشاء فرا زمینی دارد و به یک اخترچه یا ستاره دنبالهدار منتسب میشود که احتمالا" نزدیک جایی که امروزه شبه جزیره یوکاتان نامیده میشود، سقوط کرده است. با اینهمه دانشمندان دیگری از جمله M. McLean از موسسه پلی تکنیک ویرجینیا معتقدند که ایریدیم منشا آتشفشانی دارد. هسته زمین غنی از اریدیم میباشد.
ایریدیم که فلزی از خانواده پلاتین میباشد، مانند پلاتین سفید رنگ است، اما اثری از زرد کم رنگ در آن وجود دارد. بهسبب سختی و شکنندگی بسیار زیاد این عنصر، برش، شکل دادن و کار با آن دشوار است. ایریدیم مقاومترین فلز شناخته شده در مقابل فرسایش بهحساب میآید. ایریدیم تحت تاثیر هیچ اسید یا تیزاب سلطانی ( آمیزه ای از اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک ) قرار نمیگیرد، ولی مورد حمله نمکهای مذاب مثل NaCl و NaCN قرار میگیرد. چگالی این عنصر تنها کمی از اسمیم که سنگینترین عنصر شناخته شده بهحساب میآید، کمتر است. بنابراین احتمالا" محاسبه چگالی از روی شبکه فضائی، نسبت به اندازه گیری واقعی، اطلاعات دقیقتری در مورد این عناصر ارائه میکند و چگالی 22650 را برای ایریدیم در مقابل 22661 برای اسمیم تعیین میکند. لذا انتخاب قطعی بین این دو در حال حاضر ممکن نمیباشد. ولی دستیابی به آن بسیار نزدیک است.
در این صفحه تعداد 1161 مقاله تخصصی درباره ایریدیم که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI ایریدیم (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.