کیفیت خاک(به انگلیسی: Soil quality) یکی از مسائل مورد توجه در مدیریت پایدار خاک ها به منظور تولید بهینه کشاورزی و حفظ منابع طبیعی، ارزیابی کیفیت خاک است. استفاده از شاخص های کیفیت خاک ابزار مفیدی برای تعیین و مقایسه کیفیت خاک ها است.
کشاورزی پایدار و کیفیت خاک دو امر جداناپذیر بوده به طوری که برای نیل به تولید پایدار کشاورزی ضروری است که کیفیت خاک ارتقاء یابد. یکی از مهمترین راهکارهای رسیدن به کشاورزی پایدار و بهبود کیفیت خاک، کاهش عملیات خاکورزی و به کاربردن گیاهان پوششی است.
تأثیر نوع کاربری اراضی بر نحوه عملکرد خاک در اکوسیستم، از طریق مطالعه و ارزیابی تغییرات شاخصهای کیفیت خاک امکانپذیر می باشد. اینگونه مطالعات که با هدف حفظ و بهبود کیفیت منابع اراضی انجام میگیرد، امکان شناسایی مدیریتهای پایدار و به تبع آن پیشگیری از تخریب فزاینده خاک را فراهم میسازدخاک را می توان مواد آلی و غیرآلی روی سطح زمین تعریف کرد که محیطی را برای رشد گیاهان فراهم می کند. خاک که در طول زمان و به کندی ایجاد می شود، از مواد مختلف زیادی تشکیل شده است. در خاک مواد غیرآلی و نیز موادی که حیات ندارند وجود دارد که شامل سنگ های فرسایش یافته و مواد معدنی هستند. فرسایش فرآیندی مکانیکی و یا شیمیایی است که در اثر آن سنگ ها به قطعات کوچک تری تبدیل می شوند. هنگامی که سنگ ها فرومی پاشند، با مواد آلی مخلوط می شوند. مواد آلی موجود در خاک موادی هستند که منشأ آنها موجودات زنده اند. به عنوان مثال، وقتی گیاهان و جانوران می میرند و تجزیه می شوند، مواد مغذی ای را آزاد می کنند که به خاک برمی گردد.
علمی که خاک را مطالعه می کند خاک شناسی نامیده می شود. انواع مواد تشکیل دهنده خاکها
خاک ابتدا به کندی به صورت سنگ تشکیل می شود و بعد بر اثر فرسایش در نزدیکی سطح زمین به صورت ذرات ریز (ماده منشأ) در می آید. مواد آلی هم با مواد غیر آلی (ذرات سنگ، مواد معدنی و آب) مخلوط می شوند تا خاک تشکیل شود.
موادی که خاکها را تشکیل میدهند به چهار قسمت تقسیم میشوند:
♦️ مواد سخت موجود در خاک: مواد سخت خاک را ترکیبات معدنی تشکیل میدهند ولی ممکن است دارای مقداری مواد آلی نیز باشند. البته این ترکیبات معدنی موجود در خاک از تخریب سنگهای اولیه یا سنگ مادر حاصل شدهاند که گاهی اوقات همراه با مواد تازه کلوئیدی و نمکها میباشند.
♦️ موجودات زنده در خاکها: تغییراتی که در خاکها انجام میپذیرد بوسیله موجودات زنده در خاک انجام میگیرد. قبل از همه ریشه گیاهان، باکتریها، قارچها، کرمها و بالاخره حلزونها در این تغییرات شرکت دارند.
♦️ آب موجود در خاک: آبی که در خاک وجود دارد حمل مواد حلشده را به عهده دارد که البته این مواد حمل شده برای رشد و نمو گیاهان به مصرف میرسد. آب موجود در خاکها از باران و آبهای نفوذی، آب جذب شده و بالاخره آبهای زیرزمینی تشکیل شده که در مواقع خشکی از محل خود خارج شده و بمصرف میرسد.
♦️ هوای موجود در خاک: هوا همراه با آب در خوههای خاکها وجود دارد که البته این هوا از ضروریات رشد و نمو گیاهان و ادامه حیات حیوانات میباشد. مقدار اکسیژنی که در هوای موجود در خاک وجود دارد از دی اکسید کربن کمتر است و این بدان علت است که ریشه گیاهان برای رشد و نمو اکسیژن مصرف کرده و دی اکسید کربن پس میدهند.
کیفیت خاک توانایی خاک برای حفظ اکوسیستم، نگهداری محیط، رشد گیاه و سلامتی حیوانات است. این توانایی در 1) نگهداری و رهاسازی عناصر غذایی، 2) نگهداری و رهاسازی آب به گیاه، آب سطحی و زیرزمینی، 3) رشد ریشه، 4) نگهداری پایدار جمعیت گیاهی و مدیریت بهینه مخاطرات طبیعی و اصلاح خاک مؤثر است.
یکی از ابزارهای مفید برای بررسی وضعیت مدیریت خاک در کاربریهای مختلف، ارزیابی کیفیت خاک است و استفاده از شاخصهای کمی، یکی از مناسبترین روشهای تعیین و مقایسه کیفیت خاکها میباشد.
در این صفحه تعداد 578 مقاله تخصصی درباره کیفیت خاک که در نشریه های معتبر علمی و پایگاه ساینس دایرکت (Science Direct) منتشر شده، نمایش داده شده است. برخی از این مقالات، پیش تر به زبان فارسی ترجمه شده اند که با مراجعه به هر یک از آنها، می توانید متن کامل مقاله انگلیسی همراه با ترجمه فارسی آن را دریافت فرمایید. در صورتی که مقاله مورد نظر شما هنوز به فارسی ترجمه نشده باشد، مترجمان با تجربه ما آمادگی دارند آن را در اسرع وقت برای شما ترجمه نمایند.
مقالات ISI کیفیت خاک (ترجمه نشده)
مقالات زیر هنوز به فارسی ترجمه نشده اند. در صورتی که به ترجمه آماده هر یک از مقالات زیر نیاز داشته باشید، می توانید سفارش دهید تا مترجمان با تجربه این مجموعه در اسرع وقت آن را برای شما ترجمه نمایند.
Keywords: کیفیت خاک; Urban nature; green spaces; ecosystem services; cultural services; supporting services; biodiversity; soil quality; urban life quality; city dwellers; green spaces users; green spaces managers; interviews;